Fraudesystemen Belastingdienst stopgezet na kritisch rapport
Bij de Belastingdienst zijn vier computersystemen waarmee frauderisico's in kaart werden gebracht tijdelijk uitgezet. Ze voldoen niet aan de privacywetgeving, schrijven staatssecretarissen van Financiën Vijlbrief en Van Huffelen aan de Tweede Kamer.
Ook is het werk van het CAF-team stilgelegd. Dat team werd in 2013 opgetuigd om vermoedens van fraude te onderzoeken. De CAF-zaken werden bekend door de kinderopvangtoeslagenaffaire, waarbij de fraudeaanpak ontspoorde en tienduizenden ouders ten onrechte hard werden aangepakt.
Aanleiding voor de maatregelen bij de fiscus is een kritisch rapport van onderzoeksbureau KPMG. Dat onderzocht het FSV-systeem, de Fraude Signalerings Voorziening, beter bekend als de 'zwarte lijst'. De Belastingdienst werkte meer dan twintig jaar met die lijst, waar 244.000 namen op stonden van mensen die daar niet van op de hoogte waren. Eind februari werd het systeem uit de lucht gehaald.
Strafbare feiten en medische gegevens
De conclusies in het rapport zijn ernstig, schrijven de staatssecretarissen. In het fraudesysteem werd het vakje 'fraude' soms al aangevinkt voordat het hele onderzoek naar fraude was afgerond.
Bovendien stonden er soms gevoelige gegevens bij, zoals verdenkingen van strafbare feiten, maar ook medische gegevens en nationaliteit. Die gevoelige informatie bleef veel te lang beschikbaar en was toegankelijk voor grote groepen medewerkers, schrijven de KPMG-onderzoekers.
Er loopt ook een onderzoek van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) naar hoe de Belastingdienst omging met persoonlijke gegevens, waaronder nationaliteit. De fiscus bevestigde in mei al dat mensen met een tweede nationaliteit extra streng werden gecontroleerd.
De Autoriteit Persoonsgegevens zegt nu "ernstig bezorgd te zijn over het gebrek aan naleving van de AVG (de nieuwe privacywet) binnen de Belastingdienst". Het lijkt niet een op zichzelf staand incident, schrijft de AP. "Er is een structurele oplossing nodig."
Externe toezichthouder
De staatssecretarissen van Financiën stellen ook een externe toezichthouder aan om de slepende problemen bij de fiscus aan te pakken.
Welke bevoegdheden die toezichthouder krijgt en hoe de controle er precies uit moet zien, wordt uitgewerkt met drie experts van buitenaf. In het najaar wordt daarover meer duidelijk.
Met zo'n toezichthouder zijn niet meteen alle problemen uit de wereld, waarschuwen de staatssecretarissen, maar het draagt wel bij aan "een continue cyclus van leren en verbeteren".
