Wandeling voor kringlooplandbouw 'als steuntje in de rug voor minister'

Zo'n 150 tot 200 leden van 60 natuur- en boerenorganisaties lopen vandaag naar Den Haag om aandacht te vragen voor kringlooplandbouw. De organisatoren willen dat de overheid snel maatregelen neemt om de landbouw te hervormen tot zogeheten 'natuurinclusieve kringlooplandbouw'.

Bij kringlooplandbouw gaat het erom de grondstoffen zoveel mogelijk zelf te produceren en binnen het bedrijf te houden. Minister Schouten wil in 2030 de omslag maken naar deze vorm van landbouw.

'Hoopvol geluid'

De wandeltocht is een steuntje in de rug van de minister, zegt initiatiefneemster Marcia de Graaff. "We willen een hoopvol geluid laten horen in Den Haag, maar tegelijkertijd ook de urgentie aangeven van de opgave waar we voor staan. De discussie verhardt en concentreert zich op het stikstofprobleem. Wij vinden dat je een oplossing moet zoeken die alle problemen aanpakt. Natuurinclusieve kringlooplandbouw heeft dat in zich."

Het idee om te gaan wandelen is "een kleine woordspeling", zegt De Graaff. "De kringloop. Wij lopen voor een natuur inclusief kringlooplandbouw en we doen dat met zowel boeren, burgers als natuurbeschermers."

Presentator Winfried Baijens ging in de serie Achter de headlines langs bij boer Jaring Brunia in Friesland. Ook hij boert 'anders'. Hij stoot minder stikstof uit door zijn koeien heel veel buiten te laten lopen:

De wandelaars vertrokken vanochtend vanaf Hoeve Biesland in Delfgauw, het bedrijf waar minister Schouten twee jaar geleden haar nieuwe landbouwvisie presenteerde.

Boer Jan Duijndam liep ook mee:

Duijndam was in 1997 een van de eersten in Nederland die het roer omgooiden. "Om de financiering te kunnen opbrengen, moest ik eigenlijk uitbreiden. Maar daar was letterlijk geen ruimte voor, ik zag de woningbouw steeds dichterbij komen. Ik wist dat het anders moest. Maar hoe? Daar had ik geen idee van. Met vallen en opstaan is het bedrijf geworden wat het nu is."

Bij Hoeve Biesland werken vijftien mensen. Er is een bakkerij, een slagerij en dagbesteding voor mensen met een beperking. De 130 melkkoeien grazen in natuurgebieden, hebben veel ruimte en krijgen zo min mogelijk antibiotica. Het bedrijf draait 100 procent op zonne-energie en alles wordt hergebruikt.

"Je moet een goede balans vinden tussen wat het land kan hebben en de hoeveelheid koeien die je kan houden", zegt boer Jan Duijndam.

"Afval bestaat niet", zegt Duijndam. "Wij beheren een aantal natuurgebieden en het riet en de grassen die we daar maaien, worden gebruikt als ondergrond in de stallen. Als de dieren erop gepiest en gepoept hebben, wordt het weer gebruikt als mest." De boer levert ook producten aan een cateringbedrijf. "En als zij eten over hebben, komt dat bij ons terug. Dan voeren we het aan de dieren."

Ontkenningsfase

Aan de wandeltocht voor kringlooplandbouw doen geen traditionele boerenorganisaties als LTO Nederland mee. Volgens de organisatie zijn ze wel uitgenodigd. Marcia de Graaff: "We willen de transitie samen ingaan. Als de minister weer met belanghebbenden om de tafel gaat, moet ze die ook samen uitnodigen. Niet de natuur apart, en de landbouw apart, zoals dat vorig jaar ging."

Boer Jan Duijndam denkt dat de 'gewone' landbouw er nog niet helemaal aan toe is. "Ze zitten nog in een ontkenningsfase. Maar uiteindelijk zullen ze wel onze kant op moeten komen. De landbouw die we toe nu toe hebben, waarbij roofbouw op de aarde wordt gepleegd, houdt een keer op."