Groen boeren 'levert een hoop geld op', Brussel komt vandaag met de plannen

• Bert van Slooten en Hannah van der Wurff

Door groen te produceren, kan de komende tien jaar bijna 2000 miljard euro worden verdiend. Dat staat in een uitgelekte versie van de 'Farm to Fork-strategie', die vandaag door de Europese Commissie wordt gepresenteerd.

Volgens Brussel kan bijvoorbeeld meer lokale landbouw worden gestimuleerd en voedselverspilling worden tegengegaan. Ook moeten er meer duurzame investeringen komen en moet het gebruik van groene levensmiddelen worden bevorderd. Er is dan bijvoorbeeld minder geld nodig om ontbossing of de verzuring van grond en water tegen te gaan.

De 'Farm to Fork-strategie' is een spoorboekje dat het hele voedselsysteem, van landbouw en veehandel tot voedselconsumptie en -verspilling, wil verduurzamen. Daardoor moet Europa in 2050 klimaatneutraal zijn.

De landbouwplannen zijn een cruciaal onderdeel van de zogenoemde Green Deal, de klimaatplannen van Eurocommissaris Timmermans. Die plannen kwamen tijdens de coronacrisis flink onder vuur te liggen. Niet alleen liepen de landbouwplannen zelf vertraging op door het virus, veel tegenstanders riepen dat de klimaatplannen helemaal van tafel moesten nu er een economische recessie dreigt.

Critici in de plasticlobby wilden dat door de huidige behoefte aan beschermingsmiddelen in de zorg het verbod op wegwerpplastic van tafel ging. In de auto- en vliegtuiglobby vroegen ze om minder strenge CO2-regels voor de transportsector.

Maar voorstanders van de plannen zien het juist als een manier om het economisch herstel groen te maken. Dat is nodig volgens de Europese Commissie, want de coronacrisis maakt ook duidelijk dat de Europese landbouw- en voedselsector tegen een stootje moet kunnen, zodat er ook tijdens een crisis genoeg en gezond eten verkrijgbaar blijft. "Boeren zijn onderdeel van de oplossing, maar ze hebben wel onze aanmoediging en steun nodig om de groene stap te maken", staat in de landbouwstrategie.

Hoger inkomen

Dat betekent dat boeren het gebruik van bestrijdingsmiddelen moeten afbouwen en dat biologische landbouw en dierenwelzijn voorop moeten staan. "Maar voor die groene slag moet het inkomen van boeren omhoog, zodat ze niet door het bestaansminimum zakken. Boeren moeten genoeg geld verdienen om een redelijk bestaan te kunnen opbouwen."

De Europese Commissie kijkt ook naar consumentenbescherming. Zo zullen volgens de plannen voedselfraude en zogenoemde greenwashing, het vals duurzamer voordoen van een product, worden aangepakt. Er zal bijvoorbeeld strenger worden gekeken of er extra suiker zit in babyvoeding en er wordt een maximum gesteld aan de hoeveelheid suiker, verzadigd vet en zout in voedingsmiddelen.

Bedrijven moeten transparanter zijn wat er precies in producten verwerkt zit, zodat consumenten een verantwoorde keuze kunnen maken. Daarnaast moet het volgens de plannen ook mogelijk zijn om direct te zien waar een product gemaakt wordt, "zodat consumenten voor regionale producten kunnen kiezen om zo de lokale boer te helpen en de weg van boerderij tot bord korter en duurzamer te maken."