Hoera! Het frietje bestaat 150 jaar en dat wordt gevierd met een smulgids
Aardappelen eten we in Nederland al vanaf 1593. Maar friet eten we veel minder lang, namelijk nog maar 150 jaar. En dat wordt vandaag gevierd in Houten op het Frituurwereld Event.
Anderhalve eeuw geleden werd op een kermis in Breda de eerste portie verkocht. Inmiddels is het frietje niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven; we eten per persoon gemiddeld zo'n 40 tot 50 porties friet (van ongeveer 180 gram) per jaar. In totaal hebben we met elkaar al zo'n 57 miljard porties friet verorberd.
Streetfood
Hoewel er een lichte daling te zien is in onze frietconsumptie, is friet hip. Ga naar een willekeurig foodfestival en je vindt er hoogstwaarschijnlijk wel een friettruck, misschien zelfs wel meerdere. "Friet is van oorsprong streetfood en streetfood is hip", zegt Ubel Zuiderveld, hoofdredacteur van vakblad Frituurwereld.
Zuiderveld bestudeert al een kwart eeuw de frietconsumptie. Volgens hem stamt ons frietje uit de tijd van de Franse Revolutie. "Gefrituurde aardappels op straat begon in de straten van Parijs. Dat is opgetrokken via Noord-Frankrijk, naar Wallonië, door Vlaanderen en zo naar Nederland gekomen."
Wij zijn een medium-sized land als het om friet gaat.
Raspatat, krulfriet, Vlaamse frieten, Britse chips en Franse allumettes. De vorm van een frietje is in de loop der jaren wel veranderd. Inmiddels is friet er in allerlei soorten en maten.
Maar ondanks het aanbod, blijven we toch loyaal aan 'ons' traditionele frietje, zegt Zuiderveld. De meest verkochte snijmaat is volgens hem 'de gewone Nederlandse snijmaat'. "Een dikte van zo'n 11 millimeter is het meest populair. Wij zijn wat dat betreft een medium-sized land als het om friet gaat."
Toppings
Wat we op ons frietje doen, fluctueert, zegt Zuiderveld. "Vroeger was het vooral pickles en piccalilly. Toen mayonaise, die de Nederlandse frietsaus werd. Nu zijn we terug bij mayonaise."
Zuiderveld ziet ook dat de speciaalsauzen als satésaus, curry, of een frietje met uitjes de laatste jaren een hoge vlucht nemen. "En tegenwoordig zijn ook de wildere toppings populair, zoals het Limburgse zuurvlees of in Brabant het stoofvlees."
Daar zie je in het hele land allerlei variaties op, zoals vegetarische varianten. "En ook vegan", zegt Zuiderveld. "Wat daar leuk aan is, is dat friet van oorsprong veganistisch is. En dat is nu de trend. Dus wat dat betreft kan het nog een hele tijd mee."
De gebieden waar de grote rivieren doorheen lopen, daar zeggen ze friet.
Op het frituurevenement in Houten wordt vandaag een speciale smulgids gepresenteerd. Een soort Michelingids voor frituurspeciaalzaken. Nu staan er nog zo'n 70 frituurbedrijven in, maar het is de bedoeling dat dit er de komende jaren honderden worden. Zuiderveld: "Die hebben allemaal keurmerken, bijvoorbeeld 'met goud bekroond'. Dat betekent dat ze ambachtelijke snacks maken."
Friet of patat?
En dan nog even het antwoord op een veelgehoorde discussie: is het nou friet of patat? "De gebieden waar de grote rivieren doorheen lopen, daar waar ze carnaval vieren, daar zeggen ze friet", zegt Zuiderveld. "En patatland zijn de gebieden waar ze meer Angelsaksisch zijn ingesteld."
