Britse voedselbanken vrezen no-deal-brexit: 'We krijgen nu al minder giften dan voorheen'

• Suse van Kleef

  correspondent Groot-Brittannië

De politieke crisis in het Verenigd Koninkrijk is in alle hevigheid opgelaaid en de kans op een brexit zonder akkoord op 31 oktober is groter dan ooit. Een no-deal-brexit kan grote gevolgen hebben, zeker voor mensen die toch al weinig hebben. Uit een gelekt rapport bleek vorige maand dat de Britse in dat geval rekening houdt met een tekort aan medicijnen, brandstof en voedsel. Britse voedselbanken maken zich dan ook grote zorgen.

"We krijgen nu al minder giften dan voorheen", vertelt Maureen Reynal die al bijna dertig jaar voedselbank FIND runt in Ipswich. "De voedselprijzen zijn al gestegen sinds het brexitreferendum. Dat betekent ook dat mensen minder doneren, omdat ze minder te besteden hebben."

Mocht een eventuele no-deal-brexit leiden tot voedselschaarste en duurdere producten, dan voorziet ze een verdere terugloop van donaties. Terwijl het aantal klanten zal groeien. "Dat zeker. En als we dan ook nog in een recessie belanden dan wordt het alleen maar erger. Dan krijgen we hier te maken met voedseltekorten." Op de vraag wat er zal gebeuren als ze niet genoeg eten meer heeft voor haar klanten heeft ze een duidelijk antwoord: "Dan gaan ze stelen. Als je kinderen honger hebben, wat zou jij dan doen? Dan probeer je eten te pakken te krijgen, toch?"

Het aantal Britten dat afhankelijk is van voedselbanken groeit de laatste jaren sowieso snel, laat The Trussel Trust - met ruim 1200 voedselbanken de grootste organisatie van het land - weten. Zij deelden afgelopen jaar bijna 1,6 miljoen nood-voedselpakketten uit. Vijf jaar eerder stond de teller nog op ruim 900.000.

"Elke vorm van brexit brengt het risico van prijsstijgingen van voedsel en andere levensmiddelen met zich mee. En dus ook de vraag naar voedselbanken", schrijft The Trussel Trust in een verklaring. "We proberen ons voor te bereiden op brexit, maar dat kan maar in beperkte mate. Vooral in het geval van een no-deal-brexit kunnen we niet afhankelijk zijn van onze vrijwilligers en donaties. De verantwoordelijkheid om te voorkomen dat nog meer mensen in armoede belanden ligt bij de regering."

Christopher Dunnett woont in Ipswich en is met zijn hele familie afhankelijk van de voedselpakketten van FIND: al hun eten komt van hen. Hij houdt zich niet echt bezig met brexit, maar vindt het van de gekke dat er wordt gesproken over voedseltekorten. "Dat is bizar. Voor ons en voor heel veel families in het land is het leven op dit moment al moeilijk genoeg."

En, zoals zo vaak, raakt het de zwaksten als eerste, zegt hij. "Voor mensen met geld maakt het niet zoveel uit, die voelen de gevolgen van een prijsstijging van een paar cent niet. Maar voor mensen die van salarisstrookje naar salarisstrookje leven, die afhankelijk zijn van de voedselbank of andere organisaties wel. Voor hen is elke kleine prijsstijging geld dat ze ergens vandaan moeten halen."

De brexitdeadline ligt op 31 oktober. Premier Johnson heeft altijd gezegd dat de Britten op die datum uit de EU stappen, met of zonder deal. Een groep parlementariërs wil dat deze week voorkomen door er in noodtempo een wet doorheen te krijgen die een no-deal-brexit stopt. Ook overweegt oppositieleider Jeremy Corbyn een motie van wantrouwen tegen Johnson. Er is haast bij, want ze hebben maar een paar dagen: het parlement komt dinsdag terug van reces, maar wordt een week later voor vijf weken geschorst. Premier Johnson nam vorige week de controversiële beslissing om het parlement wekenlang op te schorten.

Spannende tijden dus. Maar wat de uitkomst ook is, Dunnett is pessimistisch over wat er komen gaat voor het Verenigd Koninkrijk. "Ik denk eigenlijk dat de situatie hier alleen maar erger wordt. Ik zie de toekomst somber in voor dit land."