Houd rekening met elkaar, blijf fit en verpest de goede sfeer vooral niet. Dat zijn de belangrijkste quarantainetips van astronaut André Kuipers, die als geen ander weet hoe het is om afgesloten te zijn van de rest van de wereld.
Kuipers zat meerdere keren in quarantaine op raketlanceerplaats Bajkonoer in Kazachstan. Eerst als reserve voor missies naar ruimtestation ISS en daarna voor zijn eigen missies, in 2004 en 2011. De isolatie was bedoeld hem zo fit mogelijk te houden, kort voor de reis naar de ruimte.
In het ISS bracht hij op een hoogte van zo'n 400 kilometer in totaal 203 dagen door met slechts vijf anderen. Vooral die situatie is volgens hem vergelijkbaar met datgene wat sommige gezinnen door het coronavirus meemaken, nu sinds deze week het hele gezin verplicht thuis moet blijven bij een koortsgeval.
Gezondheidsminister De Jonge kondigde de aangescherpte maatregel maandag aan:
"Net als in het ISS zit je de hele dag op elkaars lip en is er sprake van een zekere dreiging", legt Kuipers uit in het NOS Radio 1 Journaal. "Als het in de ruimte goed misgaat, heb je niet meteen hulp van de grond. Voor gezinnen is er de dreiging het virus op te lopen en als het uit de hand loopt is er misschien geen IC-bed."
In zo'n situatie kunnen kleine irritaties snel escaleren. Daarom investeerde Kuipers samen met zijn collega-astronauten aan boord van het ISS veel tijd in de sfeer, zodat het onderlinge contact goed bleef.
"Het ISS is ongeveer zo groot als een passagiersvliegtuig, dus je kunt zomaar de hele dag in een module bezig zijn zonder dat je je collega's ziet", zegt Kuipers. "We zorgden er daarom altijd voor dat we 's avonds samen aten. De ene keer aan de Russische kant, de andere keer aan de Amerikaanse kant. Verder was de vrijdagavond altijd filmavond en vierden we verjaardagen en feestdagen."
Daarnaast sprak hij om de twee weken met een psychiater, zodat eventuele ergernissen vroeg werden opgemerkt en uitgesproken.
Van de quarantaines in Kazachstan weet Kuipers nog dat veel bewegen hem fris hield. "Vooral in de zomer was het daar prettig, als je kunt rennen langs de rivier. Verder zit je daar vooral in quarantaine om te zorgen dat je zo gezond mogelijk naar boven gaat en kom je uit een best hectische periode vol trainingen en examens. Dus het was daar best relaxt."
Binnen hielpen vastigheden hem de periode door, zoals de drie maaltijden per dag en de vele tradities die horen bij ruimtemissies. Zo kan Kuipers zich de shashlikfeestjes, het traditionele planten van een boom en het kappersbezoek kort voor de lancering nog goed herinneren.
Ruziënde bemanningen
In tegenstelling tot gezinnen die nu halsoverkop in quarantaine moeten, was Kuipers goed voorbereid op het geïsoleerde bestaan. Daarnaast zijn ruimtebemanningen zo samengesteld dat ze zo lang mogelijk met elkaar in een ruimte te kunnen zijn.
Via oefeningen werd in aanloop naar een missie bijvoorbeeld uitvoerig gekeken of karakters wel bij elkaar pasten, zegt Kuipers. "Je wilt namelijk niet twee kapiteins op één schip. Tegelijk leer je zo elkaar en elkaars culturen kennen."
Maar zelfs dan is er geen garantie voor een rimpelloze quarantaine. "In mijn geval ging het erg goed, maar er zijn ook bemanningen die ruzie kregen en niet meer met elkaar wilden praten", zegt hij. Wat in ieder geval helpt om het zo lang mogelijk met elkaar uit te kunnen houden? Kuipers: "Blijf goed slapen, blijf sporten en doe dingen voor elkaar. Neem elkaars taken over en schuif niet alles af op één persoon."
