Rotterdam wil CO2-uitstoot halveren, met hulp van de haven

Rotterdam heeft sinds vandaag een eigen klimaatakkoord. Na een jaar onderhandelen hebben de gemeente, bedrijven en maatschappelijke organisaties samen bijna vijftig 'klimaatdeals' gesloten. De afgelopen jaren steeg de uitstoot van Rotterdam elk jaar. De stad wil dat dit binnen vier jaar is omgezet in een scherpe daling. Over tien jaar moet de uitstoot gehalveerd zijn.

Ruim 20 procent van de landelijke CO2-uitstoot komt uit Rotterdam. Het havengebied is verantwoordelijk voor bijna 90 procent van de Rotterdamse uitstoot. De grootste winst wil de stad dan ook in de haven boeken.

Op korte termijn wil Rotterdam de energie-infrastructuur in het havengebied aanpakken. De warmte- en stoomnetwerken worden uitgebreid, het elektriciteitsnet verzwaard en er komt infrastructuur om waterstof te transporteren en op te slaan. De stad wil inzetten op de grootschalige productie van waterstof met een fabriek op de Maasvlakte. Die waterstof moet als vervanging dienen voor een deel van het aardgas dat de industrie in het havengebied gebruikt. Een ander deel van het aardgas moet vervangen worden door elektriciteit uit windparken op zee.

Vijf wijken aardgasvrij

"Met restwarmte uit de haven willen we woningen gaan verwarmen", zegt energiewethouder Arno Bonte (GroenLinks). "Nu spoelen we die warmte nog weg in de Noordzee." Uiteindelijk moeten 10.000 woningen in vijf wijken op die manier van het gas af. Het gaat om huizen in onder meer Rozenburg, Prinsenland en Pendrecht.

Of dit plan ook echt wordt uitgevoerd, is nog onzeker. "Daarvoor hebben we de steun van de rijksoverheid nodig", zegt Bonte. "Het Rijk moet de warmtewet aanpassen. En om de kosten niet bij de inwoners te leggen, hebben we ook extra geld nodig."

Deel plannen nog onzeker

Het restwarmteplan is niet het enige onderdeel van het akkoord dat nog niet helemaal zeker is. Ongeveer een derde van de plannen is uitgewerkt. Nog eens een derde staat in de startblokken en gaat zeer waarschijnlijk door. "Voor het laatste deel hebben we intenties uitgesproken", zegt Bonte. "Voor de meeste van deze plannen is steun van het Rijk nodig, financieel en op het gebied van beleid en regelgeving."

Voor de komende vier jaar trekt de gemeente 150 miljoen euro uit. De hele transitie kost miljarden. Het grootste deel daarvan zal uit het bedrijfsleven komen, maar de overheid moet ook miljarden beschikbaar stellen. "Ik ben er optimistisch over dat het gaat lukken", zegt de wethouder. "Want als wij niet slagen, worden de landelijke doelstellingen ook niet gehaald."

Oude voornemens niet gehaald

Het is overigens niet voor het eerst dat Rotterdam ambitieuze plannen heeft op het gebied van CO2-reductie. In 2007 maakte de stad bekend dat de uitstoot in 2025 gehalveerd moest zijn ten opzichte van 1990. Aan dit zogeheten Rotterdam Climate Initiative deden ook het Havenbedrijf, de milieudienst van de regio Rijnmond en de koepelorganisatie van Rotterdamse bedrijven mee.

Er werd toen ook al gesproken over het inzetten van restwarmte uit de haven voor het verwarmen van huizen. In 2015 moesten 50.000 woningen zijn aangesloten op het CO2-vrije warmtenet. Deze plannen zijn uiteindelijk niet uitgevoerd.