Historisch hoog begrotingstekort verwacht: 92 miljard euro

Het kabinet houdt dit jaar rekening met een historisch hoog begrotingstekort van 92 miljard euro. Dat is 11,8 procent van het bruto binnenlands product (bbp), staat in de Voorjaarsnota.

"Dat is enorm, dit komt buiten oorlogstijd eigenlijk niet voor. Dit is een crisis zonder precedent", zegt minister Hoekstra van Financiën:

Vorig jaar hield Hoekstra nog 14 miljard euro over. Volgens de Europese begrotingsregels mag het tekort normaal niet oplopen boven de 3 procent, maar binnen Europa is afgesproken dat vanwege de coronacrisis die grens nu mag worden overschreden.

Een tekort van meer dan 10 procent is nog nooit voorgekomen:

De Voorjaarsnota geeft voor het eerst een beeld van de veranderingen in de lopende begroting door de coronacrisis. Het kabinet weet één ding zeker: er zullen dit jaar nog fikse aanpassingen volgen en het verwachte tekort zal later weer worden bijgesteld. Hoekstra benadrukt dat dit een grove inschatting is en dat er allerlei grote onzekerheden zijn.

Het kabinet voorziet door het virus een flinke economische krimp. Het gaat uit van veel lagere belastinginkomsten en is ook nog enorme bedragen kwijt aan steunmaatregelen. Hoekstra rekent met een staatsschuld van 65,2 procent van het bbp. Volgens de gangbare EU-regels is de toegestane grens 60 procent, maar ook die is versoepeld.

Een tekort van 92 miljard dus, we zetten het even in perspectief:

Volgens de Voorjaarsnota worden de slechte cijfers voor een heel groot deel veroorzaakt door de verminderde belasting- en premieontvangsten die weer een gevolg zijn van de financiële steunmaatregelen. Financiën gaat ervan uit dat de drie maanden die het noodpakket geldt 35 tot 45 miljard euro kosten aan gemiste opbrengst van premies en belastingen.

Het merendeel daarvan komt door uitstel van belastingbetaling. Zo kunnen particulieren en ondernemers onder meer uitstel aanvragen van de inkomsten-, vennootschaps-, omzet- en loonbelasting. Het is de bedoeling dat uitgestelde belastingen later alsnog worden betaald, maar het kabinet erkent dat niet te verwachten is dat dat in alle gevallen zal gebeuren, omdat bedrijven failliet zullen gaan.

Buikpijn

Hoekstra voegt eraan toe dat de overheidsfinanciën goed op orde waren en dat we "de bandbreedte hebben om deze lastige fase door te komen". Over de gevolgen voor de begroting op de lange termijn wil de minister nog niet veel zeggen. "Daar kijken we in de zomer naar en dan liggen alle opties op tafel."

Hij wil dan afwegen hoe de economie het best kan worden geholpen, hoe de werkgelegenheid op peil blijft en je bijvoorbeeld politieagenten, agenten, defensie en scholen kan blijven betalen.

Hoekstra erkent dat iedereen buikpijn heeft van de hele situatie, omdat veel mensen weer aan het werk willen:

In de Voorjaarsnota staat verder dat er dit jaar 125 miljoen euro extra wordt besteed aan stikstofmaatregelen en voor de periode tot 2030 bij elkaar opgeteld 5,1 miljard euro.

Ook is er extra geld uitgetrokken voor onder meer de uitvoering van de Urgenda-uitspraak, voor de compensatie van ouders die de dupe zijn van de fouten bij de kinderopvangtoeslag, voor de aanpak van ondermijnende criminaliteit en voor het terugdringen van het lerarentekort.