Psychische nood onder boeren: 'Langdurige onzekerheid is voor niemand goed'

Ogranisaties als GGD, AgroZorgwijzer en Zorg om Boer en Tuinder merken dat agrariërs meer last hebben van psychische problemen, onder meer door toenemende werkdruk. Boeren praten daar vaak niet over en daardoor worden de problemen groter.

Veel boeren onderschatten hun problemen en hebben vaak onvoldoende vertrouwen in de reguliere hulpverlening, blijkt uit onderzoek van GGD IJsselland en het Amsterdam UMC.

Uit een inventarisatie van 113 Zelfmoordpreventie blijkt dat tussen 2013 en 2016 het aantal suïcides in de agrarische sector is toegenomen. "We zien dan dat tussen 2013 en 2016 het suïcidecijfer is gestegen van 12,5 naar 17,4 per 100.000. Dit is een stuk hoger dan het landelijke suïcidecijfer van 10,6. De agrarische sector staat daarmee in de top 10 van sectoren met relatief gezien de meeste suïcides", blijkt uit onderzoek.

In Drenthe pleegden in relatief korte tijd onlangs meerdere boeren zelfmoord, meldt RTV Drenthe. Wat voor hen de redenen waren om uit het leven te stappen is niet bekend.

Wel is duidelijk dat agrariërs te maken hebben met veel problemen in hun werk, zegt Christel van Raaij van AgroZorgwijzer. "In de varkenshouderij bijvoorbeeld heb je te maken met prijsschommelingen en de stoppersregeling. Bij melkveehouders had je de fosfaatwetgeving en nu de stikstofcrisis. Bij pluimveehouders had je fipronil."

Daar komen de droogte en de coronacrisis nog overheen. "Het is bijna nooit één ding, maar het kan wel zijn dat het de druppel is die de emmer doet overlopen. Langdurige onzekerheid is voor niemand goed, je hebt een stabiele basis nodig."

Onzichtbare problemen

Er zijn ook minder zichtbare problemen. De druk vanuit de samenleving en de omgeving is daar een van. "Enerzijds zijn we kampioen in het in stand houden van de leus dat het het mooiste beroep ter wereld is. Anderzijds hebben we een kloteberoep, zegt LTO Noord-bestuurder Jan Bloemerts tegen de regionale omroep. Volgens hem krijgt de sector het constant voor de kiezen in de media. "De maatschappelijke waardering lijkt soms ver te zoeken."

Volgens Bloemerts hebben sommige boeren geen plezier meer in hun werk. "Boeren willen niet de helft van de tijd bezig zijn met regels, er komen er steeds meer en er zijn steeds meer controles. Je wil primair bezig zijn met het product, in de stal of op het land werken."

In een boerenfamilie wordt er vaak automatisch van uitgegaan dat de volgende generatie het bedrijf voortzet. "Als een bedrijf generaties lang in de familie is, wil je niet dat het bij jou eindigt", zegt Van Raaij.

Agrariërs met problemen kunnen terecht bij Agro Zorgwijzer en Zorg om Boer en Tuinder. De GGD is ook alert op boeren die psychische hulp nodig hebben.

In 2018 kondigde minister Schouten al aan het onderwerp beter bespreekbaar te willen maken. Ook kondigde ze een landelijk loket voor (anonieme) meldingen aan. Maar twee jaar later is dat loket er nog niet.

"Uiterlijk eind dit jaar komt er een voorstel voor de invulling van dit landelijke loket. Uitgangspunt is om zo veel mogelijk bij bestaande dienstverlening aan te sluiten", zegt haar woordvoerder tegen RTV Drenthe.