500 slaapdeskundigen maken zich zorgen: 'Melatonine is geen slaapmiddel'

• Emma Brink en Danny Simons

  NOS Stories

Zo'n 500 wetenschappers en artsen op het gebied van slaap maken zich zorgen om het gebruik van melatoninepillen als slaapmiddel. Nu ligt het nog in de schappen bij de drogist, maar de experts zouden het liefst zien dat het alleen nog met goede begeleiding en op doktersrecept te krijgen is bij de apotheek.

"Bij verkeerd gebruik van melatonine kunnen mensen juist hun slaap gaan tegenwerken", zegt slaapprofessor Ysbrand van der Werf. "De werking is eigenlijk niet om beter te slapen, maar om je biologische klok te verzetten."

Toch gebruiken veel mensen het hormoon wel om in slaap te komen. Je valt misschien vijf minuten eerder in slaap, maar je biologische klok kan een uur per dag opschuiven. Dat is alleen handig bij bijvoorbeeld een jetlag.

NOS Stories zocht uit waarom veel mensen melatonine gebruiken als slaapmiddel en wat de gevolgen kunnen zijn:

"Melatonine gebruik je makkelijk verkeerd, omdat je het precies op het goede tijdstip moet innemen", zegt slaaponderzoeker Annemarie Luik. Als je het te laat neemt, kan het meer slaperigheid veroorzaken overdag.

Dat weet niet iedereen, omdat op veel bijsluiters staat dat je het "kort voor het slapen gaan" of "1 uur voor het slapen gaan" moet innemen. Maar als je je ritme wil veranderen, waar het hormoon voor bedoeld is, moet je het uren voor je gewenste bedtijd slikken.

Daarnaast kan een te hoge dosering de slaperigheid overdag versterken. Bovendien zijn de effecten van het slikken van melatonine op lange termijn nog niet duidelijk.

Van der Werf vindt daarom dat er te vrijblijvend met melatonine wordt omgegaan. "Het is een hormoon, het is geen eenvoudig, onschuldig stofje."

Maar als je melatonine beter kunt laten liggen als je slaapprobleem niet met je ritme te maken heeft, wat kan je dan beter doen? Volgens deskundigen is het belangrijk eerst de oorzaak van je slaapprobleem te vinden.

"Als je melatonine inneemt om beter te slapen terwijl stress de oorzaak is, bestrijd je alleen een symptoom", zegt slaapdeskundige Hans Hamburger. Dan heeft een pilletje dus weinig zin, maar werkt slaaptherapie beter.