'Na coronacrisis keren oude opvattingen over samenleving weer terug'

Nederlanders gaan na de coronacrisis waarschijnlijk niet blijvend anders denken over zaken als politieke onderwerpen, instituties of de samenleving. Dat concludeert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) op basis van literatuuronderzoek over eerdere crises.

Het bureau keek onder meer naar hoe wetenschappers schreven over de effecten van eerdere virusuitbraken, zoals de Mexicaanse Griep en de SARS-epidemie, op het denken van mensen. Ook keken de onderzoekers naar hoe terreuraanslagen zoals die op 11 september 2001 of een nationale ramp als MH17 de samenleving hebben veranderd.

Veranderingen van tijdelijke aard

Op basis van het literatuuronderzoek schat het SCP dat het in de coronacrisis "flink toegenomen" vertrouwen in de politiek en instituties zoals het parlement van tijdelijke aard is. "Onder meer de naderende economische recessie kan zorgen voor een snelle afname in het vertrouwen in politiek en instituties", stelt het planbureau.

Verder ziet het SCP dat het vertrouwen van mensen in elkaar in april "een significante stijging" laat zien ten opzichte van januari. Iets dat ook werd gezien na de terroristische aanslagen op 9/11. "Maar dat verhoogde vertrouwen was geen lang leven beschoren." Dat is overigens niet erg, stelt het SCP: een gezonde dosis wantrouwen houdt de burger betrokken en de overheid scherp.

Over een ander effect is het planbureau bezorgder als de crisis langer aanhoudt: het discrimineren en stigmatiseren van groepen die in de ogen van anderen iets met het virus te maken hebben. "Het is verstandig dit te monitoren en waar nodig actie op te ondernemen", zo luidt het advies.