Locks, afro's of vlechten: Californië verbiedt haar-discriminatie
Werknemers in Californische overheidsdienst mogen niet meer worden gediscrimineerd op basis van hun haar. Voorheen konden dreadlocks, afro's of vlechten verboden worden, maar werknemers mogen voortaan hun haar dragen zoals ze willen.
"Hiermee veranderen we de geschiedenis, door te erkennen dat welke haarstijl of kleding personeel tijdens het werk mocht dragen, historisch gezien eurocentrisch bepaald was. Het was gebaseerd op steil haar", zei de indiener van de wet, Senator Holly Mitchell.
Mitchell diende de wet in nadat een zwarte worstelaar bij een wedstrijd ter plekke zijn locks had moeten afknippen om mee te mogen doen. Beelden waarin het haar gehaast werd verwijderd leidden tot ophef in de zwarte gemeenschap. De scheidsrechter (wit en kalend) werd daarom op non-actief gezet.
"Ik ben heel blij met dit signaal, al is het jammer dat zo'n wet nodig is", zegt Janice Deul, schrijver van het Little Black Hair Book over kroeshaar. "Het geeft zwarte vrouwen het recht om hun haar te dragen zoals het uit hun hoofd komt, of hoe zij het willen dragen. Zoals ieder ander altijd al mocht."
"Zwart haar wordt gestigmatiseerd, geridiculiseerd, geproblematiseerd. Ik ken het voorbeeld van een zwarte stewardess van wie de afro te veel zou afleiden. Toen haar manager haar erop aansprak, stond ze naast een blonde collega met allemaal gekleurde strikjes in haar haar. En dat was geen probleem."
"Ik heb weleens het gevoel gehad dat ik mijn haar moest aanpassen voor mijn werk", zegt een kapster bij een zwarte haarsalon in Los Angeles. "Dat deed pijn, omdat ik altijd mijn natuurlijke haar droeg."
"Er wordt altijd gediscrimineerd tegen dreadlocks, vlechten, afro's en noem maar op", beaamt een bezoeker van de salon. "Maar het is geen fashionstatement, het is onze identiteit. Als je daarop discrimineert, discrimineer je mij."
Vooral dreadlocks moeten het vaak ontgelden, stelt Deul. "Iedereen heeft meteen het rare idee dat het allemaal muzikanten zijn, artiesten, creatievelingen of wietrokers. Als witte modellen op de catwalk het hebben zijn ze edgy en hip, maar iemand met zwart haar is meteen niet netjes of beschaafd."
"Zwart haar kán een politiek statement zijn, maar je kunt het ook gewoon mooi vinden. Bovendien kunnen braids, locks of twitsts ook gewoon protective styles zijn, om het haar rust te gunnen, of te beschermen tegen het weer. Zo wordt het al generaties gedaan, maar je wordt toch snel in een bepaald hokje gestopt."
Goed voorbeeld
De wet geldt alleen voor mensen in overheidsdienst, zoals ambtenaren of leerkrachten. Bedrijven mogen hun eigen eisen blijven stellen aan haardracht. Toch vindt gouverneur Gavin Newsom dat er een belangrijke signaalfunctie uitgaat van de wet.
"Dit gaat niet alleen over wetten, maar ook over voorlichting. De cultuur moet veranderen. Een wet is mooi, maar je moet mensen op andere gedachten brengen. Californië kan daarin een leiderschapsrol vervullen."
Deul herkent dat, ook in Nederland. "Het speelt hier ook. Hier past men ook het haar aan tijdens een sollicitatiegesprek omdat je anders een baan niet krijgt. Met zo'n wet kan niemand meer naar huis worden gestuurd of aangesproken omdat het haar niet voldoet aan een witte norm."
