Dreigtelefoontjes en intimidatie zorgpersoneel: verzet tegen coronaregels wordt grimmiger

De weerstand tegen de coronamaatregelen neemt onder een deel van de bevolking toe, zo blijkt uit verschillende incidenten afgelopen weken. Vaak blijft het bij mondelinge of online dreigementen, soms komt het tot fysieke dreiging.

Zo kwam een verpleeghuis in Goirle in aanraking met aanhangers van een anti-corona-protestgroep. Het woonzorgcentrum besloot de deuren tijdelijk te sluiten vanwege corona en werd vervolgens bestookt met dreigtelefoontjes. Voorman Willem Engel van de protestgroep Viruswaarheid had het telefoonnummer gedeeld via Facebook. Het personeel kreeg doodsbedreigingen, zoals: "Ik wens u een langzame, pijnlijke en eenzame dood", meldt Omroep Brabant.

Dit was de oproep op Facebook:

Coronapatiënt Matthieu Onderdijk (37) belandde in het ziekenhuis met zware coronaklachten en berichtte hierover op sociale media. Naast beterschapswensen kreeg hij ook te horen dat hij "betaald zou worden door het RIVM om te doen alsof hij ziek is". Tegen het Eindhovens Dagblad zegt hij verbaasd te zijn over hoeveel berichten hij kreeg van complotdenkers. "Ik zou betaald zijn door de overheid door dit te posten, en ik zou steekpenningen krijgen. Er zijn blijkbaar veel mensen die denken dat het allemaal nep is."

Fysieke intimidatie

Leden van een corona-protestgroep die zich 'Demonstratie van het Volk' noemt, maakten afgelopen week in Eindhoven foto's van mensen in een teststraat van de GGD en riepen daarbij anti-coronaleuzen. Uit oproepen van deze activisten zou blijken dat ze er van overtuigd zijn dat het RIVM acteurs inhuurt om naar de teststraat te gaan.

Volgens de GGD was dit de eerste keer dat er geprotesteerd werd bij een teststraat. De organisatie signaleert een groeiende agressie tegen haar personeel. Volgens de landelijke GGD verloopt 1 op de 5 telefonische gesprekken grimmig. Woordvoerder Sonja Kloppenburg: "Iedereen heeft recht op zijn of haar mening en frustratie, maar de manier waarop, daarover valt te twisten."

Ook ziekenhuispersoneel worstelt met gevallen van intimidatie. Uit een recente peiling van beroepsvereniging NU'91 blijkt dat ruim de helft van het zorgpersoneel de afgelopen maanden te maken kreeg met scheldpartijen en dreigementen, waarover De Telegraaf eerder berichtte. Personeel wordt geslagen, geschopt of bespuugd. Een kwart van het personeel zou in aanraking zijn gekomen met fysiek geweld.

Complot

En dan zijn er nog parlementariërs die regelmatig in Den Haag worden belaagd, vult journalist Rudy Bouma aan. Voor Nieuwsuur maakte hij veel reportages over kritiek op coronamaatregelen en over aanhangers van QAnon, een uit de Verenigde Staten overgewaaide complottheorie. Zij demonstreerden vorige week vrijdag op het Museumplein in Amsterdam.

"We kennen de beelden van Pieter Omtzigt, maar ook Hugo de Jonge wordt uitgescholden en Mark Rutte werd onlangs ook staande gehouden."

Een greep uit de protestacties van de afgelopen weken:

Volgens Bouma bereikt "het complothoekje op Facebook nu ook daadwerkelijk de straat". Een ontwikkeling die ook gevolgd wordt door veiligheidsdiensten zoals de NCTV. Zij houden de verschillende groepen in de gaten, zoals ze dat doen met iedereen die dreigt met geweld.

Het is lastig vast te stellen hoe groot de groep corona-activisten werkelijk is. Bouma: "Op sociale media zie je veel van dit soort groepen verwijderd worden. Hierdoor is het lastig om een inschatting te maken."

Wel is onderzocht hoeveel Nederlanders geloven in een of meerdere samenzweringstheorieën. Uit een peiling die onderzoeksbureau Ipsos heeft gedaan onder Nederlanders blijkt dat 15 procent van de Nederlanders denkt dat het coronavirus een biowapen is. Hen werd gevraagd naar hun ideeën over deze en andere complottheorieën over het coronavirus, in opdracht van Nieuwsuur.

In het algemeen zijn laagopgeleide mensen sterker geneigd om complottheorieën te omarmen, zegt journalist Maarten Reijnders, auteur van het boek Complotdenkers. "Maar je hebt ook hoogopgeleide mensen die erin geloven. Vaak zijn het mensen met een groot wantrouwen tegenover autoriteiten, omdat ze zelf negatieve ervaringen hebben met de overheid."

Ideologisch zitten ze meestal aan de uiteinden van het politieke spectrum. "Als een groot deel van je landgenoten niet dezelfde overtuigingen heeft als jij, verklaar je dat al snel met een complottheorie."

5G en satanische rituelen

Corona is volgens Reijnders bovendien slechts een van de vele complottheorieën die elkaar opvolgen, en die worden ook met elkaar gecombineerd. "Er zijn al langer theorieën dat 5G schadelijk zou zijn, en daarvan wordt nu ook gezegd dat er een link is met corona. En de mensen die Omtzigt lastigvielen op straat, hadden het ook over satanisch misbruik door de elite. Dat is een complottheorie die al jarenlang rondgaat."

De protesten worden nu waarschijnlijk grimmiger, zegt Reijnders, omdat er in heel Nederland meer discussie is over de corona-aanpak, ook in de politiek en de wetenschap. "In het voorjaar was er veel meer eensgezindheid onder Nederlanders, zelfs iemand als Willem Engel had er aanvankelijk begrip voor dat zijn dansschool moest sluiten. Bovendien ervaren steeds meer mensen nu de praktische consequenties van het corona-beleid: die worden ontslagen of moeten hun zaak sluiten."

Tenslotte, zegt Reijnders, zijn de tegenstanders van het beleid steeds beter georganiseerd: "Er is een hele industrie op gang gekomen, met YouTube-filmpjes en Facebook-groepen."