Strikte regels in Nederland rond kunstmeststof ammoniumnitraat
Ammoniumnitraat, de explosieve chemische verbinding die volgens de Libanese president Aoun de enorme ontploffing in Beiroet heeft veroorzaakt, wordt ook in Nederland geproduceerd. Vermengd met kalk wordt de stof gestabiliseerd en in korrelvorm gebruikt als kunstmest.
Vanwege het explosierisico gelden hier strikte regels voor het produceren en kopen van ammoniumnitraat.
Gisteren explodeerde 2750 ton ammoniumnitraat in een opslagloods in de haven van Beiroet. Daarbij vielen zeker 135 doden en 5000 gewonden en werden in de wijde omtrek hele straten met de grond gelijkgemaakt.
Strenge regels
Europa heeft strenge regels opgesteld om dergelijke explosies te voorkomen. "Elk los schroefje moet aan ons worden gemeld. Verder doen we aangekondigde en onaangekondigde inspecties en is de vergunningsaanvraag heel streng", zegt de Omgevingsdienst Regio Nijmegen.
Bewaking en camera's houden 24 uur per dag in de gaten of de situatie veilig is. Ook controleert TNO de kunstmest van Nederlandse bedrijven als die daar zelf om vragen.
Stikstof toevoegen
"Ammoniumnitraat is een type stikstof dat we nodig hebben in de open teelten in de landbouw", zegt Philip Ehlert van de Wageningen Universiteit. "Denk aan grasland, aardappelen en suikerbieten. In onze bodem zit niet voldoende stikstof, dus voegen we dat toe via kunstmest."
Het pure ammoniumnitraat is heel explosief, aldus Ehlert. "In de mijnbouw wordt het bijvoorbeeld gebruikt en ook terroristen hebben het gebruikt bij aanslagen."
Niet vanzelf ontploffen
Maar deze verbinding kan niet zomaar exploderen, zegt Ed de Jong van onderzoeksinstituut TNO. "Daar is vuur voor nodig of een schokgolf." Overigens kan ook kunstmest ontploffen. "Alleen heb je dan niet alleen voldoende aan brand en een schokgolf, maar heb je ook benzine of andere brandbare stoffen nodig als extra component", zegt De Jong.
Alhoewel er nog veel onduidelijk is over de oorzaak van de explosie in Beiroet, achten deskundigen de kans klein dat een explosie van zo'n omvang in Nederland kan plaatsvinden.
De Jong van TNO wijst erop dat de kwaliteit van ammoniumnitraat met de jaren kan verslechteren. "Als het inderdaad zo is het ammoniumnitraat in Beiroet al sinds 2014 ligt opgeslagen op één plek, dan kan dat de gevoeligheid voor een explosie vergroten. Door de schommelingen in de temperatuur, met warme dagen en koude nachten, wordt het spul veel poreuzer." Een laagje coating wat in Nederland aan de kunstmestkorrels wordt toegevoegd, moet dit juist voorkomen.