Slaap je slecht? Misschien is jouw biologische klok extra gevoelig voor licht

Slaap jij alleen lekker als het aardedonker is in de kamer, maar heeft jouw partner helemaal geen moeite met een beetje licht? Dat kan kloppen. Uit nieuw slaaponderzoek blijkt dat de mate waarin kunstlicht onze biologische klok verstoort van persoon tot persoon sterk verschilt.

De resultaten van de studie staan in de nieuwste editie van wetenschappelijk tijdschrift PNAS. De onderzoekers werkten met verschillende lichtintensiteiten en keken naar de reacties van proefpersonen daarop. Sommigen personen bleken wel tien tot maximaal veertig keer sterker te reageren op kunstlicht dan anderen.

Hoe zit dat?

Het hormoon melatonine (dat wordt gezien als goede graadmeter voor het fenomeen biologisch klok) speelt een belangrijke rol. In de avond en 's nachts maakt je lijf melatonine aan, waar je suf van wordt. In het onderzoek stelden de wetenschappers (opnieuw) vast dat er een verband is tussen de hoeveelheid kunstlicht en de hoeveelheid melatonine in het lichaam van proefpersonen; en dat het effect bij de een dus sterker blijkt te zijn dan bij de ander. Mogelijk heeft dat invloed op de kwaliteit van onze nachtrust.

"Het is belangrijk om te weten dat de invloed van kunstlicht heel anders kan zijn voor verschillende individuen", zegt chronobioloog Roelof Hut van de Rijksuniversiteit Groningen. "Dat wisten we wel uit andere onderzoeken, maar nu is het heel grondig bekeken."

"De biologische klok van de meeste mensen loopt net iets te traag" vervolgt Hut. "Zij hebben een ritme van 24,2 uur. Daglicht zorgt er iedere dag voor dat je klok weer goed gaat lopen, maar als je gevoelig bent voor licht dan kan kunstlicht je biologische klok extra vertragen. Dan ga je dus later naar bed, terwijl de wekker 's morgens meestal op hetzelfde tijdstip afgaat. En dan kom je slaap tekort."

Het probleem is dat je daar wel een vermoeden over kunt hebben, maar dat je niet daadwerkelijk kunt voelen of jouw biologische klok gevoelig is voor licht en daardoor vertraagt. Voor 90 procent van de mensen is dat zo, slechts 10 procent heeft geen last van het licht.

Dimmen

Merk je dat je slecht slaapt? Daar kun je volgens Hut iets aan doen. "Het kan helpen om 's avonds minder licht aan te hebben. De oogarts zal het er misschien niet mee eens zijn, maar als je televisie kijkt of op je tablet zit, dan heb je geen fel licht nodig in de rest van de kamer. Gedimd licht kan ervoor zorgen dat je biologische klok niet vertraagt."