Forse toename incidenten met asielzoekers
Het aantal incidenten in asielzoekerscentra is vorig jaar met zo'n 30 procent gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. En het totaal aantal door de politie geregistreerde misdrijven onder asielzoekers is toegenomen met 27 procent. Staatssecretaris Broekers-Knol heeft die cijfers aan de Tweede Kamer gestuurd. In 2019 verbleven zo'n 55.000 duizend asielzoekers in een azc, 3 procent meer dan een jaar eerder.
In de centra werden in totaal bijna 17.500 incidenten vastgelegd. De grootste toename deed zich voor bij het overtreden van de huisregels (een stijging van 39 procent), gevolgd door verbale agressie en geweld.
Diefstal zonder geweld
Het totaal aantal misdrijven waarvan asielzoekers werden verdacht (het gaat hier om mensen die op enig moment in een AZC verbleven) liep op naar bijna 5000. Daarbij steeg vooral het aantal registraties van diefstal zonder geweld. Het ging daarbij onder meer om zakkenrollerij, winkeldiefstal en heling. De politie registreerde 665 geweldsmisdrijven, waarvan 83 keer een seksueel misdrijf en 32 keer een levensdelict.
Het overgrote deel van de asielzoekers die van een misdrijf werden verdacht, komt uit een "veilig land van herkomst". Hun asielaanvraag is meestal kansloos.
Broekers noemt het terugdringen van de overlast en criminaliteit van asielzoekers haar absolute prioriteit. Ze benadrukt dat sinds begin dit jaar asielzoekers die veel overlast veroorzaken in een strengere locatie zitten, in Hoogeveen.
En er wordt onder meer "gewerkt aan een versoberde opvang voor veiligelanders". Maar dat laatste komt nog niet erg van de grond: een groot aantal burgemeesters zit niet te wachten op centra met relatief veel mensen die extra problemen teweegbrengen.
Politiek gevoelig thema
De staatssecretaris heeft het WODC (het onafhankelijke onderzoekscentrum van het ministerie van Justitie) gevraagd nader onderzoek te doen naar de oorzaken van de stijging. Die kan volgens haar voor een deel zijn gelegen in een andere manier van registreren door de politie en doordat tegelijk meer vreemdelingen in één locatie verbleven. Ze wijst er ook op dat drie "ketenmariniers" betrokkenen aansporen om zoveel mogelijk aangifte te doen. In haar brief aan de Kamer kondigt zij de aanstelling van een vierde marinier aan.
Het incidentenoverzicht wordt vanaf volgend jaar door het WODC opgesteld. Op die manier moet discussie over de opzet zoveel mogelijk worden beperkt en wordt het overzicht ook van een wetenschappelijke basis voorzien.
Broekers wil dat de hardnekkigste overlastgevende en criminele asielzoekers elke maand in kaart worden gebracht. Verder denkt ze naast allerlei strafrechtelijke en bestuursrechtelijke maatregelen aan meer cameratoezicht in winkels en het openbaar vervoer en de invoering van winkel- en reisverboden.
Criminaliteit onder asielzoekers en de manier waarop incidenten worden gepresenteerd zijn een politiek gevoelig thema. Een jaar geleden trad toenmalig staatssecretaris Harbers af omdat meldingen van ernstige misdrijven door asielzoekers niet expliciet werden gerapporteerd.
