Vlaams protest tegen nieuwe Belgische regering: 'Ondemocratisch en anti-Vlaams'

De Belgische Kamer debatteert over de Vivaldi-regering, die gisteren na bijna 500 dagen aan onderhandelingen is ingezworen. Vooral de Vlaamse oppositiepartijen zijn fel tegen deze formatie: Vivaldi zou een 'anti-Vlaamse', 'door Franstaligen gedomineerde' en 'ondemocratische' regering zijn.

In 2019 stemde Vlaanderen overwegend Vlaams-nationalistisch: N-VA werd de grootste, met Vlaams Belang daar niet ver achter. Dat beide partijen niet in de nieuwe regering zitten, roept woede op. Op zondag trokken bijna 5000 auto's met aanhangers van Vlaams Belang toeterend naar Brussel. Gisteren hingen boze Vlamingen uit protest de Vlaamse Leeuw uit hun raam.

Maar het is niet nieuw dat één kant van het land een minderheidsregering heeft. "Men doet nu alsof dat zo bijzonder is", zegt Dave Sinardet, politicoloog aan de Vrije Universiteit Brussel. "Sinds de invoering van de taalgrens, in 1962, is er 22 jaar lang geen meerderheid geweest aan beide kanten. Toch is het logisch dat de Vlaams-nationalistische partijen hierop ageren."

Ook het idee van een Franstalige dominantie is te kort door de bocht: dat klopt alleen als je de zetels telt en niet als je naar de bevoegdheden kijkt, zegt politicoloog Carl Devos van de Universiteit Gent. "De meest zwaarwegende bevoegdheden liggen nu bij de Vlaamse partijen. Zij hebben de premier, maar bijvoorbeeld ook Binnenlandse Zaken en Volksgezondheid. De Belgen zullen dus vaker Vlaamse ministers op televisie zien."

Het potentieel voor de Vlaamse partijen zit 'm dus in het profileren op die ministersposten, zegt Sinardet. Zo wordt volgens hem het beeld van Franstalige dominantie tegengegaan. Alleen is het de vraag of het de Vlamingen lukt. "Er zitten er een paar bij die totaal onbekend en onervaren zijn, dus het kan alle kanten opgaan."

Daarnaast is het de vraag of de regering een ploeg kan vormen die elkaar dingen gunt. Sinardet: "Als ze niet steeds vechtend over straat rollen, denk ik dat ze de potentie hebben om even vooruit te gaan."

Breekbare coalitie

Volgens Devos liggen hier nog wel gevaren. "Het is natuurlijk een coalitie van zeven partijen. Dat was een lastige bevalling, en er zijn nu al naweeën."

Daar komt nog bij dat België in 2024 een superverkiezingsjaar heeft, zegt Devos ook: dan zijn verkiezingen voor het Vlaams Parlement, het Belgisch parlement, en het Europees parlement. "Al die partijen gaan zich dan natuurlijk profileren. In een breekbare coalitie is dat een risico."

Aan dit regeerakkoord zal het volgens Devos niet liggen. "Het is een heel Belgisch akkoord: geen scherpe randjes, iedereen vindt er wel iets in. Er zit voor geen enkele partij een grote overwinning in. Het lijkt nu een beetje een overgangskabinet: het is misschien niet pappen en nathouden, maar een grote renovatie is er ook niet."

Wel denkt hij dat juist dat de minderheidsregering een goede verandering kan veroorzaken in België. "De meeste Vlamingen hebben op dit moment geen vertrouwen in de politiek, juist omdat er geen meerderheid is in Vlaanderen. Dat zou met deze regering op lange termijn kunnen veranderen, als die er tenminste iets van maakt."