'Het geluid van de zomer' in Andere Tijden Sport

Het geluid van de zomer, het geluid van vakantie. Radio Tour de France. Al vijftig jaar lang, sinds 1970, schakelen presentatoren in Hilversum iedere zomer drie weken lang rechtstreeks met verslaggevers op een motorfiets in Frankrijk.

Zo ook in 1980, wanneer 3,5 miljoen mensen aan de radio gekluisterd zitten terwijl Joop Zoetemelk de Tour wint. En in 2016, toen Tom Dumoulin zijn eerste Touretappe won met finish bergop.

Tourflits, finishtune

Door de jaren heen verschijnen transistorradio's waarop Radio 1 al is voorgeprogrammeerd. De Tourflits groeit uit tot een begrip, de finishtune is uit duizenden herkenbaar, kortom: het programma is niet meer weg te denken.

Zondag in Andere Tijden Sport een ode aan dit radiofenomeen: 'Ici Radio Tour de France', om 22.25 uur op NPO 1 en NOS.nl.

Ook de verslaggevers en commentatoren, van wie vaak alleen het stemgeluid bekend is, groeien door de jaren heen uit tot begrippen. Theo Koomen, Fred Racké, Jacques Chapel, Jeroen Wielaert en tegenwoordig Gio Lippens - om er een paar te noemen.

Ze maken in saaie etappes vaak van een drol een taartje en nemen de luisteraar mee op hun weg door Frankrijk.

Huidig verslaggever Steven Dalebout schetst zijn bewondering voor één van zijn voorgangers. "Wat bij mij steeds terugkomt, is Theo Koomen die in 1977 achter Hennie Kuiper en Lucien van Impe Alpe d'Huez oprijdt. Op de achtergrond hoor je toeterende auto's van ploegleiders en Koomen vertelt hoe Kuiper over z'n stuur hangt 'met die armen als stalen kabels' in de beugels."

"En als Koomen het over Van Impe heeft, lijkt hij rechtstreeks Kuiper toe te spreken: 'Pak 'm dan! Pak 'm dan. Echt schitterend hoe Koomen en Kuiper daar gezamenlijk een wereld creëren voor de luisteraars van Radio Tour de France."

'Radio brengt sport bij de mensen'

Kuiper benadrukt het belang van het medium, in een tijd waarin de camera nog niet overal aanwezig was. "De radio heeft baanbrekend werk verricht. Het heeft de sport bij de mensen gebracht."

Dat beseft ook Tom Dumoulin. Hij geeft toe niet vaak radio te luisteren. Of hij rijdt zelf de Tour of hij kijkt naar beelden op televisie. Het radiofragment van zijn zege in de bergetappe naar Andorra Arcalis in 2016, kent hij dan ook niet. "De radio is een kleinere rol gaan spelen toen televisie heel belangrijk werd."

"Maar van tv krijg ik zelden kippenvel, terwijl ik dit toch heel spannend vond. Misschien ook omdat ik het nog nooit had gehoord."

"Ik krijg er kippenvel van. Ja serieus. Misschien moet ik toch vaker radio gaan luisteren. Toch wel spannend."

Luister hier naar de klassieke finishtune van Radio Tour de France in de zevende etappe van de Tour van 2018, gewonnen door Dylan Groenewegen:

Hoewel radio een andere beleving biedt dan televisie, kan het medium zelfs in deze tijd nog wat toevoegen. Dat blijkt in chaotische etappes zoals die op 26 juli 2019 naar Tignes.

De rit werd stilgelegd vanwege aardverschuivingen op het parcours - een unicum in de Tourgeschiedenis. Commentator Sebastiaan Timmerman zag hoe chaos zich meester maakte van het peloton. "De renners wisten niet wat er aan de hand was. En toen de etappe stilgelegd was, wisten de ploegleiders niet waar ze aan toe waren."

Timmerman was als eerste ter plekke in het dal waar de karavaan zich verzamelde. "Dan blijkt dat je nog wat toe kan voegen aan al die camera's en GPS-systemen van tegenwoordig. Ik kon gelijk quotes verzamelen vanuit dat dal en de onzekerheid die er heerste onder iedereen in de uitzending brengen."

Door de jaren heen kende Radio Tour veel presentatoren en commentatoren. André van Duin mocht als gast het programma presenteren.