Maatschappelijke onrust niet gestegen, ondanks vele demonstraties

De actiebereidheid en de steun voor protesten zijn niet groter dan in voorgaande jaren, blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Elk kwartaal peilt het SCP waarover mensen zich het meest zorgen maken. In de recentste peiling blijkt de grootste zorg een verslechterende economie. Over klimaat en milieu namen de zorgen toe.

Er zijn de laatste maanden veel demonstraties geweest. Toch is volgens het SCP de stemming in het land niet negatiever dan voorheen. Dat er wel meer acties zijn, komt volgens onderzoeker Josje den Ridder door drie factoren. "Het gaat economisch beter, maar mensen zien dat zelf niet. Er is ook sprake van kopieergedrag. Kijk maar naar de acties van de gele hesjes bijvoorbeeld. Anderen zijn dat voorbeeld gevolgd."

Maar ook maatschappelijke organisaties manifesteren zich nadrukkelijker, constateert Den Ridder. "Zij laten meer hun spierballen zien, omdat zij leden verliezen aan nieuwe organisaties." De onderzoeker verwijst naar het optreden van VNO-NCW-voorman Hans de Boer in oktober bij de bouwdemonstratie in Den Haag. Het was voor het eerst dat een voorzitter van een werkgeversorganisatie bij een demonstratie op het podium ging staan.

Meningen verdeeld

In vergelijking met de peiling een kwartaal eerder zijn mensen minder positief over de economie. Het aandeel van de ondervraagden die een gelijke of betere economie verwachten, daalde van 79 naar 63 procent. Het percentage mensen die geen verslechtering van de eigen financiële situatie verwachten, nam af van 89 naar 83. De tevredenheid met de economie en de eigen financiële situatie blijft dus aanzienlijk.

Nederlanders zijn zich wel meer zorgen gaan maken over het klimaat en het milieu. Vorig kwartaal stond dat nog op de zesde plek van onderwerpen van zorg. Nu is dat gestegen naar de tweede. Volgens de onderzoekers zijn de demonstraties tegen de stikstofmaatregelen er de oorzaak van dat mensen het thema urgenter zijn gaan vinden.

Veel autochtone Nederlanders maken zich verder zorgen over integratie. Zij vinden dat mensen met een migratieachtergrond zich te weinig aanpassen en dat de Nederlandse normen en waarden onder druk staan. 80 procent van de autochtone Nederlanders zegt dat mensen met een migratieachtergrond de Nederlandse normen en waarden moeten overnemen. 54 procent vindt dat zij moeten meedoen met de Nederlandse culturele tradities.

Meer dan de helft (56 procent) van de ondervraagden vindt dat mensen met een migratieachtergrond hun eigen cultuur en gewoonten meer moeten loslaten. 32 procent vindt dat de meeste mensen hun best doen om te integreren in Nederland.

Zo wordt er niet gedacht door mensen met een migratieachtergrond die zijn ondervraagd. Zij stellen dat respect voor elkaar en voor elkaars cultuur en tradities belangrijk zijn, maar zij vinden vaak niet dat mensen ook moeten meedoen aan deze tradities.