Peilingwijzer: VVD blijft veruit grootste, PVV weer in de lift
De VVD is nog altijd veruit de grootste partij in de peilingen. De PVV is aan een opmars bezig en is nu weer duidelijk de tweede partij. Het CDA zakt na een opleving in de zomer weer wat weg.
In de nieuwste Peilingwijzer, een gemiddelde van de peilingen van Ipsos, I&O Research en Kantar, staat de VVD op 38 tot 42 zetels, net zo veel als bij de vorige Peilingwijzer van ruim twee maanden geleden. De partij van premier Rutte profiteert nog steeds sterk van de kiezerswaardering voor het coronabeleid. In de eerste maanden van de coronacrisis won de VVD zo'n 15 zetels. Daarvan gingen er in de zomer drie verloren, maar die terugval zet de laatste maanden niet door.
De PVV, die in het begin van de coronacrisis aan de VVD verloor, doet het sinds de zomer weer beter. Inmiddels staat de partij van Geert Wilders op 16 tot 20 zetels, vier zetels meer dan in mei. Tom Louwerse, de maker van de Peilingwijzer, wijst erop dat Wilders de laatste tijd weer nadrukkelijker aanwezig is, zoals met zijn kritiek op het weglopen van de regeringspartijen in het debat over de zorgsalarissen en met het proces in de 'minder-Marokkanen'-zaak.
Het CDA profiteerde begin juli van de lijsttrekkersverkiezing die er toen aankwam, maar nu lijkt deze zich juist tegen het CDA te keren. De partij staat nu op 12 tot 16 zetels, één minder dan in juli. "De verkiezingen en de nasleep ervan lieten een beeld van interne verdeeldheid zien en dat is niet gunstig", zegt Louwerse.
Het CDA profiteert ook nauwelijks van de waardering voor het coronabeleid. Die straalt zoals gebruikelijk af op de grootste regeringspartij, in dit geval de VVD.
Journalisten veronderstellen wel dat dit ook komt doordat premier Rutte de krenten uit de pap haalt en minister De Jonge de lastige dossiers laat opknappen, zoals de corona-app en de testcapaciteit. Louwerse denkt dat hier wel wat in kan zitten, maar ziet het niet duidelijk bevestigd door de beschikbare cijfers. "De waardering onder de kiezers voor De Jonge is best hoog." Hij krijgt een minder hoog rapportcijfer dan Rutte en minister Hoekstra, maar met een 6,5 staat hij nog altijd op een goede derde plaats, blijkt uit het Prinsjesdag-onderzoek van I&O Research.
Het is echter de vraag of dat voor kiezers een reden is naar het CDA over te stappen. Louwerse ziet wat dat betreft voor het CDA een beperkt potentieel. Uit onderzoek van I&O blijkt dat het CDA alleen mag hopen van de VVD en de ChristenUnie wat kiezers te winnen, en zelfs daar zit niet veel rek. Cijfers van Ipsos/EenVandaag bevestigen dit beeld.
Herstel D66 stagneert
D66 heeft misschien iets meer groeipotentieel, omdat deze partij ook door kiezers van GroenLinks en de PvdA vaak als tweede voorkeur wordt genoemd. In juli leidde de kandidatuur van minister Kaag voor het lijsttrekkerschap nog tot drie zetels winst in de Peilingwijzer, maar die groei zet nu niet door. D66 staat onveranderd op 11 tot 15 zetels.
De linkse oppositiepartijen GroenLinks (13-15) en PvdA (11-15) zijn even groot, terwijl de SP met 8 tot 11 zetels het matig blijft doen. De SP staat vrijwel gelijk met Forum voor Democratie, dat 8 tot 12 zetels krijgt in de peilingen.
Na deze partijen volgt de ChristenUnie, die het met 6 tot 8 zetels goed blijft doen en al de hele regeringsperiode op winst staat ten opzichte van de Kamerverkiezingen van 2017.
Verder blijft de Partij voor de Dieren op 4 tot 6 zetels staan, is de SGP stabiel op 2 tot 4, staat 50Plus op 1 tot 3 en Denk op 0 tot 2. De Partij voor de Toekomst, de nieuwe partij van Henk Krol, slaat nog niet erg aan bij de kiezers met 0 tot 1 zetel.
De NOS publiceert met enige regelmaat de Peilingwijzer. Daarin worden peilingen van De Peiling (EenVandaag en Ipsos), I&O Research en Kantar samengevoegd. Maurice de Hond wil met Peil.nl niet meewerken aan de Peilingwijzer. Meer over de methode achter de Peilingwijzer is te vinden op de website van politicoloog Tom Louwerse.
