'Brabantse automobilist rijdt langzamer door snelheidsmeter met spaarsysteem'

Een snelheidsmeter die niet beboet bij overtredingen, maar beloont als automobilisten zich aan de maximale snelheid houden. Met dat systeem heeft de provincie Noord-Brabant het aantal snelheidsovertredingen op straatniveau teruggebracht, naar eigen zeggen met gemiddeld een kwart.

De zogenoemde 'snelheidsmeterspaarpot' is een van de antwoorden op het buitenproportioneel aantal verkeersdoden in de provincie. In Noord-Brabant vielen vorig jaar 150 van de totale 678 verkeersdoden in Nederland. Geen provincie deed het slechter.

De spaarpot wordt gebruikt binnen de bebouwde kom. Het werkt als volgt. Voor iedere automobilist die zich aan de snelheid houdt, spaart de gemeente waar de pot staat een aantal eurocent voor een vooraf vastgesteld doel, zoals speeltoestellen of lokale maatschappelijke projecten. Langsrijdende automobilisten zien op een display hoe hard ze rijden en wat dat oplevert.

Effect nog onduidelijk

Gemeenten hebben lokaal gemeten of de spaarpot werkt en of er extra maatregelen nodig zijn. Er is niet gekeken of belonen lokaal beter werkt dan beboeten. Ook is niet duidelijk of de financiële prikkel beter werkt dan een regulier bord dat de gemeten snelheid weergeeft.

Volgens de provincie is het temperende effect van het bord langdurig, omdat buurtbewoners erbij worden betrokken. Onderzoek naar het effect van flitspalen laat wat anders zien. Van flitspalen duren de positieve effecten vaak kort: zodra er niet meer wordt gemeten, vervallen automobilisten alweer snel in hun oude patroon, stelt verkeersonderzoeker SWOV op een voorlichtingspagina.

Van flitspalen is verder bekend dat het aantal snelheidsovertredingen in het algemeen met ruim de helft daalt. Dit effect geldt alleen voor wegdelen waar een paal staat en dus niet voor hele wijken.

Rest van Nederland heeft interesse

Noord-Brabant heeft sinds vorig jaar mei één snelheidsmeterspaarpot, die telkens wordt verplaatst als het spaardoel is behaald. Inmiddels hebben elf Brabantse gemeenten de spaarpot een aantal weken op bezoek gehad. Per gemeente werd een paar duizend euro opgehaald. Ook Amsterdam beloont automobilisten en in Den Haag wordt momenteel een proef gehouden met het spaarsysteem. Ook Zeeland heeft interesse.

"Met de snelheidsmeterspaarpot willen we op een positieve manier aandacht vragen voor verkeersveiligheid", zegt gedeputeerde Renze Bergsma. "De insteek van de spaarpot is dan ook gewenst gedrag belonen in plaats van ongewenst gedrag afstraffen. Het doel blijft hetzelfde, namelijk ervoor zorgen dat weggebruikers zich aan de snelheidslimieten houden."