In 2030 moeten er zeker tien miljoen elektrische auto's op de Duitse wegen rijden. Een grote opgave, want nu is nog maar een fractie van het Duitse wagenpark elektrisch. Om het doel te bereiken investeert de overheid miljarden, verhoogt het de subsidies bij de aanschaf van elektrische auto's en plaatst het in rap tempo honderdduizenden laadpalen.
Deze Energiewende op de weg is goed voor het milieu, maar de investeringen zijn volgens bondskanselier Merkel ook cruciaal om de leidende positie in de mondiale auto-industrie te behouden. Hoe belangrijk zijn de maatregelen voor de Duitse auto-industrie precies, en heeft Nederland er ook wat aan? We vragen het econoom Mathijs Bouman.
Waarom staat de Duitse auto-industrie er zo slecht voor?
"De auto-industrie is de grootste industrie van het grootste EU-land. Dus cruciaal voor de Duitse economie. Maar sinds begin 2018 zit de productie en de omzet van Duitse autobouwers in een vrije val. Bedrijven konden niet op tijd aan emissieregels voldoen en er was het dieselschandaal. Bovendien hebben ze te maken met een forse terugval in het aantal autoverkopen in China door de handelsoorlog. Juist Chinezen kochten veel luxe Duitse auto's."
"En belangrijk: ze hebben de boot gemist op het gebied van elektrisch rijden. De Duitse auto-industrie gokte dat schone diesels de toekomst zouden hebben, dat die de oplossing zouden zijn voor onder meer het fijnstofprobleem. Die gok is duidelijk mislukt, bedrijven zijn zelfs gaan liegen over de uitstoot."
Dit is dus vooral bedoeld als inhaalslag?
"Ja, de Duitsers hebben te lang gegokt dat ze met Duitse vindingrijkheid dieselmotoren wel schoon genoeg konden maken. Maar ondertussen begonnen Tesla en de Aziatische automakers wel met het maken van elektrische auto's."
"Er worden in Duitsland, zeker vergeleken met Nederland, maar weinig elektrische auto's verkocht. Nu probeert Duitsland een enorme inhaalslag te maken. Dat zie je vooral bij Volkswagen. Dat bedrijf steekt miljarden in volledig nieuwe auto's geschikt voor de elektrische revolutie. Het heeft al een tijdje een palet aan elektrische auto's waar ze goed mee scoren."
De absolute wereldkampioen elektrisch rijden is Noorwegen. Nieuwsuur bezocht het land om te zien welke maatregelen de Noorse overheid nam om dat voor elkaar te krijgen:
Bouman: "Vandaag liep ook een nieuw elektrisch Volkswagen-model voor het eerst van de band, in een nieuwe fabriek. Dat lijkt niet toevallig. Het onderstreept dat de aangekondigde overheidsinvesteringen veel meer te maken hebben met industriepolitiek dan met klimaatdoelstellingen."
Heeft dit gevolgen voor Nederland?
"De meeste auto-onderdelen die Duitsland importeert komen uit landen in Oost- en Zuid-Europa. Maar ook Nederland doet dapper mee. Nederland heeft zo'n 300 bedrijven met in totaal 30.000 werknemers die elk jaar voor zo'n tien miljard euro aan auto-onderdelen maken. Bijna de helft daarvan wordt verkocht in Duitsland."
"Er zijn Nederlandse toeleveranciers die specifiek onderdelen voor benzine- en dieselauto's maken, zoals brandstoftanks. Die bedrijven zullen het moeilijker gaan krijgen als Duitsland meer elektrische auto's maakt. Maar de meeste Nederlandse toeleveranciers produceren onderdelen die op alle auto's zouden kunnen, zoals autodaken. Die bedrijven zullen het heel goed doen als de Duitse industrie een opleving maakt."
"Een nadeel voor Nederland en andere landen is wel dat als er meer elektrische auto's aan Duitsers worden verkocht, er minder overblijven voor ons. Dat zag je ook toen in Nederland de bijtelling veranderde en andere landen minder elektrische auto's kregen van de fabrikanten."
Bouman: "De bottleneck van de elektrische auto is dus het aanbod. Er moeten veel meer elektrische auto's gemaakt worden en er moet meer keuze en meer prijsvariatie komen. Maar het bijbouwen van fabrieken gaat niet snel genoeg om de vraag bij te benen. Daardoor gaat de revolutie nog niet zo spoedig."
"Maar met de zekerheid van een grote Duitse investering gaan de ontwikkelingen misschien sneller. Een paar jaar geleden zeiden veel mensen nog, zeker Duitsers, dat de elektrische auto nauwelijks toekomst had. Maar nu zijn zelfs de Duitsers om."
