Tekort aan stageplekken voor verpleegkundigen verergerd door corona

De historische economische krimp, waar het CBS gisteren cijfers over naar buiten bracht, is ook in de zorg te voelen. Want hoewel veel medewerkers het heel druk hadden, is die sector het afgelopen kwartaal toch met bijna 21 procent gekrompen. Dat komt onder meer doordat veel afspraken en operaties zijn uitgesteld, of zelfs zijn geannuleerd.

In de ziekenhuizen was alle aandacht op het coronavirus gericht. Dat heeft er ook toe geleid dat de stages van studenten verpleegkunde werden uitgesteld. Of en wanneer die kunnen worden ingehaald, is niet duidelijk. Het Landelijk Overleg Opleidingen Verpleegkunde (LOOV) maakt zich zorgen dat studenten hierdoor niet op tijd op kunnen afstuderen.

Corona-uitbraak

Vooral ziekenhuizen hebben minder plek vanwege de grote drukte door de corona-uitbraak, zegt de koepel. Ziekenhuizen zouden bang zijn veel stagiairs naar huis te moeten sturen bij een tweede besmettingsgolf. "Daarnaast hebben ze veel verpleegkundigen die overbelast zijn. Dan is het niet handig om de zorg voor een stagiair erbij te hebben", zegt LOOV-voorzitter Hans Aerts.

De Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) sluit niet uit dat sommige ziekenhuis minder stageplekken kunnen aanbieden. "Het kan zeker zijn dat de focus tijdens deze coronatijd het stagelopen moeilijker heeft gemaakt", zegt woordvoerder Wouter van der Horst. Toch zijn ziekenhuizen zich volgens hem heel goed bewust van het belang van de stageplekken. "We hebben personeelstekorten, dus we hebben nieuwe mensen nodig."

De stages zijn volgens Hans Aerts essentieel voor de opleiding tot verpleegkundige. "Je leert met patiënten omgaan en werken in een moeilijke en roerige omgeving en dat kun je het best in de praktijk leren", zegt Aerts, die ook opleidingsmanager Verpleegkunde is bij de Hogeschool Utrecht.

Ook Roos, een verpleegkundige in opleiding, beaamt dat je van oefenen op een klasgenoot minder leert dan wanneer je te maken hebt met een echte patiënt die iets heeft:

Zowel op mbo- als hbo-niveau speelt dit probleem, maar de omvang verschilt per regio. De MBO-Raad zegt dat het lastiger is in gebieden waar het coronavirus hard heeft toeslagen. Onder meer de Hogeschool Arnhem Nijmegen heeft besloten de stage in het eerste jaar te schrappen. De hogeschool ziet het aantal studenten snel stijgen en dat maakt het vinden van de stageplekken alleen maar lastiger.

Bij het Deventer Ziekenhuis is op het hoogtepunt van de coronacrisis een deel van de stagiairs naar huis gestuurd. Ze werden door de grote toestroom van coronapatiënten in de eerste instantie naar andere afdelingen verplaatst.

"Maar op een gegeven moment konden we de kwaliteit van de stage niet meer waarborgen en zijn stages om die reden gestopt", zegt Arenda Vos van het Deventer Ziekenhuis. "Zodra het weer enigszins kon, hebben we de stagiairs teruggevraagd en uiteindelijk heeft vrijwel iedereen de stage alsnog kunnen afronden."

Het ziekenhuis verwacht dat in het geval van een tweede golf de stage een andere invulling zal krijgen. Op dit moment zitten stagiairs in een leerwerktraject. Studenten krijgen dan onder begeleiding na een aantal weken steeds meer verantwoordelijkheid.

"Bij een grote uitbraak zullen de stagiairs weer verhuizen naar een andere afdeling en proberen we de begeleidende verpleegkundige mee te laten gaan. Het is geen leerwerkplaats, maar wordt dan 1-op-1-begeleiding", zegt Vos. Het ziekenhuis zegt volgend jaar weer evenveel plekken beschikbaar te hebben voor stagiairs als dit jaar.

Het is afwachten hoe de coronacrisis zich zal ontwikkelen en hoeveel aanmeldingen de opleidingen verpleegkunde uiteindelijk zullen krijgen. Vooralsnog zijn er geen studenten verpleegkunde die hun opleiding niet hebben kunnen afronden. Toch is Hans Aerts van LOOV er niet gerust op. "Mijn grootste angst is dat studenten niet op tijd kunnen afstuderen door de coronacrisis."