Dit is waarom kippen vanaf vannacht binnen moeten blijven
De afgelopen weken is in verschillende Europese landen vogelgriep ontdekt. Gisteren voor het eerst ook in het westelijke deel van Duitsland bij legkippen, ganzen en eenden van een hobbyboer vlakbij Stuttgart. Het ging in alle gevallen om de ernstige variant H5N8.
Ernstig of mild
Er zijn namelijk allerlei soorten vogelgriep. Die zijn in twee categorieën in te delen: hoogpathogeen en laagpathogeen. Bij hoogpathogene vogelgriep worden vogels ernstig ziek en sterft een groot deel. Ook H5N8 valt dus in die categorie.
"Kippen worden heel sloom en gaan dan dood. En dat kan snel gaan. Honderd procent van de besmette dieren kan sterven", zegt Nancy Beerens van Wageningen Bioveterinary Research. Dat instituut test dode vogels op vogelgriep.
Bij laagpathogene vogelgriep verloopt de ziekte mild. Het kan zijn dat vogels helemaal geen ziekteverschijnselen vertonen. Vorig jaar werd op 20 pluimveebedrijven bij reguliere controles laagpathogene vogelgriep vastgesteld, de H6-variant. Maar omdat het een milde variant is, hoeven de kippen, kalkoenen en eenden niet afgemaakt te worden. De milde variant van het virus kan zich ook niet ontwikkelen tot de ernstige variant.
Naar Nederland?
In Nederland is de ernstige variant H5N8 nog niet aangetroffen. Maar wel in onder meer Duitsland, Polen en Tsjechië. Als deze variant wordt gevonden in Europa, is dat meestal in de wintermaanden. "Dat heeft te maken met de vogeltrek", zegt Beerens. "Het virus komt mee met wilde trekvogels. Die komen rond oktober vanuit onder meer Siberië hierheen en gaan rond maart weer terug."
Net als bij eerdere uitbraken van ernstige vogelgriep in Nederland besloot de overheid vandaag tot een ophokplicht. Dat betekent dat kippen, kalkoenen en eenden op boerderijen verplicht binnen moeten blijven om besmetting door wilde vogels te voorkomen.
Voor scharrel-legkippen zonder een Beter-Leven-ster verandert dat niks. Die zitten sowieso altijd binnen in een stal. Voor legkippen met één Beter-Leven-ster verandert er ook niks. Die kunnen normaliter naar een overdekte uitloop buiten de stal, afgesloten achter gaas. En ook bij een ophokplicht mogen ze daar nog komen.
Er verandert wel iets voor legkippen met twee Beter-Leven-sterren. Dat zijn de zogeheten vrije-uitloopkippen. Die hebben naast de overdekte uitloop ook nog eens een vrije uitloop in de open lucht, met struiken en bomen. Daar kunnen ze minimaal 8 uur per dag rondlopen. Maar deze dieren moeten dus binnen blijven tijdens een ophokplicht.
Hetzelfde geldt voor de biologische legkippen, met drie Beter-Leven-sterren. Die hebben normaliter ook een vrije uitloop, maar moeten binnen blijven.
Ei minder waard
Voor kippenboeren met vrije-uitloop-eieren kan die ophokplicht een strop zijn. Want na maximaal zestien weken ophokken mogen ze hun eieren niet meer als vrije-uitloop-eieren verkopen, maar zijn het 'gewone' scharreleieren. En daarvoor krijgen ze een paar cent minder per ei.
Voor biologische eieren geldt dat niet, die mogen ook bij ophokken nog als biologisch verkocht blijven worden. Want biologisch staat voor meer dan alleen vrije uitloop, zoals meer ruimte in de schuur, biologisch voer en weinig antibioticagebruik.
Gevaarlijk voor mens?
Sommige varianten van de vogelgriep kunnen in zeldzame gevallen overgaan van dier naar mens. Maar dat gebeurt alleen bij intensief contact tussen vogels en mensen.
Van de variant H5N1 is bekend dat mensen het ook kunnen krijgen. Sinds 2003 gebeurde dat 861 keer, van die mensen stierven er 455. Vooral tussen 2003 en 2015 waren er veel gevallen, met name in Azië.
Het huidige virus in het oosten van Europa, H5N8, is vooralsnog niet bij mensen aangetroffen.
