liveblog
NOS NieuwsAangepast

Bevrijdingsdag afgesloten met aangepast 5-meiconcert en droneshow

  • Het Nationaal Comité 4 en 5 mei blikt tevreden terug op een aangepaste Bevrijdingsdag.
  • De Ambassadeurs van de Vrijheid reisden dit jaar niet van festival naar festival, maar probeerden er op sociale media een feestje van te maken.
  • Vanuit Theater Carré was er een aangepast 5-meiconcert met terugblikken op 5-meiconcerten uit het verleden.
  • Benieuwd hoe deze dag 75 jaar geleden verliep? Je leest het op onze bevrijdingswebsite, waar de bevrijding van Nederland het afgelopen jaar van dag tot dag te volgen was.
liveblog gesloten

Droneshow bij Erasmusbrug

Bij de Rotterdamse Erasmusbrug was een droneshow te zien, honderden drones vlogen in formatie over de Maas. Het drone-kunstwerk Franchise Freedom was volgens Rijnmond eerder in onder meer Miami te zien. De show was een viering van 75 jaar vrijheid en tegelijk een ode aan zorgmedewerkers.

Droneshow Erasmusbrug 'vliegende ode aan de vrijheid'

Gerdi Verbeet: ‘Nederland kan zo veel’

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei blikt tevreden terug op deze aangepaste Bevrijdingsdag. "We hebben allerlei ideeën werkelijkheid zien worden waarvan we niet konden vermoeden dat het mogelijk was", zegt voorzitter Gerdi Verbeet in een speciale uitzending van de NOS vanuit Theater Carré.

"Ik heb allerlei concerten gezien, initiatieven, geweldig! Nederland kan zo veel, laten we daar wat energie aan ontlenen", aldus Verbeet.

Theo Roeffen (94) zat in het verzet en redde Britse piloten: 'Het was iets moois'

Andere jaren is Wageningen op 5 mei het toneel voor het Bevrijdingsdefilé. Veteranen en verzetsstrijders worden in het zonnetje gezet. Maar dit jaar dus niet. Een teleurstelling, voor onder anderen veteraan Theo Roeffen.

Theo Roeffen (94) zat in het verzet en redde Britse piloten: 'Het was iets moois'

'Snotneusje' klonk weer op de Dam

Een draaiorgel met een bijzonder verleden stond vandaag op de Dam in Amsterdam. Op 7 mei 1945 redde het levens toen Duitsers op de feestvierende menigte begonnen te schieten.

De terugkeer van 'Het snotneusje' op de Dam

Aangepast 5-meiconcert vanuit Carré

In de foyer van Theater Carré in Amsterdam begint nu een aangepast 5-meiconcert. Het Concert op de Amstel kan dit jaar niet doorgaan.

Simone Kleinsma, Roel van Velzen, mezzosopraan Maria Fiselier en violiste Noa Wildschut treden op in Carré. Zij worden begeleid door het Metropole Orkest.

De NOS zendt het concert uit vanaf 20.35 uur op NPO 1.

Meezingen met Shaffy: 'Zing, vecht, huil, bid, lach...'

Op verschillende plekken in het land werd om 16.55 uur een nummer van Ramses Shaffy gezongen. Ook enkele radiozenders draaiden het nummer.

Meezingen met Shaffy: 'Zing, vecht, huil, bid, lach...'

Veteraan (103) bedankt Nederland voor jaarlijkse herdenking

"Ik vind het heel jammer dat ik deze gelegenheid heb moeten missen", Kenneth Mayhew had Bevrijdingsdag graag nog eens mee willen maken. Met zijn 103-jaar kon de Britse veteraan vanwege het coronavirus niet naar Nederland komen.

In een video bedankt hij Nederlanders "voor het enorme respect dat zij hebben getoond aan de veteranen".

Veteraan (103) die Militaire Willems-Orde kreeg: 'Bedankt Nederlanders'

Zo vieren Nederlanders Bevrijdingsdag

  • Cherelle van Aalst/NOS
    Dubbel feest voor Cherelle van Aalst, zij viert ook haar verjaardag
  • Joy Geelen/NOS
    Joy Geelen zorgt in Drenthe zelf voor een bevrijdingsvuur
  • Bas Ludwig/NOS
    De Rover P4 uit 1960 van Bas Ludwig uit Assen compleet met vlaggetjes
  • ANP
    Bewoners van een verzorgingshuis in Dreumel kijken naar een optreden van Jan Rietman en Anita Meyer
  • Stephanie Vergeer/NOS
    Een gebaar van de brandweer in Leimuiden
  • Bert Veldman/NOS
    Een reflectie van Bert Veldman op het strand bij Katwijk
  • Annemarie Stuiver/NOS
    Annemarie Stuiver stond op met een speciaal ontbijt
  • Gerard Krol/NOS
    Gerard Krol viert Bevrijdingsdag virtueel op een rooftopbar
  • Bert Mollema/NOS
    Bert Mollema begon de dag met een boswandeling

Samen aan de maaltijdsoep, maar toch thuis

Samen tafelen zit er even niet in, maar in Amsterdam en Rotterdam is daar een alternatief voor: de vrijheidsmaaltijdsoep.

Chef-koks probeerden de 'smaak van de stad' te vangen in de twee soepen. Van de Amsterdamse variant werden er 7500 blikken verspreid. Vanaf half vijf gingen deelnemers thuis aan tafel, ondertussen is via een livestream een programma met verhalen en muziek te volgen.

Enkele radiostations draaien Shaffy-hit

Een aantal radiozenders liet om 16.55 uur vanmiddag het nummer Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder van Ramses Shaffy horen.

Het nummer werd gedraaid op NPO Radio 5, Radio 10, 3FM en enkele regionale zenders. Het idee was dat iedereen tegelijk mee kon zingen om stil te staan bij de bevrijding.

3FM liet een versie van Roxeanne Hazes horen. Zij vond het een enorme eer om het nummer te vertolken, vertelde ze tegen de zender.

Roxanne Hazes covert Ramses Shaffy voor 5 mei

Leeg plein in Leeuwarden

In tegenstelling tot de overvolle pleinen afgelopen jaar tijdens de Bevrijdingsfestivals, zijn veel stadscentra nu uitgestorven. Zoals in Leeuwarden, waar op 5 mei gewoonlijk tienduizenden bezoekers naar de stad komen.

Leeg plein in Leeuwarden

Ambassadeurs danken Nederland voor herdenken

"Ik ben diep geraakt hoe jullie onze Canadese soldaten herdenken", zegt de Canadese ambassadeur Lisa Helfand. "Meer dan 180.000 Canadese soldaten hebben hier gevochten, 5712 zijn er gesneuveld. Canada heeft voor dit ultieme offer de eeuwige dank van het Nederlandse volk mogen ontvangen."

Helfand is een van de tien ambassadeurs in Nederland die zich in een video van de Britse ambassade tot Nederlanders richten.

"Dit jaar kunnen wij helaas niet bijeenkomen om moed, toewijding en heldhaftigheid te eren", zegt de Franse ambassadeur Luis Vassy. "Maar we kunnen wel hun opoffering gedenken en samen de erfenis vieren die ze ons hebben nagelaten."

Ook de ambassadeurs van het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten, Noorwegen, Polen, Duitsland, België, Nieuw-Zeeland en Australië zijn te zien in de video.

Vrijheidsmaal met 75 jaar oud ontbijtlaken

Deze mensen hebben vanochtend via een videoverbinding samen ontbeten op een bijzonder tafellaken. Zij zijn in het bezit van het Nationaal Ontbijtlaken, dat aan het einde van de oorlog in Groningen werd gewoven als daad van stil verzet.

Volgens inzender Sanny de Zoete zijn er een kleine 30.000 stuks van in omloop. "We willen ze graag opsporen en er volgend jaar samen met het Nationaal Comité 4 en 5 mei meer vrijheidsmaaltijden mee organiseren."

Ambassadeurs Kris Kross Amsterdam herdenken hun opa

Broers Sander en Jordy Huisman van dj-collectief Kris Kross Amsterdam zijn dit jaar ook Ambassadeur van de Vrede. In deze documentaire duiken ze in het verleden van hun opa en verstrooien ze zijn as in Indonesië.

Hoe vierde Nederland in 1945 de vrijheid?

Benieuwd hoe Nederland de bevrijding in 1945 vierde? Op NOS-bevrijdingssite lees je verhalen over deze periode. Bijvoorbeeld van onderwijzer Wim Binnendijk uit Nijmegen.

Na de bevrijding vierden Nederlanders massaal feest. Daar zijn ook enkele filmbeelden in kleur van bewaard gebleven.

In deze video is in kleur te zien hoe de meidagen werden beleefd:

Mei 1945: de bevrijding in kleur

Keuzes in conflict: ervaar dilemma's van jonge veteranen

Hoe handel je in een gevechtssituatie, wat vertel je daarover aan familie en hoe ga je om met de cultuurverschillen tussen jou en de lokale bevolking? Het zijn dit soort dilemma's waar jonge Nederlandse veteranen op missie mee te maken krijgen.

In het kader van 75 jaar vrijheid sprak NOS op 3 met de jonge veteranen Koen (40), Dominique (37) en Leobart (26) over hun ervaringen tijdens missies in het buitenland.

Start de interactive en ervaar zelf de keuzes in conflict:

Terugkijken: Nederland speelt om 19.58 mee met de taptoe

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei vroeg geoefende bespelers van blaasinstrumenten om gisteravond, tijdens de Nationale Herdenking, het taptoe-signaal vanuit huis mee te spelen. En daar is gehoor aan gegeven.

Bekijk hier hoe Nederlanders gister de taptoe meespeelden:

Taptoe op 4 mei door blazers in het hele land

#Klappen voor onze bevrijders

Op 17 maart klapte Nederland massaal voor de mensen die zich inzetten voor de zorg. Een groep vrijwilligers raakte hierdoor geïnspireerd en riep op om vandaag om 12.00 uur één minuut lang te klappen voor degenen die zich 75 jaar geleden voor ons ingezet hebben.

Het initiatief is van stichting Hilversum in de Oorlog in samenwerking met stichting Oorlogsherinneringen.

Ook optreden rapper Snelle gedeeld

Na het optreden van Roxeanne Hazes is ook het optreden van ambassadeur Snelle online gezet. Om de vrijheid alsnog te vieren is Snelle te zien vanaf het bordes van het Provinciehuis in Haarlem. Normaal gesproken het decor voor het jaarlijkse Bevrijdingspop op 5 mei. Hij speelt in de video de nummers 'Reünie' en 'Smoorverliefd'.

Minister Kaag houdt prestigieuze H.M. van Randwijklezing

"Onze opdracht om de vrijheid te vieren is niet kleiner, maar groter", zei Sigrid Kaag, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking in haar H.M. van Randwijklezing in Vlissingen. "Vandaag, 75 jaar na de bevrijding, zien we Jodenhaat en agressie tegen joden toenemen. Rechtsextremisme, etnisch-nationalisme en radicaal-islamisme steken de kop op. Schreeuwers met een alternatief voor de democratie. Nooit mogen we dit legitimeren."

Ook wees ze op het belang van internationale samenwerking bij de bestrijding van het coronavirus. "De pandemie legt onze fundamentele kwetsbaarheden bloot."

Minister Kaag: 'Voor het eerst in 75 jaar maken we opnieuw een collectieve onvrijheid mee'

De hele lezing van minister Kaag is hier terug te lezen.

Amsterdam aan de 'vrijheidsmaaltijdsoep'

In het hele land zouden vrijheidsmaaltijden plaatsvinden, maar door de coronamaatregelen kunnen die niet doorgaan.

Om toch een gevoel van samenhorigheid te creëren hebben ze in Amsterdam een alternatief bedacht: vrijheidsmaaltijdsoep. "Soep is het meest nederige, meest hartverwarmende, meest pretentieloze gerecht in eenieders kookboek", aldus de organisatie.

Op uitnodiging van het Amsterdams 4 en 5 mei comité hebben Michelin-chef Joris Bijdendijk en Samuel Levie 'de smaak van de stad' gevangen in een speciaal blik Vrijheidsmaaltijdsoep. In totaal zijn er 7500 blikken soep over de stad verspreid. Voor de mensen die zelf aan de slag willen is er ook een recept beschikbaar.

Alle Amsterdammers worden opgeroepen om om 16.30 uur de soep samen op te eten.

In Rotterdam is een soortgelijk initiatief op poten gezet: daar wordt de soep iets later geserveerd: tussen 5 en 6.

Ambassadeur Snelle over vrijheid

In maart reisde rapper Snelle als Ambassadeur van de Vrijheid mee met de defensiemissie in de Cariben. In deze tien minuten durende documentaire vertelt de rapper hoe hij daarna door de coronamaatregelen terugkwam in een hele andere realiteit.

Premier Rutte deelt foto's bevrijding op sociale media

"75 jaar geleden zag de grote vreugde van de bevrijding van ons land er uit zoals op deze prachtige, historische foto's uit het nationaal Archief", schrijft de premier op Twitter.

"Vandaag vieren we onze vrijheid noodgedwongen op afstand van elkaar. Dat neemt niet weg dat de boodschap van Bevrijdingsdag in de stilte van vandaag luider klinkt dan ooit. Want juist nu ondervinden we aan den lijve dat veiligheid, verbondenheid en vrijheid de kern zijn van ons leven. En dat we niet zonder kunnen."

Kapitein Hester viert vanuit Afghanistan de vrijheid mee

"Hier in Afghanistan bestaat de vrijheid die wij kennen niet", zegt Kapitein Hester in haar #vrijheidsvlog vanuit Afghanistan, waar zij zich met de NAVO-partners van de Resolute Support Mission inzet voor vrede en veiligheid. "In deze omgeving is het daarom extra belangrijk om stil te staan bij wat voor een groot goed vrijheid is."

Draaiorgel Snotneusje weer te horen op de Dam

Het Amsterdamse draaiorgel 'het Snotneusje' is vandaag weer te horen. Het orgel speelde een bijzondere rol tijdens de beschieting op de Dam op 7 mei 1945. Het diende als schuilplek voor een aantal vluchtende mensen toen Duitse militairen vanaf het balkon van De Groote Club het vuur opende op de feestvierende menigte.

Bij de beschieting kwamen 32 mensen om het leven en ruim honderd mensen raakten gewond.

Het Amsterdam Museum heeft het draaiorgel gerestaureerd en heeft toestemming gekregen om vandaag op de Dam - zonder publiek - bevrijdingsmuziek te spelen.

Ambassadeurs treden dit jaar alleen online op

De Ambassadeurs van de Vrijheid zijn dit jaar Roxeanne Hazes, Snelle, Lucas & Steve en Kris Kross Amsterdam. En omdat ze dit jaar niet op bevrijdingsfestivals kunnen spelen komen er vandaag video's online waarin ze optreden.

In deze video, speciaal voor de 3FM Vrijheidssessie, zingt Roxeanne Hazes haar nummers 'Bonnie & Clyde', 'Kapot' en 'Ik Was Toch Je Meisje' live op het bordes van het Provinciehuis in Haarlem. De plek die normaal gesproken als decor dient voor het jaarlijkse Bevrijdingspop op 5 mei.

Bevrijdingsvuur ontstoken

In alle provincies waar de Bevrijdingsfestivals zouden plaatsvinden werd vannacht het vrijheidsvuur ontstoken, zoals in Groningen en Almere.

Ook thuis worden mensen opgeroepen een vrijheidsvuur te ontsteken: door een kaars, lichtje of fakkel aan te steken en online door te geven aan vrienden en familie.

Vrijheidsvuren in Groningen en Almere

Van een baby tot een 75-jarige: 75 verhalen over vrijheid

Om stil te staan bij 75 jaar vrijheid is er in opdracht van het Comité 4 en 5 mei een speciale website gemaakt waarin 75 mensen die na de Tweede Wereldoorlog zijn geboren vertellen wat vrijheid voor hen betekent.

Van een zwangere vrouw tot een man van 75. Zo vertelt de moeder van de 6-jarige Isaac over zijn opa, die in 1968 uit Tsjechië naar Nederland vluchtte om daar te gaan studeren en de 16-jarige Ted over haar oma Koosje, die als 17-jarig meisje het verzet in het Limburgse Kronenberg hielp.

Nationale Dodenherdenking door ruim 6 miljoen mensen bekeken

De Nationale Dodenherdenking op de Dam in Amsterdam is gisteravond door bijna 6,3 miljoen mensen bekeken. Dat is mogelijk een record en in elk geval de hoogste kijkdichtheid sinds 2006. In deze cijfers zijn de kijkers verwerkt op NPO 1, 2 en 3 tussen 19.49 uur en 20.27 uur.

RTL zond de Dodenherdenking op de Waalsdorpervlakte uit en daar keken ruim 1 miljoen mensen naar. De herdenkingsuitzending op SBS 6 trok ruim 500.000 kijkers.

Door de coronamaatregelen waren de herdenkingen zonder publiek, waardoor veel mensen thuis keken.

Bekijk hier een samenvatting van de herdenking op de Dam:

Twee minuten stilte bij Dodenherdenking op lege Dam

Hoe vier jij bevrijdingsdag?

Heb je iets bedacht om ondanks de beperkingen toch de vrijheid te vieren? Laat het ons zien en mail je foto of korte video naar oproep@nos.nl of deel 'm via #nosbevrijdingsdag.

Roxeanne Hazes: mijn versie van het liedje komt uit een goed hart

De Ambassadeurs van de Vrijheid kunnen vandaag dus niet met helikopters de vele bevrijdingsfestivals af. "Maar gelukkig leven we in een tijd waarin veel online mogelijk is", zei Roxeanne Hazes vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal. "Ik ga veel bellen, veel videogesprekjes doen en er komen wat video's online. We hebben er maar wat leuks van geprobeerd te maken."

Volgens de zangeres geldt haar ambassadeurschap niet alleen vandaag maar het hele jaar. "Vrijheid staat voor mij voor een hoop dingen. Dat mannen en vrouwen gelijk worden behandeld, dat ik kan werken en mama kan zijn. Dat mijn zoontje blij door de tuin rent zonder zorgen. Dat is voor mij vrijheid."

Vanmiddag om 16.55 uur zullen Nederlandse radiozenders tegelijk haar versie van het nummer Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder van Ramses Shaffy draaien. "Zo'n liedje is bijna een cultureel begrip, daar moet je eigenlijk niet aankomen, vind ik. Maar het was een heel leuk initiatief van Claudia de Breij dat ik graag omarm. Dus ik heb het op mijn manier gedaan. Het komt vanuit een goed hart. Maar het is wel echt spannend om aan dat soort liedjes te komen. Gelukkig heb ik veel positieve reacties gekregen."

Luister hier naar de versie van Roxeanne Hazes:

Is 5 mei nou wel of geen vrije dag?

Bevrijdingsdag is een officiële feestdag, maar niet iedereen is vrij. Scholieren en studenten over het algemeen wel, maar werknemers moeten het even nazoeken in hun cao.

In een groot aantal cao's is afgesproken dat 5 mei om de vijf jaar, in lustrumjaren, een betaalde vrije dag is. Dus ook dit jaar. Maar sommige bedrijven doen er helemaal niet aan. Werknemers van de rijksoverheid zijn overigens altijd vrij op 5 mei, als hun werk dat toelaat.

Wil je het even dubbelchecken? Bij vakbond CNV kun je allerlei cao's checken.

Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder

De Bevrijdingsfestivals in bijvoorbeeld Zwolle, Amsterdam en Rotterdam gaan dit jaar niet door, maar de ambassadeurs van dit jaar Roxeanne Hazes, Snelle, Lucas & Steve en Kris Kross Amsterdam willen online en via social media er alsnog een feest van maken.

Roxeanne Hazes heeft op verzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei een eigen versie van het nummer Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder van Ramses Shaffy gemaakt.

Om vijf minuten voor vijf wordt dit nummer gedraaid door verschillende radiostations en ook aan beiaardiers is gevraagd om het nummer te spelen. Onder meer de Martinitoren in Groningen, de Peperbus in Zwolle en de St. Bavokerk in Haarlem hebben aangekondigd mee te doen.

Vrijheidsvuur ontstoken

In alle provincies waar de veertien Bevrijdingsfestivals zouden plaatsvinden is vandaag het vrijheidsvuur ontstoken. Om middernacht staken staatssecretaris Paul Blokhuis en burgemeester Geert van Rumund van Wageningen op het plein voor Hotel De Wereld het vuur aan. In dat hotel onderhandelden de Duitsers in mei 1945 met de geallieerden over capitulatie.

Bevrijdingsvuur in Wageningen ontstoken

Start 5 mei

Geen Bevrijdingsfestivals en geen 5 mei-lezing door Bondskanselier Angela Merkel: door de coronamaatregelen zijn allerlei geplande activiteiten om 75 jaar vrijheid te vieren afgelast. Maar hoe viert Nederland wel de vrijheid? We praten je bij in dit blog.