8800 coronaboetes in Nederland, honderd keer zoveel in Frankrijk en Spanje
'Waar gaat u heen en waarom?'. Die vraag is in Europa de laatste weken vaak gesteld. Soms vriendelijk, soms vermanend, dan weer bestraffend. In het ene land word je eerst gewaarschuwd als je de regels overtreedt, in het andere land krijg je meteen een fikse boete of word je zelfs opgepakt.
Net als bij het aantal besmettingen, doden en IC-opnames kun je de cijfers over de boetes van de verschillende landen niet een op een met elkaar vergelijken. De registratie van de boetes verschilt per land, de 'coronaboetes' worden ook voor verschillende overtredingen uitgeschreven, en de ernst van de coronacrisis verschilt ook weer per land.
Nederland: 8800 boetes
De Nederlandse politie probeert het naar eigen zeggen altijd eerst met vriendelijkheid. Eerst waarschuwen en bij herhaling of weigering volgt een boete. Voor samenscholen is de boete 390 euro voor volwassenen, (inclusief een aantekening op je strafblad). Als een werkgever coronaregels overtreedt is hij 4350 euro kwijt.
De politie deelde de afgelopen weken 8800 boetes uit, vooral voor het te weinig afstand houden.
België: 27.000 boetes
Ook in België staat vriendelijkheid voorop, maar zijn meer boetes uitgedeeld. Alleen al in de eerste maand van de maatregelen werden ruim 27.000 boetes uitgeschreven. De helft van de overtreders was jonger dan dertig.
De meest uitgeschreven boete is er een van 250 euro voor het overtreden van het samenscholingsverbod of het verbod op niet-essentiële verplaatsingen.
Correspondent Thomas Spekschoor werd - heel vriendelijk - aangesproken door de politie, toen hij met zijn peuter en baby even in het park was gaan zitten. Dat bleek niet te mogen. Zitten mag niet, lopen wel. "Ik moest in beweging blijven. Dat dat met baby en peuter niet altijd makkelijk is, erkende de politie wel, maar daar kon uiteraard geen uitzondering voor worden gemaakt."
Frankrijk: 915.000 boetes
In Frankrijk moet je nu nog een verklaring bij je hebben waarom je buitenshuis moet zijn, een zogeheten 'attestation de déplacement dérogatoire'. Heb je die niet, dan betaal je een boete van 135 euro. Vanaf half maart tot begin mei zijn er 915.000 boetes uitgedeeld. Dat leverde de Franse overheid ruim 123 miljoen euro op. Inmiddels zijn er advocaten naar de rechter gestapt, omdat de boetes ongrondwettelijk zouden zijn.
Verenigd Koninkrijk: 6000 boetes
Net als in België vraagt ook in het Verenigd Koninkrijk de politie eerst waarom je op dat parkbankje zit (mag niet) in plaats van in het park loopt (mag wel). Boetes uitdelen doen ze daar op beperkte schaal: tot nu toe 6000. Je betaalt meestal 60 pond, dat is zo'n 70 euro.
De Britse politie gebruikt soms ook onorthodoxe handhavingsmethodes: zo liet de politie van Derbyshire zwarte vloeistof in een meer lopen om zwemmers af te schrikken.
Spanje: 837.000 boetes
De Spaanse politie deelde tot nu 837.000 boetes uit. Dat zijn er ruim 15.000 per dag. Ook hier zijn er twijfels over of al deze boetes kunnen worden geïnd; juristen raden mensen aan verweer aan te tekenen. De boetes zijn gepeperd: ze beginnen bij 600 euro voor het zomaar op straat lopen, of de stad verlaten, maar kunnen oplopen tot 10.000 euro. Naast de boetes zijn er ook zo'n 7500 Spanjaarden gearresteerd.
De Spaanse ombudsman heeft aangekondigd de lawine aan boetes te onderzoeken, hij wil weten of er wel in redelijkheid is gehandeld.
Italië: 418.222 boetes
Ook in Italië controleert de politie volop of de regels nageleefd worden. Zelfs in kleine dorpjes waagde tot voor kort niemand zich op straat omdat de carabinieri klaar kunnen staan om zonder pardon een boete uit te schrijven. Overtreders krijgen een bekeuring van 206 euro of tot 3 maanden cel.
De Italiaanse politie lukte het zelfs om op één dag 270.000 mensen te controleren en 16.000 boetes uit te delen. Dat was met Pasen. Vanaf 11 maart tot 3 mei zijn er 418.222 mensen beboet voor 'ongelimiteerde verplaatsingen'. De boetes liepen uiteen tussen 206 tot 3000 euro.
Duitsland: onbekend aantal boetes
"Als we niet meer op elkaar vertrouwen, dan kunnen we wel inpakken," zei bondskanselier Merkel, toen ze werd gevraagd of Duitsers zich wel aan de regels zullen houden. Ook Merkel gaat er dus vanuit dat burgers hun verantwoordelijkheid nemen. Wie dat desondanks niet doet, kan rekenen op gepeperde boetes tussen de 200 en 25.000 euro. Bij zeer ernstige overtredingen, waar levens op het spel zijn gezet, is zelfs een gevangenisstraf tot vijf jaar mogelijk.
Hoeveel boetes er al zijn uitgedeeld, laat zich moeilijk berekenen. Duitsland is een federale staat, waar elke deelstaat op zijn eigen manier handhaaft en beboet.
Wel is duidelijk dat het aantal arrestaties de laatste weken toeneemt. In verschillende steden wordt in het weekend gedemonstreerd tegen de corona-maatregelen. De politie pakt mensen die geen afstand houden op. In de hoofdstad Berlijn is het daarbij al een paar keer tot relletjes gekomen.
