Nederland is medeschuldig aan de huidige situatie in het noorden van Syrië. Dat zegt de Amerikaanse ambassadeur in Nederland, Pete Hoekstra, in een interview met Nieuwsuur. "Het waren de Nederlanders die zich een paar maanden geleden besloten terug te trekken uit Syrië en daardoor een domino-effect veroorzaakten van mensen die de regio verlaten."
Nadat de Amerikaanse president Donald Trump onlangs had besloten alle Amerikaanse troepen uit het overwegend Koerdische noorden van Syrië te halen, viel Turkije het land binnen om Koerdische milities te verdrijven en een bufferzone langs de grens te creëren. De Koerdische YPG, die jarenlang samen met de VS tegen IS streed, sloot vervolgens een deal met de Syrische president Assad. Syrische troepen trokken naar het noorden om de Koerdische strijders bij te staan.
Er zouden in de strijd al honderden doden zijn gevallen en 200.000 inwoners van de regio zijn op de vlucht geslagen. Ook dreigen IS'ers te ontsnappen uit door Koerden bewaakte gevangenissen.
'Nederland speelde belangrijke rol in Syrië'
Hoeksta vindt dat de Verenigde Staten en Europese landen een gedeelde verantwoordelijkheid hebben voor deze situatie. Europese landen trokken zich eerder al terug uit Syrië en waren bovendien niet bereid te helpen toen de Verenigde Staten vorig jaar december aankondigden troepen uit Syrië te halen, zegt hij.
"De Nederlanders noemden het terugtrekken van de VS een grote fout", zegt Hoekstra. "De president veranderde toen zijn positie en hield onze troepen in Syrië. Mij werd gevraagd of ik dacht dat Nederland zou blijven. Ik zei 'ze willen zó graag dat de VS in Syrië blijft, dat ik denk dat ze zelf in Syrië blijven'. We wilden dat de Nederlanders mee bleven doen en deel van de coalitie bleven. Ze speelden een belangrijke rol in Syrië."
Zoals binnen de anti-IS-coalitie was afgesproken eindigde de Nederlandse inzet van F-16's boven Syrië eind 2018. Hoekstra verwijt Nederland en andere landen "te hebben besloten dat het werk gedaan was, dat hun deelname voorbij was".
"Ik neem aan dat de Nederlanders vertrokken omdat ze niet langer een dreiging zagen. Maar zodra de Verenigde Staten iets doen wat onze Europese bondgenoten al hebben gedaan wordt het ineens Amerika's schuld dat er dingen gebeuren in het Midden-Oosten."
Geen vrees voor IS
Hoekstra erkent dat de situatie in het noorden van Syrië escaleerde nadat de VS besloten zich terug te trekken. "De laatste paar dagen waren moeilijk. We zijn heel, heel erg tegen wat Turkije doet en de stappen die het neemt in Syrië. De VS heeft gereageerd met sancties tegen Turkije. En we hebben diplomatie bedreven met Turkije om de situatie aan te pakken."
Ondanks de verontwaardiging over Turkije's acties verraste de inval hem totaal niet, zegt hij. "Het is niet een kwestie van de laatste paar maanden. Deze grensregio is al jarenlang een ingewikkeld gebied, ver voor we het gevecht met IS aangingen."
Ook was al lang bekend dat gevangengenomen IS'ers bij een Turkse inval mogelijk zouden ontsnappen, zegt hij. "De VS hebben verschillende landen gevraagd met een oplossing te komen voor deze strijders, maar zij zeiden 'nee we willen ze niet in deze kampen maar we hebben geen alternatief dus we moeten ze daar maar laten'. Europa was niet bereid te helpen."
Toch zegt hij niet te vrezen dat IS'ers opnieuw voor een grote dreiging gaan zorgen. "Als IS weer herstelt houden we Amerikaanse troepen in Syrië om druk op IS en al-Qaida te houden."
Kijk hieronder het interview met Hoekstra in Nieuwsuur:
