De gemeente Rotterdam heeft onverantwoorde risico's genomen in een poging het Warmtebedrijf Rotterdam overeind te houden. Dat concludeert de Rotterdamse Rekenkamer in een rapport dat vandaag uitlekte.
Een plan om restwarmte uit de Rotterdamse haven via een pijpleiding naar Leiden te transporteren dreigt uit te lopen op een grote mislukking. In het slechtste geval kan dat de gemeente 200 miljoen euro gaan kosten. Dat zegt directeur Paul Hofstra van de Rotterdamse Rekenkamer tegen Nieuwsuur.
Het idee achter het Warmtebedrijf Rotterdam, dat in 2006 werd opgericht, is om de restwarmte uit de haven te gebruiken om huizen via warmtenetten te verwarmen. Al snel kwam het bedrijf, waarvan de gemeente grootaandeelhouder is, in financiële problemen. Vanwege een ongunstig contract met Afvalverwerking Rijnmond, de warmteleverancier, en omdat er veel minder huizen werden aangesloten dan verwacht.
Toen bekend werd dat Nuon een nieuwe warmteleverancier zocht voor de stadsverwarming in Leiden, kwam het noodlijdende Warmtebedrijf met een plan. Een pijpleiding van 43 kilometer zou de overtollige warmte uit Rotterdam transporteren naar Leiden. Maar van dat plan is niets terechtgekomen, terwijl het Warmtebedrijf in een spijkerhard contract met Nuon wel had vastgelegd om per januari 2020 warmte te gaan leveren.
Volgens Hofstra van de Rekenkamer heeft het Rotterdamse gemeentebestuur grote fouten gemaakt. "Er zijn onverantwoorde risico's genomen, puur en alleen om het Warmtebedrijf overeind te houden. Zo werd het contract met Nuon afgesloten, zonder dat de financiën rond waren, en er zicht was op vergunningen om de pijpleiding aan te leggen."
Het denken, we hebben een oplossing voor het probleem van het Warmtebedrijf, is wel erg dominant geweest.
De Rotterdamse wethouder voor Financiën Arjan van Gils (D66) erkent tegenover Nieuwsuur dat eerdere colleges te optimistisch zijn geweest. "Ik denk dat er zeker sprake is geweest van een te groot plan-optimisme. Het denken, we hebben een oplossing voor het probleem van het Warmtebedrijf, is wel erg dominant geweest."
Een andere conclusie in het rapport van de Rotterdamse Rekenkamer is dat de gemeenteraad onvoldoende, niet tijdig en zelfs onjuist is geïnformeerd. "En dat is een politieke doodzonde", zegt directeur Hofstra.
Volgens wethouder Van Gils hebben zijn voorgangers echt hun best gedaan om de gemeenteraad te informeren, maar was het ingewikkeld vanwege onderhandelingen met meerdere partijen. "Maar met terugwerkende kracht kun je zeggen: het had beter gekund en gemoeten."
Voldoende vraag naar restwarmte
In het meest donkere scenario, als bijvoorbeeld het Warmtebedrijf failliet zou gaan, zou de gemeente Rotterdam 200 miljoen euro kunnen kwijtraken. Volgens Leefbaar Rotterdam-raadslid Gerben Vreugdenhil kan de schade dan zelfs tot 400 miljoen euro oplopen, zegt hij tegen Nieuwsuur.
Volgens wethouder Van Gils zal het zo'n vaart niet lopen. "We gaan rustig de tijd nemen om een goede oplossing te vinden, in overleg met Nuon. En zeker in de toekomst blijft er ook in Rotterdam voldoende vraag naar restwarmte uit de haven."