Je zult er maar wonen. Baltimore, waar volgens president Donald Trump de ratten vrij spel hebben. Een stad van ruim een half miljoen inwoners waar elk jaar meer dan 300 moorden worden gepleegd. Een stad met volgens politicoloog Matthew Crenson even veel bendes als buurten: 300.
Baltimore heeft een corrupt stadsbestuur en een corrupte politiemacht. Twee van de laatste drie burgemeesters moesten aftreden wegens zelfverrijking. Een lokaal elitekorps van de politie was schuldig aan structurele afpersing van de eigen bevolking. "De ergste stad van Amerika" en een nest van "armoede en misdaad", twitterde Trump onlangs nog. De schuldigen, volgens de president: de Democraten, die de stad al ruim een halve eeuw in een ijzeren greep houden.
De stad is verworden tot metafoor voor landelijk wanbestuur van steden waar de Democraten aan de macht zijn - en daarmee een buitenkans voor Trump om zich tegen af te zetten.
Conservatief en Republikeins Amerika weten wel raad met het geweld, de misdaad en het wanbestuur:
Heeft de president een punt? Ja en nee. In de week dat Nieuwsuur de campagnes volgde voor de burgemeestersverkiezingen kwamen 14 mensen om het leven door geweld. Nog eens 52 raakten gewond bij misdrijven. Van gezag is in sommige wijken geen sprake. Bewoners zijn ten einde raad.
Daar staat tegenover dat de president zelf niets onderneemt om het tij te keren. Sterker, sinds de publicatie vorige week van Rage, het laatste boek van journalist Bob Woodward, weten we dat de Trump-regering Baltimore bewust gebruikt om Democraten uit de tent én in de val te lokken.
Volgens presidentieel adviseur en schoonzoon Jared Kushner - geciteerd in Rage - provoceert Trump in de wetenschap dat Democraten zullen "happen" en worden gedwongen "domme" en "idiote" standpunten in te nemen die Trump electoraal goed uitkomen. De boodschap uit het Witte Huis is impliciet: De Democraten verdedigen dood en geweld in steden die ze zelf besturen.
Monopolie doorbreken
In Baltimore hebben zich nu twee kandidaten gemeld die die gevestigde orde uitdagen: de onafhankelijke zakenman Bob Wallace en de Republikeinse dominee Shannon Wright willen burgemeester worden. Beiden zijn zwarte Amerikanen, beiden zijn begaan met het lot van de stadsbevolking, die voor ruim 60 procent uit Afrikaans-Amerikanen bestaat.
Dat ze aan de strijd zijn begonnen is een teken aan de wand. In een stad waar negen op de tien mensen traditioneel op de Democratische partij stemmen, willen Wallace en Wright dit monopolie doorbreken.
Wallace is duidelijk, om het verval van Baltimore te stuiten is een forse economische injectie noodzakelijk. Hij wil honderdduizend banen creëren, met een agenda die "mensen boven winst" plaatst. "Hét probleem van Baltimore is het gebrek aan werk. Die werkloosheid staat aan de basis van armoede en criminaliteit."
Gebrek aan fatsoenlijk werk
Politicoloog en stadskenner Crenson wijst op de verkrotting en verslonzing van hele stadswijken. Een groot probleem. "De stad heeft 60.000 tot 70.000 spookpanden, waar niemand woont. Die vormen een ideale schuilplaats voor criminelen. Het opknappen van die huizen moet een eerste prioriteit zijn voor de volgende burgemeester."
Voor Crenson zijn het structurele problemen waarmee Amerikaanse steden als Baltimore kampen. "Gebrek aan bedrijven en het vertrek van de werkende bevolking naar de veilige buitenwijken." Het is een proces dat al sinds de jaren vijftig speelt.
Gevolg: grote armoede in de stadscentra. En gebrek aan fatsoenlijk werk voor de bevolking, die een aantrekkelijke prooi is voor criminelen. Crenson: "Baltimore lijdt daaronder, maar is niet uniek. Criminaliteit en drugsverslaving spelen ook in steden in andere delen van Amerika."
Geen stemmen te halen
Heeft Trump een punt, met zijn harde aanvallen op Baltimore als een rampzalig voorbeeld van Democratisch wanbestuur? Crenson: "Nee. Dit is geen kwestie van Democraten vs. Republikeinen. De krachten achter het stedelijk verval zijn niet partijgebonden. De drugsepidemie woedt overal. De vlucht naar de buitenwijken en het gebrek aan werk in steden zijn een landelijk probleem."
Wallace: "Ik voelde mij persoonlijk beledigd door de aanvallen van Trump. Als president praat je niet zo over een Amerikaanse stad." Volgens hem zijn het juist Trump en de Republikeinse partij die steden als Baltimore hebben genegeerd. Waarom? "Omdat ze weten dat daar geen stemmen vallen te halen. Want het Republikeinse electoraat woont in de buitenwijken."
