De coronapandemie raakt nu ook het Amerikaanse platteland
Op het plaatselijke radiostation van West Virginia wisselen tokkelende countrymuziek en alarmerende nieuwsberichten elkaar af. "Het coronavirus heeft in enkele weken tijd de regels van het dagelijkse leven veranderd", zo begint een sombere nieuwslezer het bulletin. Luisteraars kunnen aan een medisch expert in de studio vragen stellen over de coronapandemie, die als een niet te stoppen golf over Amerika spoelt.
In het plaatsje Clendenin lijk je heel ver verwijderd van de coronacrisis in grote steden als New York en Seattle. Door het bergdorpje kabbelt een beek en huizen zijn als plukjes verspreid over de beboste bergen. Veel woningen zie je niet eens vanaf de hoofdweg. Inwoners zijn weggestopt in hun hollers, de kleine valleien achter de bergruggen die alleen te bereiken zijn via onverharde wegen.
Toch heeft ook hier de coronacrisis toegeslagen. Het virus verspreidt zich steeds sneller over de afgelegen plattelandsgebieden van de Verenigde Staten. West Virginia is in oppervlakte anderhalf keer groter dan Nederland, maar het telt slechts 1,8 miljoen inwoners. Het was de laatste van de vijftig staten die een coronabesmetting registreerde, maar inmiddels telt West Virginia 462 bevestigde coronabesmettingen en vier doden.
Ook corona gepolariseerd
Zoals met alles in Amerika is ook de beleving van de coronapandemie gepolariseerd. De progressieve, dichtbevolkte staten aan de oost- en westkust, waar het virus vooralsnog de meeste slachtoffers heeft gemaakt, nemen de crisis een stuk serieuzer dan de het conservatieve midden van Amerika. Deze scheiding weerspiegelt zich ook in de peilingen: Democratische kiezers tonen zich meer bereid gehoor te geven aan de noodmaatregelen dan Republikeinse kiezers.
President Trump speelde daarbij een invloedrijke rol. "West Virginia is een conservatieve staat en kiezers luisteren heel goed naar wat de president zegt", vertelt Dr. Michael Brumage, medisch directeur van de kliniek in Clendenin.
Wekenlang riep Trump dat zijn regering de uitbraak van het coronavirus "onder controle had" en dat "het risico minimaal was" voor Amerikaanse burgers. Tijdens campagnebijeenkomsten in februari riep hij dat de media en de Democraten met opzet de ernst van de epidemie overdreven om zijn presidentschap te ondermijnen. "Dit is hun nieuwe hoax." Hij voorspelde dat het coronavirus al in april zou overwaaien.
De federale regering heeft kostbare maanden verspild.
Trumps uitspraken werden uitvergroot door conservatieve media als Fox News, die dagelijks fungeert als de propagandazender van het Witte Huis en die veel bekeken wordt in staten als West Virginia. "Als je conservatieve media volgt, dan neem je waarschijnlijk het coronavirus niet zo serieus", zegt Dr. Brumage. "Veel inwoners waren daardoor lange tijd sceptisch en sommige inwoners zijn dat nog steeds. De federale regering heeft zo kostbare maanden verspild, waarin ze de bevolking beter had kunnen voorbereiden."
Brumage nam de epidemie van meet af aan serieus. Vorige maand zette hij buiten zijn kliniek een speciale tent op, zodat patiënten niet meer de kliniek zouden inlopen. Dat was geen overbodige maatregel. Inmiddels heeft ook het geïsoleerde Clendenin zijn eerste coronabesmetting.
Verlaten straten
Het coronavirus heeft het dagelijks leven van het dorpje op zijn kop gezet. Winkels en bedrijven zijn op last van de overheid gesloten. Het plaatselijke speeltuintje is met politielinten afgezet, zodat inwoners niet verleid worden om samen te komen met hun kinderen. Het dorp telt veel oude inwoners, die zich nu verschanst hebben in hun woningen. De straten in het dorp zijn verlaten.
"Ik heb vanmiddag nog een bestelling afgeleverd bij de kliniek en ik zag maar één persoon op straat. Dat is hoogst ongebruikelijk voor onze kleine gemeenschap", zegt Rhonda McDonald, die de plaatselijke bakkerij runt. Haar zaak is nog wel open, omdat ze is aangemerkt als een essentiële winkel. Normaal lopen de klanten bij haar de bakkerij binnen, maar dat kan niet meer. Boodschappen worden gedaan via het raam van de bakkerij of McDonald komt ze thuis afleveren.
Ook op andere manieren is het dagelijks leven veranderd. De dichtstbijzijnde grote supermarkt is een uur rijden. Veel producten, zoals brood en wc-papier, zijn gerantsoeneerd. Het wordt steeds moeilijker voor de bewoners van deze afgelegen gebieden om aan eten te komen. "Wij helpen elkaar zoveel mogelijk. Normaal verkoop ik alleen maar brood en banketproducten, maar ik heb via mijn leverancier nu grote hoeveelheden bonen, spek en worsten ingeslagen. Die verkoop ik dan tegen kostprijs door aan de mensen hier."
Volgens McDonald is Clendenin wakker geschud. Het nieuws van de eerste coronabesmetting ging als een lopend vuurtje door het dorp. "We wisten het meteen en iedereen kent de persoon die besmet is. Het is nu eenmaal een kleine gemeenschap. We nemen het coronavirus serieus. Je ziet ook hier mensen op straat rondlopen met mondkapjes."
De coronapandemie bereikt ook meer en meer het Amerikaanse platteland, zoals hier in West Virginia:
De staat heeft één voordeel. "In West Virginia hebben we nu t-shirts met de tekst: 'West Virginia, nationale kampioen covid-19. Zelfisolatie sinds 1863'". Dat is het jaar dat de staat werd opgericht. "Inwoners van deze staat zijn trots op hun isolatie", zegt Dr. Brumage. Juist doordat de staat zo dunbevolkt en afgelegen is, verspreidt het virus zich langzamer in deze regio. De piek van de epidemie wordt pas begin mei verwacht. "Dat geeft ons extra tijd om ons voor te bereiden."
Toch zet Brumage zich schrap. "De volksgezondheid in West Virginia is slecht. We hebben hoge aantallen rokers. We scoren het hoogst op het gebied van overgewicht en diabetes. We zijn landelijk koplopers als het gaat om hepatitis B en hepatitis C-besmettingen. Het aantal HIV-patiënten groeit, omdat drugsgebruikers naalden delen. Kortom, we hadden al een epidemie voordat de coronapandemie arriveerde."
Hij vergelijkt de coronacrisis met een tsunami. "We zitten op het moment vlak voordat de tsunami aankomt en de oceaan zich terugtrekt. Ik ben bang dat als de golf hier landt, dat in de plattelandsgebieden van Amerika proportioneel meer mensen sterven dan in de rest van het land."
