Begrip voor Djokovic' frustratie, maar geen clementie: 'Dit zijn de regels'

De diskwalificatie van Novak Djokovic op de US Open houdt de tenniswereld flink bezig. De Servische nummer 1 van de wereld sloeg zondagavond uit frustratie een bal weg en raakte daarmee een lijnrechter. Van opzet leek geen sprake, maar dat maakte voor het oordeel van de hoofdscheidsrechter niet uit: Djokovic werd zonder pardon uit het toernooi gezet.

"Hoe onfortuinlijk ook, het is een terechte beslissing. Je weet als tennisser dat dit het risico is. Als je iemand raakt, dan is het klaar", zegt voormalig tennisprof John van Lottum. "Hij is zich heel even, een seconde misschien, niet bewust geweest van de gevolgen. Dat zag je aan zijn reactie. Maar het was al te laat."

Ook Dries Crama, hoofdscheidsrechter van het ABN Amro-toernooi in Rotterdam, spreekt van een terechte diskwalificatie. "Dit zijn de officiële regels, of je nu nummer 1 of nummer 300 bent. Je komt niet aan lijnrechters, scheidsrechters of publiek. En hij heeft een enorme voorbeeldfunctie naar de jeugd. Het is evenwel verschrikkelijk voor iedereen. Voor Djokovic, het toernooi en de lijnrechter."

Crama is zelf ook jarenlang lijnrechter geweest en kan zich de schrik van het slachtoffer goed voorstellen. "Als er een punt is gespeeld, zo is de instructie, kijk je naar de scheidsrechter. Die lijnrechter stond in de ruststand en verwacht nooit meer een bal in haar richting. Gelukkig reageerde Djokovic zelf ook goed naar die vrouw toe."

Van Lottum, die tussen 1997 en 2004 meer dan twintig grandslams speelde, stond bekend om zijn explosieve karakter op de baan. Maar tot een diskwalificatie leidde dat nooit. "Ik probeerde altijd gecontroleerd een bal heel hard in een doek te slaan bijvoorbeeld. De één breekt zijn racket, de ander gaat keihard schreeuwen. Dat is wat er gebeurt."

Crama krijgt als scheidsrechter geregeld te maken met tennissers die hun frustraties uiten. "Slaat iemand voor de eerste keer de bal eruit, dan volgt meestal een waarschuwing. Daarna puntverlies en dan gameverlies. Maar ook directe diskwalificatie kan, dat gebeurt echter niet zo vaak. Maximaal één of twee keer per jaar, en dan is het veel."

Djokovic onder vergrootglas

Hoewel het Djokovic sportief voor de wind ging in 2020 (hij verloor tot het incident op de US Open geen enkele wedstrijd), lag de Serviër qua randzaken wel onder een vergrootglas. Zo organiseerde hij in juni een aantal demonstratietoernooien, waarbij de coronaregels niet goed werden nageleefd. Diverse tennissers, onder wie Djokovic zelf, raakten besmet.

Daarnaast richtte Djokovic onlangs een eigen vakbond voor proftennissers op, los van de spelersraad van de ATP. Ruim zestig tennissers hebben zich daar inmiddels bij aangesloten, maar zijn rivalen Roger Federer en Rafael Nadal spraken hun afkeur uit.

Maar al die bijzaken moeten volgens Van Lottum niet direct in verband gebracht worden met dit incident. "Er worden nu allerlei dingen bij gehaald van eerder dit jaar. Maar dit staat echt op zichzelf. De pech voor Djokovic is dat hij iemand raakt."

"Als die bal tien centimeter naast de lijnrechter vliegt, krijgt hij alleen een waarschuwing. Het is Tim Henman, de ideale schoonzoon, ook een keer gebeurd op Wimbledon. Hij sloeg zonder te kijken een bal naar achteren, raakte een ballenmeisje, en het was einde wedstrijd. Het kan echt de beste overkomen, dat zie je."

Crama heeft als scheidsrechter in Rotterdam of bij het Melkhuisje niet met incidenten zoals Djokovic te maken gehad. "Gelukkig gebeurt het niet zo vaak. Iedereen kent natuurlijk de beelden van vroeger van John McEnroe. En inderdaad, gentleman Tim Henman. Dan is het direct einde wedstrijd, zonder aanziens des persoons."

Het besluit om een speler te diskwalificeren, is moeilijk, erkent Crama. "We zijn allemaal mensen en hebben allemaal tennis gespeeld. Maar je moet binnen de lijntjes blijven kleuren. Het zijn superprofs, ze kennen de consequenties. Over je hart strijken? Dat kun je niet maken. Voordat je het weet, zit je dan op een weg die je niet wilt hebben. Objectief en eerlijk, dat moet je zijn als scheidsrechter."