Q&A coronavirus: wat gebeurt er nu en moeten carnavalsgangers zich zorgen maken?

Vanmorgen is in Amsterdam bij een tweede Nederlander het coronavirus vastgesteld. Ze heeft geen relatie met de man bij wie gisteren het coronavirus is vastgesteld. De GGD is op dit moment bezig hun contacten in kaart te brengen om te kijken of ze mensen hebben besmet. Hoe dat gaat en wat je zelf kunt doen om de risico's te verminderen lees je hieronder.

Wat weten we over de besmettingen?

Gisteravond werd bekend dat bij een Nederlandse man het coronavirus is vastgesteld, een 56-jarige man uit Loon op Zand. Hij had zich woensdagavond gemeld bij het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg en is in een geïsoleerde kamer opgenomen.

Vanmorgen kwam daar het nieuws bij dat een vrouw uit Amsterdam ook is besmet. Zij geïsoleerd in een woning in Diemen.

De patiënten kennen elkaar niet, maar waren wel allebei in Lombarije, de Noord-Italiaanse regio waar het virus vorige week opdook nadat het eerder vooral in Azië werd verspreid. In Italië zijn volgens de laatste cijfers 655 coronagevallen, zeventien mensen zijn aan het virus overleden. 45 patiënten zijn er inmiddels genezen verklaard.

Dat er een connectie is met de Italiaanse uitbraak is positief: het betekent dat er geen onzekerheid is over waar de patiënten besmet zijn geraakt.

Wanneer is thuisisolatie een optie?

Het is voor patiënten een mogelijkheid om thuis of op een ander privéadres in isolatie te gaan. Daarvoor moeten de ziekteverschijnselen niet te ernstig zijn. Bovendien moet de patiënt zichzelf kunnen verzorgen of mantelzorgers hebben die op gepaste afstand kunnen blijven. Zo'n besluit wordt in overleg met de GGD genomen.

Aura Timen van het RIVM legt uit waarom het bij de patiënt in Diemen wel kan en bij die in Tilburg niet:

Waarom zit de vrouw thuis en is de man in het ziekenhuis?

Een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid kon kort na bekendmaking van het nieuwe geval nog niet zeggen waarom deze vrouw thuis afgezonderd wordt terwijl de man in het ziekenhuis ligt. Mogelijk, speculeerde de woordvoerder, is dat omdat de man zich meldde bij het ziekenhuis, terwijl de besmetting van de vrouw bekend werd via een andere route.

Wel is duidelijk dat de man voldoende op kracht is om ook voor hem thuisisolatie te overwegen.

Wat gebeurt er nu?

De GGD's Amsterdam en Hart voor Brabant brengen de contacten van de patiënten in kaart. In het Brabantse geval gaat het volgens de GGD om enkele tientallen gevallen. Zij worden alleen getest als ze ook symptomen vertonen.

Voor dit onderzoek worden huisgenoten, vrienden en collega's in kaart gebracht, maar ook kennissen van sportverenigingen, hobby-activiteiten of kerkbezoek. Daarnaast wordt nagegaan waar de patiënten zijn geweest sinds ze symptomen vertoonden: op een standaardvragenlijst staan bijvoorbeeld vragen over reizen met het ov of de taxi, een bezoek aan de kapper en uitgaan.

Op basis van deze informatie wordt vastgesteld wie het grootste risico loopt op een besmetting. Dat zullen in eerste instantie gezinsleden zijn en andere mensen met wie intensief contact is geweest. Een GGD-arts zegt dat het bij zo'n contactonderzoek niet gaat om iedereen met wie zij de afgelopen tijd contact hadden, laat staan passagiers die bijvoorbeeld bij hem in de trein zaten.

Er is namelijk vrij direct contact nodig om het coronavirus over te dragen. Daardoor loopt lang niet iedereen in de omgeving van de patiënten veel risico. Het zal vooral gaan om mensen die in de directe omgeving waren toen ze hoestten of niesten.

Hoe herken je de symptomen van het virus? Bekijk onze uitleg:

Moeten deze contacten getest worden of in quarantaine?

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vraagt mensen die direct contact hadden voorlopig even thuis te blijven. Ook is hun gevraagd twee weken lang tweemaal daags hun temperatuur te meten en door te geven. Pas als blijkt dat ze koorts ontwikkelen of er andere symptomen opgemerkt worden (zoals luchtwegklachten als hoest of kortademigheid), zullen zij worden getest op het virus.

De overdracht van het virus gebeurt in kleine druppels die door hoesten of niezen tot ongeveer twee meter verspreid worden. Als je die in je slijmvliezen krijgt (mond, neus of oog) kun je besmet raken. Het virus zal niet lang in de lucht hangen, doordat de druppels niet blijven rondzweven maar neerdalen. Bovendien kan het virus buiten het lichaam niet goed overleven.

Als het virus bij een van de onderzochte personen wordt vastgesteld, herhaalt het contactonderzoek zich voor deze patiënt.

Was carnaval een risicofactor?

De man uit Brabant blijkt carnaval te hebben gevierd, maar volgens burgemeester Weterings van Tilburg was hij toen nog niet besmettelijk.

Was dat wel zo geweest, dan had het een risicofactor kunnen zijn: een zieke kan makkelijker op iemand hoesten als iedereen dicht op elkaar gepakt zit in een druk café. Toch zou ook in dat geval niet alle bezoekers van zo'n café worden gemonitord. Ook hier zouden de directe contacten het meeste risico hebben gelopen, bijvoorbeeld gesprekspartners.

Hoe verloopt een isolatie?

Omroep Brabrant ging gisteren langs in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg met de vraag welke voorzorgsmaatregelen de verpleging neemt bij de behandeling van een patiënt.

Wat kan ik doen om verspreiding te voorkomen?

Het RIVM raadt aan regelmatig goed je handen te wassen. Liefst met water en zeep, als dat niet kan is reinigingsalcohol een alternatief. Hoesten of niezen kun je het beste doen in de binnenkant van je elleboog. Gebruik papieren zakdoekjes en gooi die na gebruik meteen weg.

Worden er evenementen afgelast?

Er worden van overheidswege nog geen grote evenementen afgelast in verband met het virus. Minister Bruins zegt dat zulke maatregelen nog niet nodig zijn. Ook burgemeester Weterings van Tilburg ziet daar nog geen aanleiding toe en benadrukt verder dat bijvoorbeeld een bezoek aan het ziekenhuis waar de patiënt ligt geen gevaar oplevert. Wel zijn er hier en daar lokale afgelastingen: zo gaan thuiswedstrijden van de voetbalclub uit Loon op Zand niet door om geen enkel risico te nemen.

Wanneer moet ik contact opnemen met een arts?

De kans is groot dat wie nu last heeft van verkoudheid of koorts slechts een gewoon griepvirus heeft. Alleen wie de afgelopen twee weken in een land is geweest met een grote virusuitbraak (zoals China, Zuid-Korea, Iran of Italië) of wie contact heeft gehad met een patiënt in die periode, wordt gevraagd telefonisch contact op te nemen met huisarts of GGD. Zomaar naar een dokterspraktijk gaan is niet de bedoeling.

Voor vragen over het virus heeft het ministerie van Volksgezondheid het crisisnummer 0800-1351.

Check op de kaart waar er allemaal coronagevallen zijn gemeld: