Een nieuw record in de luchtvaart: in 19 uur en 16 minuten vloog de Australische luchtvaartmaatschappij Quantas voor het eerst rechtstreeks van New York naar Sydney. Vanochtend landde de Boeing Dreamliner veilig in de Australische hoofdstad na een reis van meer dan 16.000 kilometer.
"Technisch gezien is dit een fantastische prestatie, dat je non-stop bijna de halve aardbol kan overvliegen", zegt Joris Melkert, luchtvaartdeskundige van de TU Delft. "Maar de vraag is alleen: moeten we het willen?" Heel gezond zijn die lange vluchten niet en het klimaat is er ook niet bij gebaat, aldus Melkert.
"Als we bij dat laatste punt beginnen: er is voor zo'n vlucht heel veel brandstof nodig. De brandstof die je in die laatste minuut nodig hebt, die moet je al tijdens de eerste minuut aan boord hebben. Al dat extra gewicht moet het vliegtuig steeds met zich meezeulen. Het kost daardoor brandstof om brandstof te kunnen vervoeren."
Om zoveel mogelijk brandstof te kunnen meenemen, had de Dreamliner voor deze testvlucht geen lading mee en maar vijftig mensen aan boord: tien bemanningsleden en veertig passagiers. In het vliegtuig is normaal gesproken ruimte voor 236 passagiers.
'Tussenstops zijn efficiënter'
Melkert wijst erop dat dit soort superlange vluchten een groot aandeel hebben in het totale brandstofverbruik. "Als je kijkt naar alle brandstof die er in de luchtvaart gebruikt wordt, dan wordt 20 procent gebruikt voor de 1 procent langste vluchten. Dat is natuurlijk een beetje overdreven."
Het is volgens hem veel beter om eens in de zoveel tijd een tussenstop te maken. "Eigenlijk zouden vliegtuigen eens in de 4000 à 5000 kilometer moeten stoppen, dat is het meest efficiënt. Maar reizigers willen graag in één keer van a naar b, zonder tussenstops, lang wachten of overstappen."
Een vlucht van Amsterdam naar het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland zal op een gegeven moment mogelijk worden.
Hij verwacht dan ook niet dat het aantal lange vluchten zal afnemen. "Er is ook een beetje een competitie ontstaan tussen Boeing en Airbus: wie vliegt er het verst op dit moment. Met die nieuwe, moderne vliegtuigen kan je steeds langer vliegen. Dus die race is voorlopig nog niet ten einde."
Er zal juist alleen maar verder worden gevlogen, denkt Melkert. "Een vlucht van Amsterdam naar het Zuidereiland van Nieuw-Zeeland, dat is bijna 19.000 kilometer, zal op een gegeven moment mogelijk worden." Hij benadrukt dat 20.000 kilometer wel de grens is. "Dan maakt het niet meer uit of je linksom of rechtsom vliegt. Verder hoeft niet."
Gigantische jetlag
Luchtvaartmaatschappij Qantas maakte de reis van New York naar Sydney om te kijken of dergelijke vluchten haalbaar zijn, en hoe de reis kan worden verlicht voor passagiers en bemanning. De mensen aan boord werden onderweg constant gemonitord om te kijken wat het effect van de superlange vlucht was.
Volgens Melkert vraagt zo'n lange vlucht wel om een goede gezondheid. "Want aan boord is het niet echt gezond. Het is heel erg droog, dus je moet veel blijven drinken. Ook is er minder zuurstof. De lucht is ijler, dus je wordt er erg moe van. En je hebt natuurlijk een gigantische jetlag te pakken."
De luchtvaartdeskundige is zelf niet zo'n fan van lang in het vliegtuig zitten. "Mijn langste vlucht is 14 uur geweest, van Singapore naar Amsterdam. Na een uur, anderhalf uur heb ik het eerlijk gezegd wel gezien. Maar ik verwacht dat steeds meer mensen zo'n lange vlucht willen nemen. Alleen al om het een keertje gedaan te hebben."