Geplaagd Argentinië kiest president: 'Kiezen tussen slechtst en allerslechtst'

• Eline de Zeeuw

  redacteur Sport & Buitenland

De peso daalt en daalt in waarde, de inflatie giert en inmiddels leeft meer dan een derde van de bevolking in armoede. Voor de Argentijnen, die vandaag een nieuwe president kiezen, is het een déjà vu. Hun land staat - opnieuw - halverwege de afgrond.

"Ik ben hier een jaar geleden nog geweest en zie de verschillen", zegt correspondent Nina Jurna vanuit Buenos Aires. "Steeds meer mensen slapen op straat omdat ze hun huis zijn kwijtgeraakt. De tafeltjes bij de eens zo populaire, chique restaurants blijven leeg."

"Iedereen lijdt eronder", zegt Latijns Amerika-kenner Michiel Baud. "Het doet de Argentijnen denken aan de jaren 70: toen je als buitenlander om 11.00 uur je geld wisselde voor een kop koffie, en dat om 13.00 uur nog een keer deed omdat de peso alweer zoveel in waarde was gezakt."

Vandaag kiest Argentinië een nieuwe president, eentje die het door crises geplaagde land moet redden. "Maar eigenlijk is het kiezen tussen twee kwaden", zegt Baud. "Tussen het slechtste en állerslechtste", vult correspondent Nina Jurna aan. "En van degene die je het vraagt hangt af wie wie is."

Optie 1: Macri

Bovenaan het stembiljet staat de huidige president Mauricio Macri. Een neoliberaal die in 2015 beloofde Argentinië uit de schulden te halen. Hij zou de markt zijn werk laten doen en beloofde investeerders aan te trekken.

Maar die kwamen niet en Argentinië zakte alleen maar dieper in het rood. Macri moest zelfs een noodkrediet van 57 miljard dollar aanvragen bij het door Argentijnen verachte Internationaal Monetair Fonds - de grootste lening die het IMF ooit verstrekte.

Met de gebroken beloften verdween ook Macri's populariteit. "Bij zijn verkiezing leek hij als rechtse zakenman echt een breuk te maken met voorgaande regeringen", zegt Baud. "Dat juist hij het niet voor elkaar heeft gekregen is voor iedereen in Argentinië, voor- en tegenstanders, een hard gelag."

Zelf zegt Macri meer tijd nodig te hebben - hij zou te druk zijn geweest met het puinruimen van zijn voorganger, Cristina Fernández de Kichner. "Hij nam het land inderdaad met gigantische schulden van haar over", legt Jurna uit. "En hij heeft wel degelijk geïnvesteerd, bijvoorbeeld in infrastructuur. Maar daar kunnen mensen niet van eten, zeggen Argentijnen mij dan."

Optie 2: het duo Fernández

Macri's uitdager is het links-populistische duo Fernández-Fernández (geen familie). Alberto Fernández doet een gooi naar het presidentschap, zijn running mate is Cristina Fernández de Kirchner - degene van wie Macri het vier jaar geleden overnam.

Het koppel geldt als absolute favoriet. In de peilingen gaan ze met een verschil van 20 procentpunten aan kop - genoeg om de verkiezingen in de eerste ronde te winnen.

Maar dat betekent niet dat het vertrouwen in Fernández en Fernández groot is, integendeel. "De kans is groot dat de koersen bij winst van het stel alleen maar verder wegzakken", zegt Jurna. "De financiële markten hebben geen vertrouwen in hen." Ze vrezen dat een linkse regering de belastingen nog verder opschroeft, waardoor Argentinië voor investeerders elk laatste beetje charme verliest.

"Het beleid dat Cristina Fernández de Kirchner als president voerde was heel interveniërend", zegt Baud. "Ze gaf veel meer geld uit dan er in de kas zat. Ze zette sociale programma's op en verstrekte veel subsidies. De armen kregen het onder haar echt beter, maar structurele veranderingen leverde het niet op."

IJdele hoop

Mensen hopen dat hun persoonlijke situatie onder de links-populisten snel verbetert, legt Jurna uit. "Ze zullen het waarschijnlijk weer met subsidies proberen. Dan kunnen de mensen hun huur in ieder geval weer betalen."

Baud denkt dat het duo vandaag heel veel 'tegenzin-stemmen' krijgt. Van mensen die simpelweg geen alternatief zien, of van mensen die hopen dat Alberto Fernández het als president nét wat anders gaat doen dan zijn naamgenoot. "Ze hebben schoon genoeg van de steeds weer terugkerende chaos en economische crisis."

Kijken bij de buren

Ondertussen kijken de Argentijnen op televisie naar de onlusten bij hun buren. Ze zien hoe de president van Chili onder druk van studenten hervormingen terugdraait en hoe de inheemse bevolking in Ecuador hetzelfde voor elkaar krijgt. "De Argentijnen putten zeker inspiratie uit die protesten", zegt Jurna. "Ze zien dat de macht van het volk enorm is."

Het verbaast Latijns Amerika-kenner Baud bijna dat Argentijnen de straat nog niet zijn opgegaan. "Dit is een volk dat graag protesteert. Dat ze dat niet doen, heeft waarschijnlijk toch te maken met de verkiezingen: ze kunnen wel protesteren tegen hun president, maar de kans is groot dat die straks geen leider meer is. Maar dat het in Argentinië onrustig is, dat is ontegenzeggelijk.