Sultan Qaboos geliefd bij volk en wereldleiders: 'Hij was een bemiddelaar'
Verschillende regeringsleiders en koningshuizen reageren bedroefd op het overlijden van de Omaanse sultan Qaboos (79). Hij leidde de Arabische oliestaat bijna vijftig jaar en was daarmee de langstzittende heerser van de Arabische wereld. Zijn neef, de 65-jarige Haitham bin Tariq al-Said, volgt hem op.
In eigen land was Qaboos immens populair. Hij kwam in 1970 aan de macht, nadat hij met hulp van de Britten het regime van zijn vader omver had geworpen. Onder zijn leiding moderniseerde het land, werd het welvarender en kregen vrouwen meer rechten. "Veel mensen waren blij met hem", zegt NOS-Midden-Oosten-redacteur Hoessein Sabir. "Hij was de alleenheerser, maar veel Omanieten hadden het relatief goed onder zijn bewind."
En ook internationaal lag Qaboos goed. Hij had een heel eigen buitenlandbeleid, en werd gezien als de bemiddelaar in de regio. "Hij had contacten met iedereen, met Iran, de Golfstaten, de VS", zegt Sabir. "In heel veel conflicten was Oman de bemiddelende partij. Het land had een belangrijke rol bij de totstandkoming van het atoomakkoord met Iran, in 2015. Oman was de enige plek waar Iran en de VS samenkwamen."
Oman liet zich door de grote buur Saudi-Arabië niet onder druk zetten. "Ze zijn lid van de Samenwerkingsraad voor de Golfstaten, waar Saudi-Arabië een belangrijke stem in heeft. Dat land probeert zijn buitenlandbeleid op te dringen aan de andere landen. Qaboos heeft dat altijd weten te weerstaan."
In Oman is een rouwperiode van drie dagen uitgeroepen. Ook hangt de vlag de komende veertig dagen halfstok:
Vanwege die internationale rol reageren veel wereldleiders op het overlijden van Qaboos. De Britse premier Johnson zegt "diep bedroefd" te zijn. "Hij was een ongelofelijk wijze en gerespecteerde leider, die enorm gemist zal worden. Hij zal worden herinnerd vanwege zijn inzet voor de ontwikkeling van Oman tot een stabiel en welvarend land."
De Amerikaanse oud-president George W. Bush noemt Qaboos "een stabiele kracht" voor het Midden-Oosten en een sterke bondgenoot van de Verenigde Staten. "Hij had een visie voor een modern, welvarend en vredelievend Oman, en hij bracht die visie ook ten uitvoer. Mijn vrouw Laura en ik hadden het voorrecht om hem afgelopen herfst te ontmoeten. We genoten van zijn gastvrijheid." De Indiase premier Modi noemt Qaboos "een visionair". "Hij was een baken van vrede voor onze regio en de wereld."
Het Nederlandse koningshuis had ook een goede band met Qaboos. Prinses Beatrix bezocht hem meerdere keren in de hoofdstad Masqat. Minister Blok (Buitenlandse Zaken) zegt in een reactie het "treurige nieuws" te hebben ontvangen. "Zijn onvermoeibare inspanningen voor vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten zullen niet vergeten worden."
Neef als opvolger
De neef van Qaboos volgt hem nu op. De sultan had geen kinderen, geen broers en geen zussen. "Er werd lang gevreesd in Oman: wat gaat er gebeuren als de sultan doodgaat", zegt buitenlandredacteur Sabir. "Veel mensen zullen blij zijn dat het nu is opgelost."
De keuze voor de neef is door de sultan zelf gemaakt. Hij had in zijn paleis een envelop achtergelaten met de naam van iemand die zijn voorkeur heeft. De familie heeft uit respect besloten direct de envelop te openen en te kiezen voor diegene.
