Wat moeten buitenlandse investeerders met Nederlandse voetbalclubs?

Honderdduizenden euro's heeft hij naar eigen zeggen al geïnvesteerd in FC Den Bosch. En eigenlijk wilde de Georgische zakenman Kakhi Jordania de Brabantse voetbalclub helemaal overnemen. Maar dat gaat niet door, want volgens de KNVB is de herkomst van zijn geld te onduidelijk. Jordania eiste de 810.000 euro die hij al in de club stak vandaag terug in een rechtszaak.

De 24-jarige zakenman is de eerste investeerder die geraakt wordt door nieuwe KNVB-regels, die een jaar geleden ingingen. Die bepalen dat geldschieters die meer dan een kwart van de aandelen van een voetbalclub willen opkopen, daar eerst toestemming voor moeten krijgen van de voetbalbond. Een onafhankelijke licentiecommissie van de KNVB checkt eerst waar hun geld vandaan komt en wat hun belangen zijn.

De regels gelden voor alle investeerders, in Nederland en het buitenland. Inmiddels telt Nederland drie clubs voor betaald voetbal met een buitenlandse eigenaar. In Limburg is Fortuna Sittard in handen van een Turkse zakenman, het nabijgelegen Roda JC hoopt binnenkort te worden overgenomen door een Mexicaanse investeerder - als de KNVB die overname tenminste goedkeurt. Ook Feyenoord zou gesprekken voeren met Amerikaanse investeerders, maar dat wil de club officieel niet bevestigen.

Wat doen buitenlandse investeerders eigenlijk in de Nederlandse wereld van het betaald voetbal?

Sponsorvijver

"Hier in Zuid-Limburg heb je drie voetbalclubs die allemaal in dezelfde sponsorvijver vissen", legt de Limburgse sportjournalist Sander Kleikers uit. "Als je dan op het randje van faillissement staat en er komt een buitenlandse investeerder met een grote zak geld, dan ga je daarmee akkoord. We hebben ook lokale investeerders, maar er zijn gewoon te veel clubs op de kleine zakdoek van Zuid-Limburg."

Kleikers kan dus wel verklaren waarom voetbalclubs kiezen voor buitenlandse geldschieters, maar wat maakt de Nederlandse clubs zo aantrekkelijk voor die investeerders? "Dat is een moeilijke vraag. Misschien speelt een gevoel van trots mee: je bent de baas van een voetbalclub. En als je geluk hebt, een jonge talentvolle speler binnenhaalt en hebt afgesproken dat je bij de verkoop van die speler deelt in de winst, dan kun je goed geld verdienen. Maar de grote miljoenenklappers zijn spaarzaam in Nederland, dus dat is vaak niet het geval."

Nog baas in eigen huis?

Ook Marjan Olfers, hoogleraar sport en recht aan de Vrije Universiteit in Amsterdam, worstelt met het verdienmodel van buitenlandse investeerders. "Vaak zie je dat ze meer zeggenschap willen. Maar hoe ver gaat dat? Gaan ze straks dan ook over de transfers? Hoeveel baas in eigen huis ben je als club dan nog?"

Volgens Olfers zijn buitenlandse overnames van Nederlandse voetbalclubs een ontwikkeling van de laatste tijd. Ze heeft er ook wel een verklaring voor. "Clubs hebben altijd geld nodig. Vroeger kon je dat ook bij de bank krijgen, nu niet meer. En er gaat meer geld in de voetbalwereld om dan eerst. Dat heb je nodig als je met de groten mee wil doen. Het is een bodemloze put."

Intenties

Mark Boetekees van de KNVB noemt via een eigenaar aan geld komen voor voetbalclubs "een van de weinige mogelijkheden die er nog zijn". Volgens hem zijn er verschillende redenen te bedenken voor de interesse van buitenlandse investeerders in Nederlandse voetbalclubs. "Het kan bijvoorbeeld een internationaal bedrijf zijn dat zijn roots wil krijgen in Nederland, het kan te maken hebben met een bepaalde achterban of de investeerder heeft een visie op de opleiding van voetballers."

Maar, zegt hij: het is erg moeilijk om te achterhalen wat iemands intenties precies zijn en waar het geld voor een overname vandaan komt. "Niet ieder land is daar even transparant over."

De controle vooraf gebeurt in het belang van de competitie, zegt Boetekees. "Als we met achttien voetbalclubs beginnen, willen we ook met achttien clubs eindigen en niet halverwege een club minder hebben omdat er problemen zijn met een eigenaar. En als we érgens niet mee in verband gebracht willen worden, is het met illegale activiteiten."