In Oekraïne stond vandaag Vladimir Tsemach voor de rechter. De Oekraïner zou ten tijde van de ramp met de MH17 commandant van de luchtverdediging zijn geweest bij de pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. En daarmee is hij mogelijk een belangrijke getuige in het onderzoek naar de toedracht van de ramp.
Toch ging het daar in de rechtszaal niet over, benadrukt verslaggever Gert-Jan Dennekamp, die in Kiev bij de zitting was. "Zijn arrestatie door de Oekraïense geheime dienst, en of die wel rechtmatig was, stond vandaag centraal." De geheime dienst ging daarvoor de frontlinie over en pakte Tsemach diep in rebellengebied op.
"Daarbij is hij naar eigen zeggen gedrogeerd, op zijn hoofd geslagen, in een rolstoel gezet en vervolgens de frontlinie over geduwd", vertelt Dennekamp. "En nu zit hij dus in de gevangenis." In Oekraïne wordt Tsemach verdacht van betrokkenheid bij terroristische activiteiten, omdat hij streed tegen het Oekraïense leger.
Verkeerd begrepen
Toch wordt er gespeculeerd dat Tsemach eigenlijk is opgepakt om zijn betrokkenheid bij het neerhalen van MH17. "Die speculaties heeft hij zelf versterkt, doordat er een video is opgedoken waarin hij vertelt over het feit dat hij 'iets' verborg. Het cruciale woord is weggepiept, maar als je goed kijkt, lijkt hij te praten over een Buk-raket."
Tsemach zelf ontkent elke betrokkenheid bij de MH17-ramp, vijf jaar geleden. "Hij zegt dat de video verkeerd is begrepen en dat hij destijds helemaal niet op die plek was, dat hij niet betrokken was bij het neerhalen van het vliegtuig en ook niet bij het verwijderen van de Buk-raket."
Toch komt hij wel voor in het MH17-dossier van het Nederlandse Openbaar Ministerie. "Dat heeft justitie gezegd toen de arrestatie bekend werd. Het OM zou graag met hem willen praten, maar uit wat hij vandaag heeft verklaard maken we op dat dat nog niet is gebeurd. Misschien gaat dat nog wel gebeuren."
Aanwezig via Skype
Opvallend detail: Tsemach was vandaag niet lijfelijk in de rechtszaal aanwezig, maar via een videoverbinding. "Zijn oproep was namelijk naar de verkeerde gevangenis gestuurd. Toen de rechtbank zich terugtrok om een besluit te nemen, bleef de videoverbinding in stand en konden wij als journalisten hem vragen stellen en die beantwoordde hij ook."
Vorige maand kondigde het internationale opsporingsteam JIT aan dat er vier verdachten zullen worden vervolgd voor het neerschieten van MH17. Het gaat om Leonid Chartsjenko uit Oekraïne en Oleg Poelatov, Igor Girkin en Sergei Doebinski uit Rusland. Het proces tegen de vier mannen begint volgend jaar maart.
