'Klimaatplannen Timmermans strijdig met EU-verdrag'
De klimaatplannen van de Nederlandse Eurocommissaris Frans Timmermans zijn in strijd met het verdrag van de Europese Unie. Dat zegt de juridische dienst van het Europees Parlement in een nog vertrouwelijk advies.
De juristen komen met dat advies op verzoek van de milieucommissie van het parlement. In de plannen die Timmermans begin maart presenteerde staat dat de Europese Commissie mag ingrijpen als EU-landen niet op tijd klimaatdoelen halen.
Het is de bedoeling dat de hele EU in 2050 klimaatneutraal is. Om dat doel te bereiken, moeten alle landen al in 2030 een eind op streek zijn. Aan het eind van de zomer komt Timmermans met nieuwe streefcijfers voor dat jaar.
Vanaf 2030 moet de Europese Commissie de mogelijkheid krijgen om elke vijf jaar te kijken of de EU-landen wel genoeg maatregelen hebben genomen, zodat desnoods vanuit Brussel kan worden bijgestuurd.
Buitenspel
Daar zit hem het bezwaar van de juridische dienst. Bij de zogenoemde gedelegeerde handeling staan lidstaten en het Europees Parlement niet buitenspel, maar de lat voor beïnvloeding wordt veel hoger gelegd: een voorstel kan alleen worden verworpen óf aangenomen. Inhoudelijk aanpassing afdwingen, via amendering, kan dan niet.
De juridische dienst concludeert dat dit een brug te ver is. De Europese Commissie mag niet zomaar ingrijpen. Dat kan alleen als er zwaarwegende redenen voor zijn, anders staan de Europese Raad (de regeringsleiders) en het Europees Parlement in de praktijk wel buitenspel, hoewel ze formeel wel de mogelijkheid hebben om maatregelen naderhand terug te draaien.
Volgens de juridische dienst zijn de belangen zo groot dat het parlement vooraf geraadpleegd moet worden in een normale procedure. De dienst baseert zich ook op uitspraken van het Europees Hof, dat ook al concludeerde dat alleen van de regels mag worden afgeweken als er een heel groot belang op het spel staat.
Niet handig
Na de presentatie van de plannen was er al veel kritiek. Vooral Europarlementariër Esther de Lange van het CDA maakte zich boos. Ze omschreef de plannen als een machtsgreep van de Europese Commissie. "De macht wordt in feite overgedragen aan ambtenaren en juristen. We kunnen het klimaat niet redden door de democratie uit te hollen."
En ook bij de VVD zijn ze niet tevreden. Jan Huitema vindt het niet handig van Timmermans. "Je moet juist zorgen dat je de steun hebt van burgers en bedrijven. Je moet ze verleiden en niet dwingen."
Volgens Frans Timmermans is het goed nieuws dat de kern van de klimaatwet niet wordt betwist. "We zijn op de goede weg." Hij laat verder weten dat de juridische dienst van de Europese Commissie tot een ander oordeel komt, die zeggen dat er niks mis is met zijn voorstel. Timmermans is dan ook niet van plan om het voorstel te wijzigen en wacht het debat in het parlement af.
Het parlement gaat binnenkort verder praten over de klimaatplannen van Timmermans. Wanneer is nog niet precies te zeggen; vanwege het coronavirus komen de parlementariërs onregelmatig bij elkaar.
