'Jonge Chinezen willen niet meer 10 uur staan koken voor een paar centen'
Het Chin.ind.spec.rest., oftewel de klassieke 'Chinees' in Nederland, sterft uit. Vooral in de steden houden Chinezen ermee op. Ze kunnen vaak geen opvolging meer vinden en kunnen niet meer op tegen het aanbod van andere buitenlandse keukens.
Schrijfster en jurist Sun Li spreekt van "een natuurlijk verloop". Li schreef een boek over haar jeugd als kind van uitbaters van een dorpschinees in Friesland. "Het is een logisch gevolg van het succes van de tweede generatie Chinezen in Nederland, van wie velen een hbo- of wo-opleiding hebben gevolgd. De Chinese restaurants hebben hun beste jaren gehad, daar zien we nu het staartje van."
Li wijst ook op het enorme aanbod buitenlandse keukens, zoals de Koreaanse, de Vietnamese en de Thaise. "Het horecaconcept van 'de Chinees' is ook nooit vernieuwd", zegt Li. "Mijn ouders gingen bijvoorbeeld nooit uit eten, dus die waren ook helemaal niet ingesteld op vernieuwing en ondernemen als concurrerende activiteit. Het Chinese eten is gewoon minder 'hip' geworden."
Opvolging
Ook zien steeds minder jonge Chinezen het zitten om in het restaurant van hun ouders te werken. "De hele dag op je benen staan, zware dingen tillen, geen rust, piekstress elke dag", zegt Li. "De Chinezen van mijn generatie zullen bijna allemaal wel op hun tiende in het restaurant hebben geholpen en weten hoe hard het werken is."
En daar hebben ze op latere leeftijd lang niet allemaal zin in, ziet ook Ping Cao. Zij runt al meer dan 30 jaar een restaurant in Velp. "Mijn kinderen zeggen ook: 'nee mama, ik wil niet zo hard werken als jij'. Mijn zoon wil echt niet voor een paar centen tien uur per dag staan te koken."
De huidige generatie Chinezen is gewend om op een andere manier geld te verdienen.
Volgens Cao verdienen jonge Chinezen hun geld liever op een andere manier. "Zij kúnnen ook niet zo hard meer werken als de eerste generatie Chinezen", zegt Cao. "Zij zijn gewend aan een ander soort leven."
Ondanks dat Cao al een hele tijd in het vak zit, moet ze moeite doen om het hoofd boven water te houden. Om zich te onderscheiden van de honderden andere Chinese restaurants, heeft ze zich gespecialiseerd in de pikante Sichuaanse keuken, een beroemde Chinese manier van koken die bekend staat als pittig en aromatisch.
Onderscheiden
"Je moet wel, je kan niet anders", zegt ze. "Je moet dingen bedenken waardoor je het anders doet. Zo nemen veel Chinezen snackbars over, omdat ze denken dat dat de oplossing is. Maar ook die opbrengsten beginnen te dalen."
Maar haar specifieke keuken brengt weer nieuwe problemen met zich mee. "Het is moeilijk om goeie koks te vinden, zeker voor de manier waarop ik kook. Dat is niet standaard Chinees koken."
Het voelt als het omslaan van een bladzijde uit de geschiedenis.
Volgens beiden is het een neerwaartse spiraal. Het aanbod daalt fors omdat er nauwelijks of geen nieuwe traditionele restaurants openen. Hoewel Sun Li er zelf niet aan moet denken om zo'n hard leven als dat van haar ouders te leiden, voelt ze toch weemoed.
"Het verdwijnen van de Chinese restaurants uit het straatbeeld is als het omslaan van een bladzijde uit de geschiedenis. Het gaat gepaard met een zekere mate van nostalgie, maar tegelijkertijd ben ik ook heel blij dat mijn generatie de kans heeft gekregen om hele andere dingen te gaan doen."
