Het is een portret van de wanhoop van vluchtelingen: een foto van de levenloze lichamen van een vader en zijn bijna 2-jarige dochter uit El Salvador. Verdronken bij de oversteek van de Rio Grande, in hun poging Amerika te bereiken. Óscar Alberto Martínez Ramírez en zijn dochtertje Valeria werden door de stroming meegesleurd en verdronken.
De foto maakt veel los en leidt wereldwijd tot reacties. "Afgelopen zondag werden nog de lichamen van een jonge moeder, twee baby's en een peuter gevonden vlakbij de Rio Grande maar dat was slechts een rimpeling in het dagelijks nieuws", zegt correspondent Marieke de Vries. "Een foto zegt ook nu meer dan duizend woorden."
Dit zijn wanhopige gezinnen, en wanhopige mensen doen wanhopige dingen.
Julia Le Duc is verslaggever voor de krant La Jornada in Matamoros, de Mexicaanse stad direct aan de overkant van de Rio Grande in Texas. Zij maakte de foto. "Je ziet dat de vader het meisje onder zijn T-shirt had gestopt zodat de stroom haar niet mee zou sleuren. Hij probeerde het leven te redden van zijn stervende dochter", zegt Le Duc tegen The Guardian.
"Deze families hebben niets en riskeren alles voor een beter leven. Deze foto laat zien dat er iets moet gebeuren. Onze politici moeten bewegen. Ik zie het elke dag. Dit zijn wanhopige gezinnen, en wanhopige mensen doen wanhopige dingen."
De foto van Le Duc belandde op de voorpagina van The New York Times. De krant schrijft dat het in de VS tijd is voor "immigratiebeleid dat grensbewaking, rechtvaardigheid en menselijkheid verenigt".
Dat er iets moet gebeuren, is al langer duidelijk. Een toenemend aantal gezinnen uit Centraal-Amerika, vaak met zeer jonge kinderen, steekt de Rio Grande over om Amerika te bereiken. Vorig jaar kwamen er volgens officiële berichten 283 migranten om het leven. De meesten van hen in de rivier of in de Sonorawoestijn.
Migrantenkinderen verwaarloosd
De Amerikaanse president Donald Trump blijft vasthouden aan een strikt ontmoedigingsbeleid. Asiel aanvragen in de VS is moeilijk en duurt lang. De opvangcentra voor migranten zitten inmiddels overvol en is er felle kritiek op de omstandigheden waarin Amerika asielzoekers, en ook kinderen, opvangt.
De discussie werd deze week verder gevoed door berichten over ernstig verwaarloosde kinderen in een overvolle opvanglocatie in Texas. Advocaten die de locatie bezochten zagen dat de kinderen niet genoeg eten en drinken hadden, vieze kleren droegen en zich niet of nauwelijks konden wassen. Oudere kinderen moesten voor de jongere kinderen zorgen.
Kan een enkele foto een verandering in het Amerikaanse migratiebeleid bewerkstelligen? De Democraten, die de doden aan de grens als een resultaat zien van het steeds hardere immigratiebeleid van de regering-Trump, hopen van wel.
De Democratische leider in de Senaat, Chuck Schumer, zette de foto vanmorgen uitvergroot in de Senaat neer en deed een oproep aan president Trump: "President Trump, ik wil dat u naar deze foto kijkt. Dit zijn geen drugshandelaren of criminelen. Dit zijn gewone mensen. Een wervelstorm aan incompetente acties van de president aan de grens heeft tot deze foto geleid."
Maar de Republikeinen benadrukken dat de migranten zelf het risico nemen. En president Trump zegt dat de problemen aan de grens een gevolg zijn van het feit dat steeds meer mensen uit zuidelijkere landen naar de VS willen komen omdat het economisch zo goed gaat met het land. "Iedereen wil hiernaartoe komen. Vier, vijf jaar geleden wilden ze niet komen."
Het klopt dat het aantal migranten uit Centraal-Amerika fors is toegenomen. In mei werden 150.000 mensen aangehouden die de zuidgrens van de VS wilden oversteken, het hoogste aantal in dertien jaar.
Oplossing?
Een oplossing voor de migratiecrisis lijkt niet in zicht, zegt correspondent De Vries. "Het Huis van Afgevaardigden besloot gisteren 4,5 miljard dollar vrij te maken voor noodhulp, onder de voorwaarde dat er geen cent daarvan naar deportaties of de bouw van de muur gaat en de gezondheidssituatie in de deportatiecentra verbetert. Maar de Senaat - waar de Republikeinen een meerderheid hebben - steunt de wet niet."
Ook Trump is tegen deze wet. Wat hij dan wel wil? De Vries: "Trumps oplossing is blijven aandringen op de bouw van de muur en druk blijven zetten op Mexico. Zo dreigde hij al met importheffingen op alle Mexicaanse producten. Dat ging niet door omdat Mexico beloofde hun nationale garde extra in te zetten aan hun zuidgrens en uit de VS teruggestuurde migranten in Mexico hun asielprocedure te laten afwachten."
De Vries: "Het is chaos. De migrantenkinderen worden heen en weer gesleept van locatie naar locatie. Een echte oplossing is er nog niet."
