Charlie Lundquist geeft leiding aan het Orion-programma. De Orion (zie foto hierboven) is het nieuwe ruimtevaarttuig van NASA dat astronauten naar de maan en naar Mars moet brengen. Correspondent Arjen van der Horst sprak met Lundquist over de toekomst van de ruimtevaart, maar hij blikte uiteraard ook terug op de historische maanlanding van vandaag precies 50 jaar geleden.
"Ik kan het me nog goed herinneren. Ik was zeven jaar oud. Mijn ouders riepen: dit moet je zien. Dit moment zal je je hele leven herinneren. Ik rende de woonkamer binnen en zag de maanlanding op televisie. Het was wonderbaarlijk en een grote inspiratie. Veel van mijn collega's bij NASA zijn zo geïnspireerd door dat moment dat het hun carrière heeft voortgedreven."
Wat betekende het voor u?
"Het was heel bijzonder toen ik voor NASA ging werken. Mijn leermeesters waren de mannen die het Apollo-programma hebben opgezet. Het grootste deel van mijn training was met collega's die mensen naar de maan hebben gestuurd. Het was dus niet alleen een geweldige ervaring de maanlanding te zien als kind, maar het was nog inspirerender om te werken met de mensen die het voor elkaar kregen."
Waarvoor is de Orion bedoeld?
"We hebben met opzet een multifunctioneel vaartuig ontwikkeld dat we diep de ruimte in kunnen sturen. We kunnen hiermee naar de maan gaan, maar ook naar Mars of op een asteroïde landen."
Wat meteen opvalt is dat de buitenkant van de Orion nagenoeg identiek is aan die van de capsule waarmee Neil Armstrong en Buzz Aldrin naar de maan gingen. Waarom is de vorm nooit veranderd?
"Dit is een vraag die we vaak krijgen. Waarom lijken moderne ruimteschepen inmiddels niet op vaartuigen uit Star Wars? De reden is simpel. De natuurkundige wetten zijn niet veranderd de afgelopen vijftig jaar. Als je terugkeert van een maanmissie kom je met grote snelheid de dampkring in. Door de frictie krijg je een enorme hitte, tot wel drieduizend graden Celsius. Je hebt dus een capsule nodig die deze hitte kan weerstaan. Er zijn maar weinig materialen die deze hoge temperaturen kunnen doorstaan. Je hebt deze specifieke vorm nodig zodat de astronauten de terugkeer in de dampkring overleven."
Maar de binnenkant is ongetwijfeld radicaal anders?
Absoluut. Denk aan alle technologische veranderingen van de afgelopen vijftig jaar. We hebben enorme sprongen gemaakt in luchtvaarttechniek, computers, geleidingssystemen en materiaal. In de Orion komt al die vooruitgang samen. Dit ruimtevaartuig heeft veel meer mogelijkheden dan zijn voorganger van vijftig jaar geleden.
In welke fase zit het Orion-programma nu?
"We hebben inmiddels drie succesvolle testvluchten met Orion achter de rug. We hebben een paar weken geleden nog een succesvolle test gedaan met Orion om de bemanning te redden in geval de lancering misgaat. We hebben met succes laten zien dat het landingssysteem en het hitteschild goed werken. Volgend jaar is de cruciale testvlucht. Dan sturen we een onbemande Orion naar de maan en weer terug. In 2024 willen we de eerste vrouw en de volgende man naar het maanoppervlakte sturen."
Wat is het grootste verschil met het Apollo-programma van vijftig jaar geleden?
"Vijftig jaar geleden planten we een vlag op de maan, claimden we de overwinning en kwamen vervolgens na een paar maanlandingen niet meer terug. Nu willen we blijven op de maan. Het is de bedoeling dat NASA een permanente aanwezigheid krijgt met ook een ruimtestation dat om de maan cirkelt. De eerstvolgende maanlanding is maar een tussenstap. Uiteindelijk willen we met Orion naar Mars gaan."
Het is vaak gezegd dat de maan een ideaal lanceerplatform kan zijn. Waarom is het voordeliger om vanaf de maan een Mars-missie te lanceren?
"De zwaartekracht op de maan is slechts een zesde van de zwaartekracht op de aarde. Denk maar eens terug aan maanlanding van vijftig jaar geleden. De raket die Armstrong en Aldrin vanaf het maanoppervlakte lanceerde, was maar erg klein, niet veel groter dan de Orion zelf. De raket die de Orion vanaf de aarde de ruimte in moet brengen is honderd meter hoog. Je hebt veel meer brandstof nodig vanwege de grotere zwaartekracht. Als je gebruik maakt van de lage zwaartekracht van de maan, is het zoveel makkelijker en goedkoper een missie naar Mars te sturen."
"Ook gaan we kijken of er grondstoffen op de maan zijn die we kunnen gebruiken voor een toekomstige Mars-missie, zoals water. Hoe meer middelen ter plekke aanwezig zijn op de maan, hoe makkelijker het voor ons wordt."
NASA is niet de enige. Landen als China en India hebben ambitieuze plannen voor de maan en Mars.
"We staan dan ook op de drempel van een nieuw ruimtevaarttijdperk. Er zijn niet alleen steeds meer landen die de ruimte ingaan, maar we hebben ook een snel groeiende commerciële ruimtevaartindustrie. Denk aan Virgin Galactic, SpaceX en Blue Origin."
"Dit hebben we nog niet eerder meegemaakt in onze geschiedenis. NASA wil koploper blijven in de ruimtevaart, maar we doen dit hand in hand met de nieuwe spelers. We zijn geen concurrenten van elkaar. Hoe meer partijen meedoen, des te goedkoper het worden. Zo ontstaat een gezonder basis voor de ruimtevaart."
Sinds het begin van de ruimtevaart wordt er al een scherp debat gevoerd over het nut van mensen in de ruimte. Waarom blijven we niet gewoon robots de ruimte insturen? Dat is veiliger en goedkoper. Overtuig ons: waarom moeten er mensen naar de maan?
"We moeten allebei doen. We hebben robots nodig om te ruimte te verkennen. Maar we hebben nog steeds nog geen machine ontwikkeld die even inventief is als de mens. Veel zaken kunnen misgaan in de ruimte en dan is het van onschatbare waarde als je een astronaut hebt die ter plekke dingen kan repareren. Maar bovenal: het inspireert mensen. Een robot die over de maan wandelt, wekt minder enthousiasme op dan een mens. Een robot heeft geen emotie en kan niet uitleggen hoe schitterend het uitzicht op de maan is. Zolang er mensen zijn, hebben we mensen nodig die het voortouw nemen in de verkenning van de ruimte."
Kijk hieronder naar de reportage die correspondent Arjen van der Horst maakte over de nieuwe Amerikaanse ruimtevaartplannen 50 naar na de maanlanding.
