Ongekende economische teruggang in tweede helft maart

De Nederlandse economie is volgens eerste berekeningen van het CBS het eerste kwartaal met 1,7 procent gekrompen ten opzichte van het laatste kwartaal van 2019. De teruggang is vooral het gevolg van de veel lagere consumptie door huishoudens in de laatste twee weken van maart. Consumenten hebben vooral minder uitgegeven aan kleding, horeca, recreatie en cultuur.

In de eerste twee en een halve maand van 2020 groeide de economie nog. De maatregelen die in de tweede helft van maart werden afgekondigd, hebben tot een ongekende teruggang geleid, zegt het CBS, waardoor het bruto binnenland product (bbp) in het eerste kwartaal van 2020 is gekrompen.

Nederlandse huishoudens hebben in de maanden januari tot en met maart 2,7 procent minder besteed dan in het kwartaal ervoor. Dat is de grootste daling sinds 1987 - het jaar dat het CBS begon met meten. In maart kromp de consumptie door huishoudens met maar liefst 8,6 procent, terwijl in januari en februari nog sprake was van een groei. Wel werd er meer uitgegeven aan voedingsmiddelen.

De overheidsuitgaven namen af met 1,1 procent en investeringen ook met 1,1 procent. De invoer van goederen en diensten daalde met 3 procent, de uitvoer met 3,5 procent.

De gevolgen van de coronacrisis zijn voor vele sectoren enorm, maar niet elke sector wordt even hard geraakt. De cultuursector, de horeca en de recreatie en sport worden het zwaarst getroffen. Opmerkelijk is dat ook de zorgsector een forse krimp laat zien, met 4 procent. Dat komt doordat veel reguliere zorg stilviel door de coronacrisis.

Het is voor het eerst in 23 kwartalen dat de Nederlandse economie krimpt. Het is de sterkste krimp sinds de crisis in 2009. Toen daalde het bbp met 3,6 procent ten opzichte van een kwartaal eerder.

Een recessie is onvermijdelijk. Voor een recessie zijn twee kwartalen met krimp op een rij nodig. Alles wijst erop dat de cijfers over het tweede kwartaal nog veel slechter zullen zijn.

Het CBS meldt dat dit voorlopige cijfers zijn en dat door de uitzonderlijke omstandigheden de eerste berekeningen omgeven zijn met grotere onzekerheid dan normaal. Later in het jaar volgen definitieve cijfers.

Dat maart een bijzonder slechte maand was, komt ook naar voren in een tweet van de hoofd-econoom van het CBS. Hij wees er halverwege maart nog op dat januari en februari prima maanden waren en de groei er goed uit zag.