Experts in verschillende disciplines van de zorg vinden dat er uiterlijk binnen drie dagen nieuwe coronamaatregelen moeten worden genomen om een tweede golf van coronabesmettingen te voorkomen. Dat staat in een brief, gericht aan premier Rutte en minister De Jonge (Volksgezondheid), in handen van Nieuwsuur.
De Jonge stuurde afgelopen dinsdag een brief naar de Tweede Kamer waarin hij meer details gaf over de aankomende evaluatie na de coronacrisis. Daarin benadrukte hij "het belang van diverse invalshoeken" en "de input van nog niet eerder bij het proces betrokken experts". De Jonge nodigt in zijn brief externe experts uit om mee te denken over verbeterpunten voor als er een tweede coronagolf komt. Die adviezen zouden voor september worden opgestuurd naar de Tweede Kamer.
We zijn zo bezorgd dat de zaak aan het exploderen is, dat we besloten hebben om nu snel met een advies te komen.
In zijn brief noemde De Jonge expliciet negen deskundigen bij naam, onder wie epidemiologen Arnold Bosman en Amrish Baidjoe, gezondheidseconoom Xander Koolman en oud hoofdinspecteur van de Inspectie voor de Gezondheidszorg Wim Schellekens.
Deze vier experts willen, zo blijkt nu, niet wachten tot september. De deskundigen zien namelijk een "urgente dreiging voor de volksgezondheid". Ze hebben gisteren al een advies opgesteld dat zij nu dus ook met Nieuwsuur delen. Volgens de experts vraagt "de snelle progressie van het aantal gerapporteerde gevallen om eveneens snelle actie, waardoor wij besloten deze brief nu reeds te sturen, voorafgaand aan de evaluatie".
"Als ik kijk naar de afgelopen week, dan zijn we zo bezorgd dat de zaak aan het exploderen is, dat we besloten hebben om nu snel met een advies te komen", zegt Schellekens tegen Nieuwsuur.
Niet alleen door gedrag van burgers
De deskundigen schrijven dat de huidige stijging van de besmettingen door de overheid en het Outbreak Management Team (OMT) vooral wordt toegeschreven aan het gedrag van de burger, maar volgens hen is dat te kort door de bocht. Ze vinden bijvoorbeeld dat de overheidsboodschappen onduidelijke taal bevatten en dat de voorlichting naar de burger de laatste weken beperkt was.
Bovendien is volgens de deskundigen het contactonderzoek onvolledig en vaak onvoldoende op tijd. Ook de toename van het luchtvaartverkeer en het niet in quarantaine houden van terugkerende reizigers kunnen een rol spelen in de stijging van het aantal besmette gevallen, aldus de experts.
Bosman, Schellekens, Baidjoe en Koolman raden aan dat binnen drie dagen maatregelen van kracht worden. Een daarvan is een mondkapjesplicht voor zowel de gasten als het personeel in de horeca en bij de contactberoepen. Ook roepen zij op om te investeren in sterker bron- en contactonderzoek.
"Wij vinden dat er voldoende bewijs ligt voor de beschermende werking van mondkapjes. Laten we regelen dat deze worden gebruikt, bijvoorbeeld bij de kapper. Zowel bij het personeel als bij de klant", zegt Bosman.
Ook thuis testen
Daarnaast moet ook het testen laagdrempeliger worden vinden zij, door meer labs de tests te laten aanbieden en ervoor te zorgen dat mensen ook thuis getest kunnen worden wanneer nodig. De schrijvers van de brief vinden ook dat quarantaine verplicht moet worden voor reizigers die aankomen uit risicogebieden, tot nu toe geldt slechts een dringend advies.
Een forse stijging van het aantal coronagevallen zal zeer waarschijnlijk niet snel vanzelf weer verdwijnen, zeggen de experts: "Elke dag vertraging in de maatregelen tijdens een verergerende epidemie, zal leiden tot een disproportionele toename van het uiteindelijke aantal slachtoffers. Hierdoor is in onze ogen urgentie geboden."
Minister De Jonge heeft tot op heden nog niet gereageerd op de brief van de experts.
Lees hier de brief die de experts hebben verstuurd.
Nieuwsuur onderzocht eerder hoe de ouderenzorg zo geraakt kon worden door het coronavirus. Volgens zorgmedewerkers leidden de RIVM-richtlijnen tot onveilige situaties. Uit ons onderzoek blijkt dat de richtlijnen nauwelijks op wetenschap gebaseerd waren. Kijk hier hoe het zo mis kon gaan:
