Hartpatiënten blijven massaal weg uit ziekenhuis, cardiologen ongerust

• Hugo van der Parre

  Research-redacteur

Hartpatiënten mijden massaal het ziekenhuis uit angst besmet te worden met het coronavirus. Bezoeken van mensen met acute hartproblemen aan de Eerste Hart Hulp en de spoedeisende hulp zijn in twee weken tijd meer dan gehalveerd. De hulpvraag bij pijn op de borst, een symptoom van een hartinfarct, is met 45 procent afgenomen vergeleken met twee weken geleden en ten opzichte van dezelfde weken vorig jaar.

Dat blijkt uit een representatief onderzoek van de Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) onder cardiologen in vijftien ziekenhuizen verspreid over het land. Ze geven allemaal hetzelfde beeld, ook ziekenhuizen in provincies met weinig coronabesmettingen.

NVVC-voorzitter Bert van Rossum is zeer bezorgd:

"Mensen die thuis een infarct doormaken en niet meteen worden behandeld, lopen blijvende schade op", zegt Van Rossum. "Ze kunnen hartfalen of ritmestoornissen ontwikkelen en dat betekent dat hun kwaliteit van leven echt vermindert". Terwijl er capaciteit genoeg is: op Van Rossums eigen afdeling hartbewaking in het Amsterdamse VUmc zijn nu maar drie van de twaalf beschikbare bedden bezet.

'Zet uw angst opzij'

Van Rossum doet namens alle cardiologen een oproep aan mensen met acute klachten als pijn op de borst, benauwdheid of plotselinge wegrakingen. "Zet uw angst opzij en meld uw klachten toch. Dan zien we wel of u naar het ziekenhuis moet. Wij doen er alles aan om een veilige omgeving te maken, zodat u niet besmet kan worden met het coronavirus." Overigens geldt dit net zozeer voor mensen met neurologische aandoeningen als tia's, beroertes of hersenbloedingen, benadrukt Van Rossum.

Harteraad, het expertisecentrum voor het leven met hart- en vaataandoeningen, ziet dat ook chronische hartpatiënten bang zijn geworden voor het ziekenhuis. Directeur Anke Vervoord: "In de eerste plaats mijden ze zorg uit angst om besmet te worden of om het toch al drukke ziekenhuis niet extra te belasten. Daarnaast komt de afgelopen dagen sterk naar voren dat patiënten erg bang zijn dat ze geen plek op de intensive care krijgen, mocht dat nodig zijn. Iedereen maakt zich zorgen over het tekort aan IC-bedden".

Cardioloog Van Rossum wijst erop dat hartpatiënten zelden op de IC komen. "Wij doen de behandelingen in katheterisatiekamers, niet op de OK. En bij ons liggen ze op de hartbewaking, niet op de intensive care".

Overigens liggen op de intensive care momenteel ook beduidend minder reguliere patiënten:

Joachim Stuifbergen (47) is al jaren hartpatiënt. Hij zit in een traject op weg naar een harttransplantatie of een steunhart. Deze maand zou hij in het ziekenhuis een fietstest moeten ondergaan. Volgende maand moet hij een nieuwe ICD krijgen: een inwendig hartritmekastje. Toch neigt hij er sterk naar die afspraken af te zeggen. "Ik ben bang om besmet te worden met het coronavirus. Als hartpatiënt ben je al niet gezond en ben je extra gevoelig voor zo'n virus, lijkt het. Het versterkt elkaar. Dat is een groot risico".

Telemonitoring

Directeur Vervoord van Harteraad heeft wel een paar suggesties om chronische hartpatiënten over de streep te trekken. "Als patiënten een afspraak afzeggen praten ze meestal niet met de medisch specialist, maar met iemand die afspraken plant. Dan is er geen inhoudelijk medisch gesprek. Ik zou de cardiologen willen oproepen na te denken of ze daar een rol in kunnen spelen. Het gaat erom dat die mensen de geruststelling hebben om die stap te maken."

Het kan ook helpen als de zorg anders wordt georganiseerd. "Is het een idee om sommige ziekenhuizen volledig coronavrij te houden, zodat hartpatiënten daar zonder angst voor besmetting naartoe kunnen?"

Tenslotte wijst ze op de kansen van telemonitoring. Dat wordt nog maar op kliene schaal toegepast, bij patienten met hartfalen. De gedachte is dat hartpatiënten op afstand worden bewaakt. "Dit is een goed moment om daarover na te denken. Laten we de handen ineen slaan en het snel beschikbaar maken voor wie daarmee geholpen is."

Er wordt al concreet gewerkt aan een project voor tele-hartrevalidatie, waarbij patiënten die revalideren van een hartaanval of van een ingreep op afstand kunnen worden gevolgd en begeleid bij hun herstel. De financiering is nog niet rond. "Dit kan een begin zijn."