'Blauwdruk voor Nederlandse winkelstraten bestaat niet'

Winkelen in de anderhalvemetersamenleving: hoe ziet dat eruit? Het liefst in heel Nederland hetzelfde, vindt Detailhandel Nederland. De koepelorganisatie pleitte vanmorgen voor een eenduidig protocol voor winkelstraten en -centra, omdat het voor bezoekers nu te onduidelijk zou zijn wat daar wel en niet mag. Dat verschilt per gemeente.

Detailhandel Nederland wil hier op korte termijn over in gesprek met de veiligheidsregio's, waarin de burgemeesters zijn vertegenwoordigd. Die zouden dan weer moeten aanschuiven bij het crisisoverleg van het kabinet om over een landelijke aanpak te praten.

Maar Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad (alle veiligheidsregio's samen), ziet niet zo veel in een nationaal actieplan. "Ik geloof in lokaal overleg tussen gemeenten en de detailhandel, niet in een landelijke blauwdruk. Er zijn veel regionale verschillen en iedere binnenstad ziet er anders uit. Groningen is heel anders dan Beekdaelen."

Volgens Bruls moeten gemeenten en winkeliers dus samen aan de slag. In veel gemeenten gebeurt dat ook al. Zo wordt in de binnenstad van Den Bosch geëxperimenteerd met eenrichtingsverkeer. Tot en met morgen mogen mensen in vijf straten in het centrum nog maar één kant op lopen. Tot nu toe lijkt dat een beetje te helpen, maar nog niet genoeg, zegt een woordvoerder van de gemeente tegen het Brabants Dagblad. "Zo'n zestig procent volgt het netjes op, maar de andere veertig procent doet dat niet."

Het Bossche winkelcentrum Helftheuvel neemt het heft ondertussen zelf in handen. Daar worden stickers op de looppaden geplakt die bezoekers erop wijzen dat ze niet stil moeten blijven staan.

Ook komen er lijnen in het midden van de paden, zodat er een soort eenrichtingsverkeer ontstaat:

De laatste zaterdagen liepen bezoekers van winkelcentrum Helftheuvel kriskras door elkaar, vertelt coördinator Gery de Bruin. "Dan staan mensen met z'n vieren te kletsen. Door deze maatregelen hopen we dat te voorkomen." Huismeesters spreken bezoekers waar nodig aan op hun gedrag.

Knippen en plakken

Ook Zutphen onderzoekt de mogelijkheden van eenrichtingsverkeer. "Sommige winkelstraten zijn erg smal, dus dat moeten misschien eenrichtingsstraten worden", vertelt binnenstadmanager Remco Feith. "Dan kunnen mensen een soort rondje door de stad lopen."

In Zutphen worden bredere winkelstraten vanaf woensdag in tweeën gedeeld. Graffiti-hartjes geven aan of je de goede kant op loopt:

Volgens Feith kunnen gemeenten maatregelen als deze gemakkelijk overnemen. Zelf heeft hij bijvoorbeeld veel contact met binnenstadmanagers in andere gebieden in Oost-Nederland. "We mailen en appen over wat we allemaal doen. En we knippen en plakken allemaal van elkaar."

Uitwijken naar de Kalverstraat

Ook Pauline Buurma, straatmanager van de Kalverstraat in Amsterdam, zegt dat ze steeds vaker ideeën uitwisselt met collega's uit andere steden. Net als Zutphen willen Amsterdamse winkeliers gaan werken met hartjes op straat. "Aan de ene kant heen, aan de andere kant terug."

De plannen liggen er, maar de gemeente moet ze nog goedkeuren. "Deze week krijgen we meer duidelijkheid over de uitgangspunten", verwacht Buurma.

Ondertussen proberen zij en Amsterdamse winkeliers op de Kalverstraat, het Rokin en de Nieuwendijk mensen te "verleiden" om vooral in het centrum te komen winkelen - een oproep die een paar maanden geleden ondenkbaar zou zijn. "Het is hier nu heel rustig, in andere buurten is het drukker. Ik sprak mensen uit De Pijp die daar naar de HEMA wilden, maar daar stond een rij. Toen zijn ze uitgeweken naar de Kalverstraat."

Doos met stickers

Ook in Rotterdam is het nog relatief rustig. Wel worden deze week in de Koopgoot, het winkelgebied onder de Coolsingel, lijnen neergelegd om de bezoekersstromen in goede banen te leiden. Ook komen er ronde stickers bij de entree van winkels en plantenbakken op strategische plekken.

De lijnen en stickers in Rotterdam zijn onderdeel van een testopstelling die deze week ook in het Hilversumse winkelcentrum Kerkelanden wordt uitgeprobeerd, vertelt woordvoerder Ingrid Wallisch. "Dat is echt maatwerk. Je begint met de plattegronden: wat zijn logische looproutes? Wat kunnen we met de roltrappen? Kunnen we ergens een soort rotonde maken? Het gaat echt verder dan: hier heb je een doos met stickers, ga maar plakken."