"We zijn verraden, dit hadden we niet verwacht van onze vrienden en bondgenoten met wie we nog samen vechten tegen de overblijfselen van IS." Dat zegt Kino Gabriel, de woordvoerder van de door de Koerden gedomineerde Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) tegen Nieuwsuur.
De Amerikaanse regering liet vandaag weten dat het troepen terugtrekt uit het noordoosten van Syrië. Het Witte Huis geeft Turkije vrij spel bij een militaire operatie tegen Koerdische strijders. Dit terwijl de VS de Koerden de afgelopen jaren hielp bij het terugveroveren van het gebied op terreurorganisatie IS. Volgens de SDF zou Amerika hebben gegarandeerd Turkse operaties in dit gebied niet toe te staan.
De EU maakt zich zorgen over de gevolgen van de Amerikaanse terugtrekking voor de burgerbevolking. Maar Gabriel verwijt ook Europese landen laksheid. "Ze hebben niet alles gedaan wat ze konden om een invasie van Turkije te voorkomen."
Hij vraagt de internationale gemeenschap, en specifiek ook Nederland, "enige verantwoordelijkheid" te nemen voor de veiligheid van Noord- en Oost-Syrië. "Ze zouden troepen kunnen sturen of maatregelen nemen tegen Turkije."
Menselijk schild
Wanneer de Turkse operatie begint, is niet duidelijk. De Turkse president Erdogan wil de Koerdische strijders, die hij beschouwt als terroristen, verdrijven van de Turks-Syrische grens. Hij zegt dat ze samenwerken met de Koerdische terreurorganisatie PKK die actief is in Oost-Turkije. Erdogan wil in Syrië bovendien een zone langs de grens creëren voor twee tot drie miljoen Syrische vluchtelingen die nu nog in Turkije verblijven.
"Burgers uit het hele gebied gaan al naar de grens om een menselijk schild tegen de Turkse aanvallen te vormen", zegt Gabriel. "We staan helemaal paraat om een aanval te voorkomen en terug te vechten om de bewoners van Noord- en Oost-Syrië te verdedigen."
Turkije-kenner Dries Lesage van de Universiteit Gent verwacht dat er maar een paar dagen gevochten zal worden en dat Turkije de veiligheidszone dan zonder veel moeite inneemt. Een grote Turkse aanval acht hij niet heel waarschijnlijk. "Erdogans populariteit staat onder druk. Een grote oorlog kan hij zich niet permitteren. De bevolking heeft er ook geen zin in."
"Het is onwaarschijnlijk dat Turkije het Koerdische gebied in Syrië helemaal ongedaan wil maken", zegt Lesage. "De Amerikanen kunnen het zich niet permitteren om de Koerden helemaal te laten vallen, en ook dat weet Erdogan."
SDF-woordvoerder Gabriel vreest voor een humanitaire crisis als Turkije binnenvalt. Ook denkt hij dat door de instabiliteit die dan ontstaat, IS zich weer kan reorganiseren in het gebied. "We hebben nu al moeite met het beveiligen van de detentiecentra en kampen waar IS-gevangenen verblijven. We blijven die kampen beveiligen, maar we vrezen dat bij een Turkse aanval gevangenen ontsnappen door de chaos."
Professor Dries Lesage was te gast in Nieuwsuur:
