Speciaal onderwijs straks weer van start: 'Eindelijk weer structuur'

• Laura Steenbeeke

  redacteur Binnenland

Precies een week geleden kwam er duidelijkheid voor veel ouders: de basisscholen gaan na de meivakantie weer open. Het speciaal onderwijs staat daarbij voor een extra uitdaging. Zij gaan, anders dan het reguliere onderwijs, direct met hele groepen van start.

Het zijn scholen waar vaak veel fysiek contact is tussen personeel en leerling. Bijvoorbeeld bij het toedienen van medicatie, het verschonen van een kind of het helpen bij eten en drinken. En wat te denken van het leerlingvervoer in busjes?

Daarom is een protocol opgesteld voor het speciaal onderwijs, op basis van adviezen van het RIVM. Er moet zoveel mogelijk 1,5 meter afstand gehouden tussen leraren en leerlingen. Maar in sommige situaties, zoals het helpen met eten en drinken of als een kind agressief wordt, kunnen leraren niet anders dan dichtbij komen. Dat leidt tot gemengde gevoelens bij scholen, leraren en ouders.

Het overgrote deel van de scholen en ouders is dolblij om weer te beginnen, merkt het Landelijk Expertisecentrum Speciaal Onderwijs (LECSO). Voorzitter Wim Ludeke denkt dat de afgelopen weken pittig zijn geweest voor deze ouders. "Dit zijn de meest kwetsbare kinderen die thuis zitten, de roep van ouders om weer te starten werd steeds groter."

Ook schoolleider Marjan van der Niet uit Den Haag wil graag weer open. "Onze meerwaarde is juist dat we echt weer wat individuele zorg en aandacht op kunnen pakken die de kinderen de afgelopen weken niet hebben gehad. Veel ouders zijn blij dat er weer structuur terugkomt in hun dag."

Neil Saffrie kijkt al uit naar 11 mei, als zijn dochter Pommelien (6) weer naar school kan. Ze is thuis sneller afgeleid:

Maar 1,5 meter afstand houden lukt niet altijd, zeker niet in het speciaal onderwijs. Bijvoorbeeld op momenten dat een kind agressief wordt en 'fysiek begrensd' moet worden. Marjan van der Niet heeft er ook over nagedacht. "Als een kind agressief wordt, hebben we afgesproken dat de ouder het kind direct op komt halen en dat we samen kijken hoe dit voorkomen kan worden."

'Sommige kinderen toch langer thuis'

Ondanks het verschijnen van het speciale protocol merkt Wim Ludeke dat er nog veel vragen en zorgen zijn. Over de veiligheid van het personeel, maar ook over de veiligheid van de kwetsbare leerlingen. "Deze kinderen hebben vaker een broze gezondheid, dus bij het openen van de school kunnen ouders dat spannend vinden. Er zijn scholen waar zo'n 20 procent van de ouders aangeeft dat ze hun kinderen vooralsnog thuis houden."

Ook voor schoolleider Marjan van der Niet van de Eerste Nederlandse Buitenschool in Den Haag voelt het opengaan van de scholen dubbel. "Het personeel wil dolgraag weer starten, maar tegelijkertijd vinden vooral de oudere leraren het wel spannend. En we krijgen ook veel vragen binnen van ouders, die soms toch wel extra angstig zijn als het gaat om hun kind."

Verwarring over mondkapjes

In het protocol voor speciaal onderwijs dat vorige week online kwam, staat dat leraren bij verzorgingsmomenten van leerlingen, zoals verschonen of medicijnen toedienen, beschermingsmiddelen zoals mondkapjes moeten gebruiken.

Maar dit lijkt het LECSO lastig. Scholen zouden dan allemaal individueel op jacht moeten naar mondkapjes. Vandaag komt er een nieuw protocol: mondkapjes in het speciaal onderwijs zijn volgens het RIVM tóch niet nodig.

Een opmerkelijke verschuiving. Wim Ludeke van het LECSO baalt van de hierdoor ontstane verwarring. Sommige scholen hadden zelfs al mondkapjes besteld. Hij blijft vertrouwen op het oordeel van het RIVM, en denkt dat scholen goed kunnen inschatten wanneer situaties veilig zijn en wanneer niet.

"Het belangrijkste voor het RIVM is dat leerlingen en leraren thuis blijven als ze verschijnselen zoals verkoudheid vertonen. En hebben scholen al mondkapjes en handschoenen in huis: het staat ze vrij die te gebruiken, maar nodig is het dus niet."