Donderdagavond 27 februari meldt minister Bruno Bruins live op tv de eerste coronapatiënt in Nederland. Het gaat om een man die net is teruggereisd uit Noord-Italië. Na terugkomst, een paar dagen voor zijn ziekenhuisopname, heeft hij nog carnaval gevierd.
Later beseffen we dat carnaval waarschijnlijk een grote coronabrandhaard was. Feestvierders die net terugkomen van skivakantie hebben het virus toen flink verspreid.
In China en Italië woedt het coronavirus dan al langere tijd. Had carnaval niet beter afgelast kunnen worden? Dat is nooit echt overwogen, zegt burgemeester Jack Mikkers van Den Bosch, terugblikkend op de eerste coronamaanden. Hier is het virus op dat moment "nog helemaal geen issue".
"Als wij toen, op basis van de beschikbare informatie, besloten hadden dat carnaval niet doorgaat, dan was het niet geaccepteerd door de samenleving. Het beeld was toen: 'het is maar een griepje, het overkomt ons niet, we zijn toch een westers land met alle toeters en bellen'."
Ook voor drie andere hoofdrolspelers kwam de omvang van de crisis als een verrassing. Bij allemaal op een ander moment. Na een paar bewogen maanden hebben ze tijd om terug te blikken:
Na carnaval komen snel meer besmettingen aan het licht. Maar bij Mikkers slaat de paniek nog niet toe. "Ik was toen nog in een fase waarin het voor mij ging over een ziekte. Ik vertrouwde op het feit dat als je ziek bent, je naar de dokter gaat. En als je naar het ziekenhuis moet, dat er plaats is."
"Pas gedurende het proces kwamen we erachter dat ons gezondheidssysteem het niet aankon. Zijn er genoeg bedden, is er genoeg personeel, moeten we mensen naar huis sturen, mogen mensen nog geholpen worden als ze naar het ziekenhuis willen?"
Tijdens carnaval was corona nog iets lachwekkends.
De Brabantse ziekenhuizen dreigen overvol te raken. Het zijn dan ook de Brabantse burgemeesters die als eersten in Nederland verregaande maatregelen moeten nemen. Op 10 maart verbieden ze grote evenementen en vragen ze Brabanders voorlopig sociale contacten te vermijden.
Mikkers: "Nu lijken het marginale besluiten, maar toen waren het heftige besluiten. Het beeld dat zou ontstaan dat we de samenleving op slot zetten, dat was het moeilijkste."
Tien procent van de doden
Mikkers, ook voorzitter van Veiligheidsregio Brabant-Noord, ziet dat zijn gebied keihard wordt geraakt. "We zijn een van de 25 veiligheidsregio's, maar we zijn goed voor ruim tien procent van alle sterfgevallen in Nederland. In dorpen als Erp of Boekel, daar heeft het echt huisgehouden. Dat is heel zwaar."
De lessen voor carnaval 2021 heeft Mikkers wel geleerd. "Als je in de achteruitkijkspiegel kijkt, was het in februari nog helemaal niet van 'het virus gaat ook Brabant raken'. In optochten kwam het begrip corona in kreten en zinnen terug als iets lachwekkends."
"Nu weten we wel beter. Carnaval blijf je wel vieren, maar misschien niet in de sfeer en in de entourage zoals we dat elk jaar gewend zijn, al sinds 1882."
