'Ik moet doen alsof de andere hond ook mag poseren, anders worden ze jaloers'

• Annephine van Uchelen

  redacteur cultuur

Honden in mantelpakje of trainingsjas, met laarsjes of parelketting, poserend in een bijna menselijke houding. De foto's van William Wegman zijn zowel grappig als ontregelend. Het Fotomuseum Den Haag presenteert vanaf dit weekend een overzicht van Wegmans werk met de naam: Being Human.

Al veertig jaar lang staan Weimarse honden model voor Wegmans Polaroid-foto's. Vaak met kleren aan, waardoor ze iets menselijks krijgen:

Tijdens het videobellen met Wegman vanuit zijn studio in Maine duikt al snel een hondenkop op. Meteen richt de kunstenaar de camera trots op zijn twee Weimarse honden. "Dit is Topper en dat is zijn zusje Flo. Zodra ze mijn studio binnenkomen staren ze me vragend aan: 'En, wat is de bedoeling voor vandaag?' Om te voorkomen dat ze jaloers op elkaar worden moet ik altijd doen alsof de ander ook mag poseren."

De tentoonstelling in Den Haag geeft een overzicht van vrijwel alle honden die Wegman sinds 1970 heeft gehad, vertelt hij. "Je ziet ze in allerlei verschillende uitdossingen als mens, als dier en als een abstract object."

Het begon voor Wegman allemaal met de hond Man Ray die bij toeval voor zijn camera plaatsnam. Zo ontdekte hij het poseertalent van de Weimaraner, een typische jachthond.

Zittend op een stoel poseren, met de voorpoten op de rugleuning? Een eitje voor deze Weimaraner:

"Wegman ziet de honden als zijn partners of muze", zegt conservator Willemijn van der Zwaan. "Ze inspireren hem en ze maken de foto's echt samen. Op een gekke manier is het een behoorlijk evenwichtige relatie."

Underdog

Alhoewel Wegman sinds de jaren zestig al schildert, tekent en filmt en bekendheid kreeg als conceptueel kunstenaar, kent het grote publiek hem vooral van de hondenfoto's. Zijn overige werk noemt hij dan ook grappend de underdog.

Van der Zwaan legt uit dat Wegman mensen een spiegel wil voorhouden. "Hij toont via de honden zijn visie op de mensheid. We zien bepaalde archetypes zoals de kapster of de boerenjongen, en ontdekken dan soms dat we eigenlijk helemaal niet zo bijzonder zijn. Ook verwijst hij naar stromingen in de kunstgeschiedenis zoals het kubisme. Typerend zijn het kleurgebruik en de humor."

Temperamentvol

Wim van Roessel kreeg alvast een voorvertoning van de tentoonstelling. Hij is dan ook voorzitter van de Vereniging de Weimarse Staande Hond. Naast hem loopt de opgetogen Weimaraner Yalta, toch ietwat nerveus over haar eerste museumbezoek. Voor deze ene keer mag er een hond in het museum.

Van Roessel wijst op een foto: "Het mooie is dat Wegman probeert om de Weimaraner te laten zien als mens, ook al weet je dat het een aangeklede hond is. Ook laat hij zien hoe relaxed het dier is. Dat is knap want het is een temperamentvolle hond. Wegman heeft ze dus van pup af aan goed getraind."

Van Roessel vertelt dat hij en zijn leden liever niet willen dat door de tentoonstelling de vraag naar Weimaraners toeneemt. "Mensen kijken alleen maar naar het uiterlijk en zien het als een mode-hond. Ze vergeten wat voor karakter ze in huis halen. Het zijn intelligente honden die steeds geestelijk geprikkeld moeten worden. Het is jammer als ze na een jaar weer herplaatst moeten worden."

Ondertussen loopt Yalta wat zelfbewuster door het museum. Toch lijkt ze de mensen in de zaal interessanter te vinden dan de kunstzinnige foto's van haar soortgenoten.

Op de vraag of de honden ook zelf enig artistiek gevoel hebben is William Wegman stellig: "Absoluut niet! Gelukkig hoef ik nooit met ze in discussie over wat ik doe. Ze accepteren het gewoon."

De foto's van William Wegman zijn vanaf nu te zien in het Fotomuseum Den Haag. Voor de zekerheid: laat je hond thuis. Alleen blindengeleidehonden of hulphonden worden toegelaten.