Waarom er zoveel onduidelijkheid is over de salarissen in de zorg

We kregen veel reacties op ons bericht gisteren over de salarissen in de zorg. De aanleiding voor het bericht was het Kamerdebat over de hoogte van de salarissen in het licht van de corona-crisis.

De verwarring ontstond deels omdat we zelf fouten hadden gemaakt (zie ook onze herstelrubriek). Maar ook kwamen er veel mails en reacties op sociale media van zorgmedewerkers zich niet herkenden in de cijfers en daar vragen over hadden.

De meeste vragen gaan over de zorgsalarissen in deze grafiek. Die stonden in een Kamerbrief van de ministers De Jonge en Van Ark en staatssecretaris Blokhuis van 18 augustus.

Voor de duidelijkheid: de bedragen zijn bruto-bedragen, waar vakantiegeld en eindejaarsuitkering in zitten, maar geen onregelmatigheidstoeslag.

Veel van de vragen die we kregen, gaan over het verschil tussen deze bedragen en de bedragen op loonstrookjes en in cao's. De salarissen uit de Kamerbrief zijn gebaseerd op data van pensioenverzekeraar Zorg en Welzijn. "Het pensioenfonds kijkt naar het inkomen", zegt Joost Veldt, cao-onderhandelaar van vakbond CNV. "Dat krijgen ze te horen van de werkgevers via loonstroken."

Het bedrag van 2620 euro is volgens Zorg en Welzijn het gemiddelde inkomen van 20-24 jarige verpleegkundigen in een ziekenhuis. Het bedrag van 4120 euro is het gemiddelde inkomen van 55-59 jarige verpleegkundigen.

"Dat is aan de hoge kant als je het vergelijkt met de cao", zegt Veldt. "Je had eigenlijk moeten kijken naar de cao-schalen. Het startbedrag uit de cao is veel lager. De meeste verpleegkundigen die ik ken zitten in een schaal die loopt van 2251 euro tot 3225 euro bruto."

Onder het minimum

Dat kan een verklaring zijn voor de onduidelijkheid bij sommige verpleegkundigen die reageerden. Wat ook niet helpt is het ingewikkelde systeem van de verschillende functiegroepen in de zorg.

"Het is ook erg lastig", zegt Mariette van Dijk van vakbond FNV. "Er zijn heel veel verschillende functiegroepen. Het zijn allemaal andere cao's." Salarissen verschillen tussen gewone ziekenhuizen en academische ziekenhuizen. En zeker tussen ziekenhuizen en verpleeghuizen.

Sommige mensen verbazen zich erover dat ze nog minder krijgen dan het minimum uit de cao. Zo mailt een verpleegkundige met hbo-opleiding ons haar loonstrookje. Daarop is te zien dat ze veel minder verdient dan het laagste bedrag van 2251 euro.

Joost Veldt van vakbond CNV probeert te begrijpen hoe dat kan. "Het hangt ervan af welke verantwoordelijkheden ze heeft. Want met minder verantwoordelijkheden kan het zijn dat ze in een lagere schaal instapt." Zijn tip is de functie-omschrijving goed te lezen. En even bij collega's die hetzelfde werk doen na te vragen of zij in dezelfde schaal zitten. Zo niet, dan zijn er stappen mogelijk, aldus Veldt. "Als mensen het idee hebben dat ze te laag zijn ingeschaald, dan staat er in al die cao's een procedure hoe ze dat aan kunnen pakken."

Feit blijft dat de berichten over de salarissen in de zorg veel losmaken. Ook personeel van ziekenhuis Erasmus MC had veel vragen over bedragen op hun loonstrook, zo laat een woordvoerder weten. "Dat komt in de meeste gevallen omdat mensen part-time werken, en daardoor minder verdienen. En niet iedereen zit meteen aan het maximum-salaris. Bij jaarsalarissen zit er bovendien nog vakantiegeld en een dertiende maand bij. Dat scheelt nogal."

De dertiende maand en het vakantiegeld zijn in de bruto maandsalarissen in de tabel van het ministerie meegerekend. Maar dat geldt niet voor de onregelmatigheidstoeslag. En die kan, zeker bij de zorg op de Intensive Care bijvoorbeeld, oplopen tot wel honderden euro's per maand.